zaterdag 27 december 2014

Mode - toekomst

De toekomst van de mode is al begonnen. De modetentoonstelling in Museum Boijmans in Rotterdam zegt dat niet alleen in de titel: The Future of Fashion is Now.
Toen ik er dinsdag was, werd ik me weer eens bewust dat we in een spannende tijd leven, met onzekerheden. Maar ook een leuk spannende tijd, met veel mogelijkheden.
Mooi dat mode me er weer bewust van maakte hoe verlammend angst kan zijn en hoe nieuwsgierigheid juist vitaliserend werkt.
Ik kan bijna niet wachten tot ik mijn geschetste creaties uit mijn eigen 3D-printer zie rollen.
Boijmans heeft zo'n vijftig ontwerpers bijeengebracht in een levendige, goed gedocumenteerde tentoonstelling. Bekende namen als Iris van Herpen en Viktor & Rolf, maar ook ongetwijfeld de grote namen van de toekomst.
Ontwerpers die de mogelijkheden verkennen van de techniek, duurzaamheid, maar ook de verbinding tussen mode en samenleving zoeken.
Iris van Herpen liet zich bijvoorbeeld inspireren door de deeltjesversneller van CERN.
Jum Nakao
Ontwerper Helen Storey illustreert de vluchtigheid van mode, of misschien zelfs de vergankelijkheid van het leven, met een jurkje dat in een mum van tijd oplost, zodra het in contact komt met water. In een takelinstallatie hangt het kledingstuk boven een dreigende bak water.
Si Chan
Er is de papieren jurk van Jum Nakao. Eerdere creaties waar 700 uur werk in zat, werden na de show op de catwalk, tot ontsteltenis van het publiek, in luttele minuten verscheurd door de mannequins.
Mode als statement of grap, zoals werk van Si Chan uit de Hug Me-collectie.
Soms raakt juist de eenvoud me, zoals de Structural Mode ontwerpen van Rejina Pyo. Is het omdat ze me deden denken aan de simpele kerstengeltjes die ik vroeger vouwde uit een papieren cirkel?
Rejina Pyo
Is het mode, is het beeldende kunst? Het antwoord op die vraag doet er niet toe.
Waartoe dient mode? Ook hier is geen eenduidig antwoord. In de vroegste culturen al waar leven dagelijks een strijd van leven op dood was, was toch ook ruimte voor decoratie. Schoonheid maakt het leven draaglijk.
Het is goed als mode voeling houdt met de realiteit en dat laat deze tentoonstelling zien.
Zijn de woorden van Julia Krantz aan de wand een constatering of ook een waarschuwing? Bij gebrek aan idealen verheerlijken wij geconstrueerde identiteiten als eigentijdse iconen.

Een andere begeleidende wandtekst refereert aan het tactiele van mode. Dat beaam ik volmondig. Shoppen is geen liefhebberij van mij, maar áls ik in een modewinkel ben, gebruik ik mijn handen. Hoe de stof aanvoelt, bepaalt in belangrijke mate mijn interesse voor een kledingstuk.
Jammer dus dat je bij deze expositie niets mag aanraken.

En dan moet me nog iets anders van het hart. De film van de show van Viktor & Rolf was een verademing. Meer dans dan modeshow, meer choreografie dan afgezaagde passen op de catwalk. De ontwerpers die met aandacht de modellen en hun creaties stileren in hun Zen Garden.

Waarom lijken de meeste mannequins al jaren zo op elkaar? Ze bewegen zich voort als steltvogels. Uit dezelfde mal gegoten van schriel, ongenaakbaar en gedeprimeerd. Moet een afstandelijk en koel gezicht de aandacht van het model geleiden naar de kleding, waar het allemaal om draait?
Bij mij leidt het juist af, want ik blijf me vragen stellen. Waaraan lijden die vrouwen zo? Ze lopen immers vaak in de fraaiste of kostbaarste creaties.
Is mode dan zo serieus en vreugdeloos?
Gelukkig toont de expositie in Boijmans de mode ook in haar lichtheid en optimisme voor de toekomst.

Website Boijmans - The Future of Fashion is Now  - nog te zien t/m18 jan. 2015

Blog: Mode - verleden

Mode - verleden

Zelfs vrienden waren verbaasd dat ik dinsdag naar de modetentoonstelling The future of fashion is now was geweest in Museum Boijmans.
Jij en mode? Ja, ik en mode.
Ik begrijp hun verbazing. Doorgaans kleed ik me alsof het elke dag casual friday is en voor mijn bedrijfstrainingen hul ik me in 'trainingspakken'. Toch hingen en hangen er jurken en rokken in mijn kast - die droeg ik sowieso al tot mijn 17e, geheel vrijwillig - en zelfs een zijden pak. Ik draag ze alleen zelden.
Op mijn vierde maakte ik al poppenkleertjes, terwijl ik naald en draad toen nog niet kon hanteren. Dat mijn moeder zelf toegewijd en getalenteerd kleren maakte voor ons gezin zal daar zeker bij geholpen hebben. Zo liepen wij als kind in modieuze en soms ook in wat bijzondere kleren. Ik herinner me een turquoise jurk met kanten jabot en een boubou-jurkje van Afrikaanse Vliscostof. Maar ook bij gekochte kleding had ik een duidelijk eigen smaak. Enkele winters liep ik als puber in een elegant roomwit nepbontjasje met bruin lakcentuur.
Ik borduurde, haakte, breide, macrameede. Op de MMS (Middelbare School voor Meisjes) leerden we dat trouwens ook in de handwerkles: onnuttige handwerken. Op de mulo kregen de meisjes destijds nuttige handwerken: kleding en kussenslopen maken, met een naaimachine omgaan.

Dat was voor mij wel nuttig geweest. Toen ik lang geleden met mijn verjaardag een naaimachine cadeau kreeg, was mijn verrassing totaal niet gespeeld: wat moest ik daar nou mee? Ik had al geen geduld om de draad in te rijgen en telkens weer vergat ik hoe ik de machine aan de praat kreeg. Het ging me ook te snel en te lawaaierig. Liever mijmerde ik wat boven een handwerkje.

Onlangs bedacht ik dat ik hem misschien nog ooit inwissel tegen een 3D-printer. Ik teken het ontwerp, kies de stof, druk op control-P, et voilà, daar rolt mijn fraaie creatie uit de printer.
Zo ga ik misschien toch nog eens ooit werk maken van mijn sluimerende interesse in mode. De belangstelling die tot ergens in mijn puberteit duurde. De kleren die ik zelf droeg, de modebladen van mijn moeder bestuderen en in saaie lessen ontwerpen maken. Waar een ander droedels tekende, schetste ik kleding.

Ik ken mijn talenten, maar tekenen kan ik absoluut niet. Het schetsboek van de middelbare school laat zien dat ik het perspectief tekenen nooit onder de knie heb gekregen. Maar bij welk onderwerp dan ook besteedde ik veel aandacht aan kleding, dessins en kleur, tot in de gedetailleerde weergave van knoopjes, strikjes en andere versiersels. Bankovervallers bijvoorbeeld hebben kleurige outfits en in de operatiekamer heb ik meer aandacht besteed aan de kekke verpleegstersuniformen dan aan medische attributen en zelfs aliens gaan vlot gekleed.

Maar ergens in mijn puberteit heb ik die belangstelling voor mode afgezworen. Andere interesses, maar ook pasten ze vermoedelijk niet meer in mijn linkse denkbeelden. Mode was immers materialistisch en uiterlijk vertoon, vond ik ongetwijfeld. Links zijn en genieten van de mooie dingen van het leven, dat kon ik maar moeilijk verenigen.
Nu ik ouder ben, merk ik dat mijn interesse voor mode alleen maar ondergronds is gegaan. Eerder dit jaar was ik al geboeid door de film over Yves Saint Laurent. Een biopic over de verlegen ontwerper die de prachtigste creaties op de catwalk wist te brengen.
En deze week was er dus de tentoonstelling in Boijmans die mijn interesse voor mode van lang geleden weer wakker kuste.

maandag 22 december 2014

Klassiekers

Ooit, ooit zal ik ze lezen: de grote Russen, Ulysses van James Joyce (al wel in huis), de Toverberg en andere juwelen van Thomas Mann, Marcel Proust (inmiddels al halverwege) en zoveel andere klassieke parels die nog ontbreken in mijn culturele bijouteriekist.
Vooralsnog wil ik graag 98 worden, dus puur getalsmatig gezien heb ik nog even. Maar mijn to-readlijst wordt ook steeds langer.

Hoewel ik graag naar de bioscoop ga, is bij films die gretigheid minder groot. Ik heb The Sound of Music, The English Patient, en The Bridges of Madison County immers al gezien, meermalen zelfs. Ik kan er prima mee leven dat ik bijvoorbeeld nog nooit een James Bond-film heb gezien. Oké, vast een hiaat in mijn algemene ontwikkeling.
Ik ben ook geen echte fan van films die ver weg en lang geleden spelen. Ik bestempel dat laatste genre wat denigrerend tot 'verkleedfilms', maar in wezen zijn alle films verkleedfilms (uitgezonderd natuurlijk die van de erotische tak).
Gisteren zag ik Gone with the wind en die klassieker blies me compleet van mijn stutten. Wat een film!
Hij is onlangs digitaal gerestaureerd en beleeft in die vorm een nieuw leven. 75 jaar oud en met een zeggingskracht waar filmmakers met alle technieken van nu een puntje aan kunnen zuigen. Verplichte leerstof voor (scenario)schrijvers.

In 1939 kwam de film uit, op het randje van de Tweede Wereldoorlog.
Een aanklacht tegen de oorlog, manifest voor emancipatie, verhaal over liefde en verlangen, over verlies en loslaten, over thuis en grond, waarheid en bedrog. Het zit er allemaal in.
De film speelt ten tijde van de Amerikaanse Burgeroorlog, gezien vanuit het Zuiden dat strijdt tegen de Yankees die de slavernij willen afschaffen.
'Gone with the wind' betekent in de film dat de 'beschaving' van het zuiden teloor gaat.
Niet het gezichtspunt dat de sympathie van de kijker opwekt. Dat geldt ook voor de pragmatische hoofdpersonen Scarlett O'Hara (Vivian Leigh) en Rhett Butler (Clark Gable) bij wie eigenbelang, zucht naar macht en geld hun handelen bepaalt. Toch lukt het maar niet ze onsympathiek te vinden. Daarvoor moet je als schrijver en filmmakers van goeden huize komen.
Ondanks alle dramatiek is er ook fijne humor, bijvoorbeeld in de vileine dialogen tussen Scarlett en Rhett. Psychologische herkenbaarheid waarvan ik slechts één aspect noem: een zelfstandige vrouw die een emotionele dweil dreigt te worden als de liefde in het spel is.
In een slechte stemming kun je deze film een melodramatische draak noemen, met zijn aanzwellende violen en veelbetekenende blikken van verlangen en haat. Met de dramatische gebeurtenissen die elkaar in zo'n woeste vaart opvolgen dat een hedendaagse soap erbij verbleekt.
Maar op de een of andere manier werd mijn kritische blik meteen ontregeld, alleen al door bewondering en verbazing dat ze toen al zo'n knappe film konden maken. Het camerawerk, van weidse landschappen tot close-ups en geraffineerde details. De tijdsprongen en intense verdichting, geen moment saai. Vier uur lang, doorgaans een hele opgave voor mij.
Veel films die sindsdien verschenen, zijn volgens mij schatplichtig aan Gone with the wind. Er is vast al ooit studie van gemaakt, maar zelf ontdekte ik de volgende associaties:
- koor na de openingsscène met een weids landschap: The Sound of Music
- de dreiging in de deuropening van binnenstappende laarzen in close-up: Once upon a time in the West
- in gordijnen fraaie kleren zien als er geen andere stof beschikbaar is: The Sound of Music
- beloftevolle toekomst in de woorden: Tomorrow, tomorrow (Annie)

Met een klap heeft Gone with the wind zich genesteld in mijn persoonlijke filmtop-10 aller tijden.

vrijdag 19 december 2014

Relatiegeschenken

Het is de periode van de relatiegeschenken. Kerstpakketten en nieuwjaarswensen in cadeauverpakking. Maandag zag ik op Utrecht-Centraal de eerste mensen al met pakketten zeulen. Die hadden misschien liever een cadeaubon gehad.
Vroeger wachtte ons hele huisgezin gespannen op het moment dat pap met het sinterklaaspakket binnenkwam. Soms werd aan de al dan niet gulle gaven zelfs afgemeten hoe goed het bedrijf er dat jaar voor stond. Economische analyse van de koude grond natuurlijk.

Zelf vind ik de geldwaarde niet belangrijk. Het gaat om de aandacht die er aan is besteed. Het idee, de uitvoering, het enthousiasme bij het geven en genieten van hoe de ontvanger reageert.
Dit jaar heb ik een bijdrage geleverd aan een grappig idee van kapper Bubbles in Wageningen. De relaties van deze kapperszaak krijgen deze weken een reageerbuisje met daarin een gedicht. Er kan een gedicht in zitten van Laurens van der Zee, Remko Zijlstra, Monique van Lierop, David Endt of van mij.
Ik heb daarvoor een selectie gemaakt uit mijn gedichten.
In de expobubbels langs de wand zijn ook enkele gedichten te lezen.
De reageerbuisjes staan in een ludieke laboratoriumopstelling voor de etalage:Bubb's Lab (voor meer Warm Soul Chemistry)
Met aandacht geschreven, met zorg uitgekozen, stuk voor stuk handmatig in de buisjes gerold.
Ik ben benieuwd hoe de ontvangers reageren op hun reageerbuisje.

zondag 14 december 2014

Onbeduidend

Waarover 'De ondraaglijke lichtheid van het bestaan' precies ging, weet ik niet meer. Wel dat ik het boek van Milan Kundera uit de jaren 70/80 prachtig vond. Vermoedelijk ging het over een liefde vol hartstocht en
waarschijnlijk ook over een onmogelijke liefde. Vage filmbeelden met iemand als Miou-Miou of Juliette Binoche, of was zij het inderdaad zelf?

Toen iemand in onze leesclub 'Het feest der onbeduidendheid', het nieuwste boek van Kundera voorstelde, was ik daar dus voor. Het was wel dun (iets meer dan 100 pagina's), maar iemand anders zei: 'Een dun boek kan toch heel dik zijn'. Een rijk boek verwachtte ik met veel stof tot nadenken.
Het moest bijna wel mis gaan met zulke hoge verwachtingen.
'Een dun boek kan toch heel dik zijn' kreeg ineens een heel andere lading. Nog te dik en blij dat ik het uit had.
Ik heb het bijna letterlijk in een vloek en een zucht gelezen.

Men neme een schrijver met een niet te verwoesten literaire reputatie.
Op een achternamiddag krabbelt hij enkele personages op papier. Ze
ontmoeten elkaar in Parijs op plekken als de Jardin du Luxembourg
waarbij elke toerist met latente heimwee smelt.
Eentje is bang om dood te gaan, van de ander ligt de moeder op sterven,
weer een ander zegt zijn hele leven sorry omdat zijn moeder hem niet
wilde, er is nog wat rivaliteit tussen de mannen en zo bricoleer je een
verhaal. Je laat historische figuren als Chroesjtsjov en Stalin opdraven
en gooit er nog wat klodders Hegel en Kant overheen om de schijn van
diepgang te wekken.
Verder debiteer je enkele oneliners over onbeduidendheid, grappen en
schuldgevoel.
Et voilà, je hebt een boek waarvoor recensenten ballen en sterren
tekortkomen.

De achterflap suggereert dat 'Het feest der onbeduidendheid' gaat over
de grap die niet als zodanig herkend wordt. Of misschien is het boek
zelf wel een grap?
Ik zie de grap niet in van 107 pagina's inwisselbaarheid. En waar ik het
literaire gehalte heb gemist, ben ik dan toch liever het kind dat als
enige de nieuwe kleren van de keizer durft af te doen met: het heeft niets om het lijf.

zondag 7 december 2014

Dreambody


Ik heb iets met de zee, veel zelfs. Maar - dichter bij huis - ook iets met de rivier. De Neder-Rijn die langs Wageningen stroomt, lokt me vaak.
Hoe druk of onrustig ik ben, op de dijk word ik al kalm. In de uiterwaarden van de Bovenste Polder haal ik adem en aan de oever van de Rijn waait mijn hoofd leeg. En vult zich soms weer met ideeën, dichtregels, gedachten.

Wat betekent de rivier voor je? Dat was kort gezegd de vraag van het Wageningse dansgezelschap InMotion. Een tijdje geleden had ik daarom bij de Rijn een twee uur durend gesprek met danser/producer Petra Vossenberg en choreografe Marisa Grande. Raul Anderson maakte video-opnamen.
Zij voerden ook gesprekken met bijvoorbeeld een veerman, boer, beeldend kunstenaar en waterscouts. Allemaal mensen die op een geheel eigen manier aankijken tegen de rivier.
Interviews en film dienden als materiaal voor de dansvoorstelling van InMotion waarvan Marisa Grande de artistieke leiding heeft.
Het eerste resultaat daarvan is te zien op 12, 13 en 14 december 's middags bij Wolfswaard, pal aan de Rijn. Toepasselijker locatie is niet denkbaar.
De voorstelling bestaat uit dans, film en muziek. Ik ben heel benieuwd naar het resultaat.
Hoe leidden al die uiteenlopende verhalen via de verbeelding van de dansers tot de voorstelling Dreambody?

Tevoren kaarten reserveren is noodzakelijk. Meer informatie op de website van InMotion.
 

Zonsondergangen

Waarom lijken plaatjes van zonsondergangen al gauw op elkaar en zijn we anderzijds zo gefascineerd bij het live aanschouwen van het natuurverschijnsel?
Ook gisteren weer hielden mensen op het strand van Egmond hun fototoestel of mobiel in de aanslag om vast te leggen wat feitelijk elke dag plaatsvindt.

Het besef misschien dat de natuur ons gratis iets voorschotelt wat de mens maar met kunst en vliegwerk kan imiteren.
Of het magische besef getuige te zijn van het doven van het daglicht, in het vertrouwen dat het morgen opnieuw licht wordt.
Of het vastleggen van dat ene moment, daar op het strand van Egmond aan Zee, op zaterdag 6 december 2014 rond half vijf.

In dankbaarheid om die week van schrijven, genieten van een verder lege agenda en vooral ook permanent zicht op zee.

Toch was de zonsondergang gisteren weer anders dan anders. Al was het maar door de schuimwolken die de kolkende zee op het strand wierp.
Even speelde een onrustige gedachte op over de samenstelling van het schuim. Was het niet een gore weerslag van vervuiling? Mijn stemming was er niet naar er dieper op in te gaan.
Ik besloot het luchtig op te vatten en voegde opgetogen een nooit eerder geziene zonsondergang aan mijn verzameling toe.

donderdag 4 december 2014

Schrijven tegen onrecht

24 uur schrijven tegen onrecht.
Dat is de kern van de schrijfmarathon die Amnesty Nederland op 10 december houdt. In het hele land kun je je pen inzetten als steun voor slachtoffers van mensenrechtschendingen.

In Amsterdam, Weert en Zwolle kunnen mensen zelfs 24 uur lang terecht om hun bijdrage te leveren.
Voor de gevangenen is het belangrijk te weten dat mensen over de hele wereld aan hen denken. Voor machthebbers is het ook een signaal dat de gevangenen niet vergeten worden. Dat leidt wel eens tot betere omstandigheden in de gevangenis en soms zelfs tot vrijlating.

Onrecht aan de kaak stellen, je mening geven in een blog bijvoorbeeld, het kan je in andere landen, zonder een eerlijk proces, voor jaren achter de tralies brengen.

De schrijfmarathon in Weert wordt op 10 december om 10 uur geopend door wethouder Paul Sterk. Zanger Gé Reinders sluit hem 24 uur later op 11 december af.
In de tussentijd komen onder meer scholieren, burgemeesters en ieder die dat wil, meeschrijven aan de kaarten voor de gevangenen. De volledige 24 uur mag, maar een uurtje is ook goed.
Werk je in nachtdienst en ben je dus toch wakker, kom dan vooraf, na afloop of tussendoor meeschrijven. Tijdens de marathon zijn er muzikale en andere culturele optredens.
Zelf schrijf ik mee van 12 tot 14 uur en ik begin met een eigen verhaal of gedicht voor te lezen dat ongetwijfeld zal gaan over vrijheid.
De marathon in Weert vindt plaats in het Franciscus Huis op de Biest. Meer informatie over de acties in Weert vind je hier


Informatie van Amnesty over de schrijfmarathon  

woensdag 3 december 2014

Terug in Egmond

Ik ben niet supergehecht aan tradities, maar sommige houd ik er graag in. Zoals een week schrijfretraite in december met zicht op zee. In mijn vertrouwde Egmond aan Zee. Liefst ook telkens in hetzelfde appartement, met zeezicht vanuit kamer, keuken en bed. Waar ik blindelings de weg weet in de bestekladen. Waar ik na aankomst 'Home' van Simply Red in de cd-speler leg en meezing: 'Where the land meets the sea'.
Waar ik me laat overvallen door die vertrouwde vleug van missen en verlangen, melancholie tout court.
Waar ik op een luie dan wel koude dag niet eens de deur uit hoef om de zee te zien.
En waar dagelijkse beslommeringen uit mijn hoofd waaien en plaatsmaken voor projecten, ideeën, verhalen en onzinnige gedachten.
In december is Egmond van zichzelf, een enkele toerist schuift bescheiden door het straatbeeld. Veel is er ogenschijnlijk niet veranderd in een jaar tijd.

Het strand is voornamelijk leeg. De wind uit noordelijke richting bracht kwallen - die mooier zijn dan hun naam -, groter dan ik ooit zag. En hoewel de zee vandaag niet erg scheutig was met schelpen, deponeerde ze wel een fraai roggeneikapsel bij de vloedlijn.

De brrr is weer in de maand en dus zijn de drieteenstrandlopers er natuurlijk weer.
Ook Hotel Golfzang is terug, al prijkt de naam nu op een nieuw hotel aan de boulevard, daar waar Hotel Bellevue ooit stond. Het huis De Wijde Blik blijkt ten lange leste toch ook het veld te hebben geruimd voor nieuwbouw. Een bord bij het werk in aanbouw belooft luxe suites.
De voorheen rommelige gevelwand aan de boulevard is weldra een geheel. Mooi strak zal de een zeggen, de ander: alles is even lelijk nu.
Maar groot voordeel van verblijven in die boulevardpanden is dat je er niet tegenaan hoeft te kijken.

Gisteren ontdekte ik ineens met een schokje dat ook zowat het laatste eigenwijze pand is verdwenen: de Geveerde Kikker. In 2011 schreef ik er nog een blog over: Monument
Het houten pand brandde daarna uit. De restanten die ik de laatste keer nog zag, zijn gesloopt en hoewel de fundamenten er nog liggen, heb ik weinig hoop dat het monument uit zijn as herrijst. Er staat een hek omheen en één luik herinnert nog aan het typische geelbruine schilderwerk.

Maar de zee blijft, hetzelfde en toch telkens weer anders. Dat geldt ook voor het strand, waar de mens zichzelf uitlaat, mijmert en speelt.
Zo zag ik twee mensen bij wat een tekening in het zand zou worden. Op de terugweg trof ik hun boodschap voor de wereld aan.
Tweeledig: liefde voor alles wat is én love for myself. Zwierige lijnen met subtiele kleuraccenten door mandarijnenschillen.

 

En alsof dat nog niet flowerpower genoeg was, stuitte ik enkele meters verder op een opengevouwen mosselschelp in de vorm van een hart.
Niks toeval. Ik hou van Egmond aan Zee.    

vrijdag 21 november 2014

Platbook 13: Geld

Er is net een nieuwe uitgave verschenen in de levendige Limburgse boekenreeks Platbook. In deze dertiende publicatie is het thema: Geld.
Ruim 30 uiteenlopende verhalen en gedichten staan in dit Platbook, in de vele dialecten die Limburg rijk is.
Gelukkig zie ik ook weer nieuwe namen tussen oude bekenden als Colla Bemelmans, Els Diederen, Ton Bijsterveld (ook uit Weert), Jeanne Alsters-van der Hor, Leonne Cramers en Wim Kuipers. Nieuwe aanwas van dialectschrijvers houdt de Limburgse dialecten levend.
Een mooie staalkaart van taal en opvattingen over geld.

Van mijzelf is het gedicht Goudzeukers, in mijn moedertaal, het Weerts.

(...) Danse rónd 't gouwe kaof
oppe rand van de vulkaan.
Weem hieëf, wiltj mier,
weem niks, wiltj eine krumel
of twieë. (...)

Voor dit Platbook was de redactie in handen van Fernand Jadoul, in het verleden directeur Public Affairs APG en nu honorair consul van Luxemburg en voorzitter Externe Provinciale Adviescommissie Cultuur.
Platbook 13 is een uitgave van Huis voor de Kunsten Limburg en verkrijgbaar in veel Limburgse boekhandels of via www.uitgeverijtic.nl

Eerdere blogs over Platbook  

donderdag 6 november 2014

300.000 km

We hebben het gehaald, mijn auto en ik: 300.000 km.

Gisteren, op weg naar Weert, op de A2 tussen Zaltbommel en Den Bosch overschreed de kilometerteller die magische stand. In 18 jaar tijd zijn we samen meer dan 7 keer de aarde rondgereden!
Ik ben enorm gehecht aan mijn oude, trouwe auto en zie nu al op tegen de dag dat ik afscheid van hem moet nemen.
Wat heeft hij niet allemaal meegemaakt? Ik zingend, lachend, huilend, pratend achter het stuur. Met en zonder gezelschap. Grotendeels in Nederland. Voor vrije tijd en werk. De eerste jaren voor interviews of reportages op het platteland voor het vakblad Boerderij. Voor bezoeken aan scholen en bibliotheken in heel Nederland, bedrijfstrainingen en andere werkklussen. Verhuizingen, afval afvoeren, grote aankopen transporteren.
Mooi dat de auto de 300.000 km juist haalde op het vertrouwde deel van de A2. Hoe vaak heb ik daar in al die jaren niet gereden om mijn familie in Weert op te zoeken?
Ooit waren er tijden dat we na 3 1/2 jaar een auto inruilden. Als je eenmaal in de buurt kwam van de 100.000 kwamen de kosten en de zorgen, zo dachten we toen. In die tijd waren we trouw aan Franse auto's.

Het was dan ook een hele stap om te kiezen voor een Opel Astra, niet zozeer voor de degelijkheid als wel voor de fraaie belijning van zijn stationcar-model.

Eerste eigenaar dus, altijd een pré bij verkoop. Op tijd zijn onderhoudsbeurten waar hij bij Opelgarage Broekhuis Wageningen in goede handen was.
Anderzijds heeft hij een benzinemotor en dan is zo'n km-stand ineens minder vanzelfsprekend. Bovendien heeft hij altijd buiten gestaan.
Toen eenmaal die 100.000 gepasseerd waren, was het een kwestie van: maar zien hoe lang we het met elkaar uithouden.
Ooit zag het er niet naar uit dat hij min of meer op zijn sloffen drie keer rond zou gaan. Ik herinner me die merkwaardige terugreis na een vakantie in West-Frankrijk. Een afgebroken buitenspiegel die met elastiek en karton vastgebricoleerd zat en een lekkende voorruit waarvoor we een emmertje bij de hand hielden. Bovendien schoot hij spontaan uit zijn 4e en 5e versnelling, waardoor de bijrijder de pook moest vasthouden.
Alles bleek reparabel en daarna waren er voornamelijk de gebruikelijke reparaties door slijtage. De auto heeft wel wat schrammen en butsen opgelopen, maar dat is niet anders dan bij ons, mensen. Je mag zien dat het leven eroverheen gegaan is.
Hoewel ik van mijn trouwe auto houd, vertroetel ik hem niet. Wassen is een zeldzaamheid, maar ik koester hem in dankbaarheid.
Misschien moet ik hem als beloning toch maar eens lekker in de shampoo zetten. Als hij zich daar maar niet van doodschrikt.

dinsdag 4 november 2014

Stap op de Rode Loper!

Maandag 10 november schrijden vmbo-scholieren over de rode loper bij Nemo in Amsterdam. Zij zijn die dag VIP-gasten bij het evenement Stap op de Rode Loper!
Boeken, raps, liedjes, gedichten staan centraal op deze dag. Lezingen, workshops en een wedstrijd, namelijk een weddenschap om boeken te lezen.
Zelf ben ik een van de twintig schrijvers die optreden voor groepen leerlingen. Ik lees voor en beantwoord met alle plezier hun vragen, bijvoorbeeld over wat, waarom en hoe ik schrijf.
Ik ga ervan uit dat veel leerlingen die dag ervaren hoe levendig boeken lezen toch kan zijn.
De dag is alleen toegankelijk voor uitgenodigde leerlingen en hun docenten.

Hieronder volgt het persbericht van de organisatie stichting Samenleving &  Kunst Amsterdam.

Stap op de Rode Loper!
vmbo’ers gaan lezen voor meer kansen in de samenleving
 

Op maandag 10 november ligt de Rode Loper uit voor vmbo-leerlingen uit de
bovenbouw. Zij zijn VIP’s in een uniek project dat prikkelt om meer te gaan lezen
(www.stapopderodeloper.nl). De aftrap van het project Stap op de Rode Loper! vindt
plaats met een evenement dat geheel is afgestemd op de belevingswereld en
capaciteiten van vmbo’ers. Het Science Center NEMO is dan omgetoverd tot een huis
van letteren en lezen. Op een speelse en toegankelijke manier staan lezen en taal
centraal. De leerlingen maken bovendien kennis met een voor hen onbekende
culturele wereld. Nog niet eerder werd voor deze doelgroep zo’n project ontwikkeld.
Docenten zijn dan ook enthousiast, evenals de schrijvers. Onderwijsminister en
boekenverslinder Jet Bussemaker begroet de leerlingen en docenten via een
persoonlijke videoboodschap.


Lezen stimuleert de taalvaardigheid
Waarom is dit project ontwikkeld? De taalvaardigheid van vmbo’ers is zorgwekkend.
Een stijgend aantal is zelfs laaggeletterd en maakt om die reden hun opleiding niet
af. Na vijftien jaar VMBO is hier geen verbetering in waar te nemen.
Studies tonen aan dat vrij lezen de taalvaardigheid enorm stimuleert. Bovendien, wie
fictie leest, leeft zich beter in onbekende situaties in en stelt zich open voor nieuwe
ervaringen. Communicatieve vaardigheden en zelfvertrouwen nemen toe. Het zijn
vaardigheden die belangrijk zijn voor volwaardige deelname aan de maatschappij.
De meeste leerlingen kennen van huis uit geen leescultuur.
Met dit project stimuleert de stichting Samenleving & Kunst Amsterdam het vrij lezen
op het vmbo in de meest brede zin van het woord. Van boeken en kranten tot en
met tablets, smartphones en strips.
 

Programma evenement
Ruim 20 schrijvers lezen voor uit eigen werk en gaan met de leerlingen in gesprek.
In de filmzalen van het NEMO en de OBA zijn filmprogramma’s rond verfilmde
boeken met de auteurs Mirjam Mous en Khalid Boudou, filmers en acteurs. Het
Groninger Stripmuseum is aanwezig, vijf striptekenaars geven workshops die woord
en beeld bij elkaar brengen. De stadsverteller van Amsterdam, Karel Baracs, komt
met een speciaal voor deze dag geschreven verhaal. Typhoon, Toprak Yalçiner en
Klaas van Kruistum gaan met de leerlingen een weddenschap aan. En de leerlingen
ontdekken ook de activiteiten van het NEMO zelf nadat ze de instructiebordjes
hebben gelezen.
Wie komen er? Toprak Yalçiner, Typhoon, Klaas van Kruistum, maar ook Mano
Bouzamour, Mel Wallis de Vries, Stan Fritschy, Karel Baracs, Rob Ruggenberg,
Mamoun Elyounoussi, Rom Molemaker, Lydia Rood, Hans Sahar, Asis Aynan, Margje
Woodrow, Anna Woltz, Bibi Dumon Tak met Castel, Caja Cazemier, Daniëlle Bakhuis,
Natasza Tardio, Quirijn Snijder, Maren Stoffels, Mirjam Mous, Khalid Boudou, Eva
Burgers, Manon Sikkel, Said el Haji, Özcan Akyol, Anne Winkels / Annie van
Gansewinkel, Dris Tafersiti, Elle van de Bogaart en Jos van Hest.

Vijftig studenten Nederlands van de Hogeschool van Amsterdam en hun docenten zijn actief bij de dag betrokken.
 

Digitale bundel
De activiteiten tijdens het evenement functioneren als prikkel om het enthousiasme
voor lezen te stimuleren. De begeleidende digitale bundel - met teksten en
opdrachten voor leerlingen en adviezen voor docenten – en een schoolprogramma
vormen de structurele stimulans voor het lezen. De bundel is een groeidocument dat
tijdens het schooljaar steeds met nieuwe informatie wordt uitgebreid.
 

http://www.stapopderodeloper.nl/

donderdag 30 oktober 2014

Fatima Huis

Zonnewonder van Charles Eijck, raam zangkoor
Drie jaar geleden schreef ik in mijn blog Kerk dicht dat er misschien wel een wonder nodig was om de Fatimakerk in Weert te behouden. De kerk, meer dan 50 jaar zo vertrouwd voor mij in de parochie van mijn ouderlijk huis. Vanuit onze slaapkamer keken we op de kerktoren.
Het kerkgebouw is gelukkig behouden en heeft nu als Fatima Huis een nieuwe functie. Zondag was ik er omdat het gebouw als Monument van de Maand was opengesteld. Ik sprak er ook even met Thijs Hendrix, initiatiefnemer en eigenaar van Fatima Huis BV en hij heeft grote plannen voor concerten en evenementen in het monumentale gebouw. Er komen sociale, culturele en educatieve activiteiten.
Deskundigen roemden altijd al de geweldige akoestiek. Gisteren twitterde Hendrix een foto van een djembé workshop. Jammer dat ik er niet bij was. Het moet een feest zijn geweest om in die ruimte te trommelen of ernaar te luisteren.
Hendrix heeft ook al de kerk van de Biest gekocht en dat is sindsdien het Franciscus Huis. Deze winter bijvoorbeeld herbergt het gebouw een overdekte ijsbaan. Pater Koolen, mijn godsdienstleraar van de MMS, franciscaan, komt ineens in mijn gedachten. Ik weet niet of hij schaatste, maar ik stel me zo voor dat hij het plan met zijn aanstekelijke schaterlach zou hebben begroet.
Mooi dat twee kerkgebouwen door de ondernemingszin van Hendrix zijn gespaard voor de slopershamer en een nieuw leven krijgen.
Oud en nieuw kunnen goed samengaan, zag ik zondag in de Fatimakerk, zeker als het vanuit respect gebeurt. Het bisdom heeft de kerk weliswaar aan de eredienst onttrokken, maar de Mariakapel is er nog. Het is een plek waar mensen even bidden of een kaarsje aansteken voor een intentie. Ook staan er in de kerk nog enkele biechtstoelen, als relieken van wat ooit was.
De klokken luiden tegenwoordig zelfs weer op gezette tijden, het gebeier dat in mijn ouderlijk huis al die jaren zo vertrouwd aandeed.

Voor het eerst sinds ruim 40 jaar was ik zondag op het zangkoor en zag pas echt hoe prachtig het raam van Charles Eijck met het zonnewonder is. Als tiener heb ik enkele jaren in het kerkkoor gezongen.
Toen was het allemaal zo vanzelfsprekend, het opmerkelijke schip van de kerk met zijn troggewelven, de intieme cryptekerk en het enorme mozaïek dat in de jaren 60 werd aangebracht op het priesterkoor.
De ondertitel van het Fatima Huis is: een plek voor iedereen. Ik wens de inwoners van de wijk én van heel Weert toe dat het gebouw een rijk bloeiend leven te wachten staat.

woensdag 22 oktober 2014

Geluksdag - schrijven met je zintuigen

Schrijven met je zintuigen - Deze workshop geef ik op 2 november tijdens de jaarlijkse Geluksdag in Wageningen. Hieronder vind je meer informatie over mijn schrijfworkshop.
Op de Geluksdag in scholengemeenschap Pantarijn zijn uiteenlopende workshops en lezingen. Ook is er een informatiemarkt waar ik een stand heb en informatie geef over mijn cursussen creatief en zakelijk schrijven. Heb je een vraag over schrijven, dan probeer ik die te beantwoorden.
Tijdens de dag, die Happiness4all organiseert, is een breed scala aanwezig van coaches, trainers en andere deskundigen op het gebied van leven en werk. Massage, healing, reading, yoga, modeshow, zo uiteenlopend is het programma.
Ook zijn er lezingen van Adriaan Hoogendijk en Lisette Thooft.
Tussen 11 en 17 uur. Entreeprijs is 2 euro. Meer informatie is te vinden op de site van Geluksdag 

Workshop Schrijven met je zintuigen - 12.30-13.15 uur
 
Als je schrijft, ben je vooral gespitst op wat je ziet. Maar als je meer zintuigen inzet, geeft dat aan je schrijven een extra dimensie. Ook bij het opslaan en ophalen van herinneringen spelen zintuigen een belangrijke rol.
In deze speelse workshop gaan we onder meer met geuren aan de slag. Voor mensen met en zonder schrijfervaring.
Kosten: 4 euro. Maximaal: 12 deelnemers


Je kunt je op de dag zelf aanmelden. Wil je zeker zijn van een plaats, reserveer dan alvast per mail: info@annievangansewinkel.nl
 
 

zondag 19 oktober 2014

Het masker van Afrika

Enkele jaren geleden is het me volledig ontgaan dat reisschrijver V.S. Naipaul een nieuw boek over Afrika had gepubliceerd. De afgelopen dagen heb ik het pas gelezen.
'Het masker van Afrika' met als ondertitel: Impressies van Afrikaans geloof.
Het boek gaat over heel wat meer dan geloof. Hij reisde naar Uganda, Nigeria, Ghana, Ivoorkust, Gabon en Zuid-Afrika.

Naipaul bezocht Ivoorkust begin jaren 80 en schreef destijds  'De krokodillen van Yamoussoukro'.
Zelf maakte ik een reis door Ivoorkust in de weken rond de jaarwisseling 1995/1996 en schreef daarover 'De helft van de route'.
Ook daarin verhaalde ik over die bijzondere ervaring bij de enorme vijver net buiten het presidentieel paleis van Houphouët-Boigny tijdens de voedertijd van de krokodillen.
Krokodillen van Yamoussoukro, jan. 1996
Naipaul ging in 2009 terug naar het land dat in de tussentijd fors had geleden onder een jarenlange burgeroorlog. Hij beschrijft de plekken waar ik ook was: de replica van de Sint Pieter in Yamoussoukro en de krokodillen. Hij registreert het inzettende verval van de basiliek die bijna als een fata morgana schittert in het dorre landschap. Ook bezoekt hij Bingerville aan de kust waar van de botanische tuin nauwelijks meer dan woekerende bamboes resten.
Alleen al vanwege het Ivoriaanse hoofdstuk was het boek voor mij het lezen waard.
Je voelt in het hele boek de nieuwsgierigheid naar rituelen en mythes en hoe het geloof uitwerkt, maar hij blijft een buitenstaander. Dat kan ook niet anders als westerling, zo heb ik zelf ook ervaren tijdens enkele reizen naar Afrika.
Toch vind ik dat Naipaul zich er wat makkelijk van afmaakt in dit boek. Je zou verwachten dat voor een reisschrijver van zijn statuur veel deuren opengaan. Oké, hij heeft ontmoetingen met bijvoorbeeld Jerry Rawlings en Winnie Mandela, maar van een aantal dingen zegt hij dat hij ze niet weet. Met enige research was hij daar best achtergekomen.
Hij haalt de fromager aan, een boom die ik ook ken van Ivoorkust. Volgens hem is hij reukloos en dat zou de reden zijn dat de boomschors wordt gebruikt voor de doosjes van Franse kaas. Volgens mij was juist de kaasgeur de reden voor de Fransen om die naam aan de boom te geven.
Er is nog wel meer af te dingen op het boek, zoals de soms rommelige stijl en structuur. Hij lijkt vaak meer bezorgd om het wrede lot van katten, honden en andere dieren dan van mensen.
Maar gelukkig geeft hij ook toe dat hij sommige dingen niet begrijpt of spannend en eng vindt, zoals traditionele leiders bezoeken of een initiatierite bijwonen. Dat is dan wel ontwapenend eerlijk voor deze ervaren reisschrijver.
Ondanks de minpunten bracht dit boek van Naipaul me weer even in Afrika en kwamen dierbare herinneringen tot leven.

maandag 13 oktober 2014

Brievenscan

Als trainer schriftelijke communicatie krijg ik heel wat zakelijke teksten onder ogen.
Veel 'ongelukken' ontstaan door te moeilijk doen, geen verantwoordelijkheid mogen of durven nemen of in ondoordachtheid.
Voor mijn website schrijf ik daar artikelen over, bv. effectieve brieven en e-mails.
Gekoppeld daaraan bied ik iets nieuws aan voor de zakelijke markt: de brievenscan.

Hieronder staat meer informatie, mét een introductieaanbod speciaal voor zzp'ers.
--------------------------------------------------------------------------
 
Wat is de brievenscan?
Met de brievenscan krijgt u binnen korte tijd een goed beeld van uw zakelijke (standaard)brieven en e-mails. De scan signaleert niet alleen gebreken, maar geeft ook concrete verbeteringen en adviezen.

Op welke punten krijgt u advies?
• opbouw
• eigentijdse en heldere taal
• lezergerichtheid/klantvriendelijkheid
• effectiviteit
• toon
• spelling en grammatica
• lay-out

Resultaat
De brieven of mails zijn door de scan effectiever en correcter geworden. Bovendien hebt u aanwijzingen en tips gekregen om ook uw andere brieven te verbeteren.
Als u behoefte hebt aan een diepgaandere analyse of een omvangrijker verbetertraject, kunnen we overleggen over de mogelijkheden.

Hoeveel kost een brievenscan?
Wilt u een aantal brieven voorleggen, dan informeer ik u tevoren over de kosten. Hiervoor ga ik uit van mijn uurtarief, excl. btw.


Introductieaanbod - Brievenscan voor zzp’ers
(geldig tot en met 31 december 2014)

U stuurt drie brieven of mails van ongeveer 1 A4. Dat kan zijn: begeleidende brief bij offerte of rekening, afspraakbevestiging, uitnodiging, maar bv. ook wervende tekst of slechtnieuwsbrief.
U krijgt feedback en suggesties voor verbetering. Met deze verbeterde standaardbrieven hebt u een goede basis voor uw overige brieven.
U betaalt in totaal 75 euro, ex. btw. Na betaling krijgt u binnen 10 werkdagen per mail het resultaat van de brievenscan.

Wilt u de brievenscan aanvragen of hebt u behoefte aan meer informatie, vul dan het antwoordformulier in op mijn website. Ik neem daarna zo snel mogelijk contact met u op.


© Brievenscan - Annie van Gansewinkel


--------------------------------------------------------------------------

zondag 5 oktober 2014

Oprecht gelogen

'Oprecht gelogen' - biografieën van componisten in muziek, film, beeldende kunst en literatuur. Musicus Cees Mobach uit Wageningen bedacht de 'Fileco', combinatie van film, lezing en concert, die in de bibliotheek van Wageningen plaatsvindt op vier donderdagavonden in oktober en november.
De levens van zes componisten en hun muziek staan daar in het middelpunt: Chopin, Schumann, Bach, Tsjaikowsky, Ravel en Gershwin.
Twaalf leden van het Platform Beroepskunstenaars Wageningen (BKW) sloten zich graag aan bij dit initiatief. Hun beeldend werk en gedichten zijn van 9 oktober tot en met 27 november te zien in de bblthk.
Daar is ook een audiovisuele productie van Cees Mobach te bekijken waarin de kunstenaars tonen wat hun inspiratiebron is en hoe zij te werk gaan.
 
Zelf heb ik twee gedichten geschreven voor de tentoonstelling.
'Dapper leven' bij Pianoconcert in F van Gershwin. Evenals het muziekstuk bestaat het gedicht uit drie delen en geeft het een oprecht gelogen biografie weer. Op mijn 17e kocht ik de lp 'Rhapsody in Blue' met op de B-kant dit concert en ik wist meteen dat deze lp alleen maar A-kanten had.
'Stroom stokt' bij Andante Cantabile op. 11 van Tsjaikowsky is een verwoording van mijn recentere luisterervaring toen dit stuk van Tsjaikowsky me ogenblikkelijk al bij de eerste noten van mijn stutten sloeg.


De achterkant van de flyer met meer informatie:
 


http://www.bblthk.nl/agenda/1367/componisten-en-kunst/

Website Platform Beroepskunstenaars Wageningen

Wil je zeker zijn van een plaats, reserveer dan tevoren bij de bblthk.

maandag 29 september 2014

Dorsvloer vol confetti

Omdat ik benieuwd was naar de film 'Dorsvloer vol confetti' heb ik onlangs het succesvolle boek van Franca Treur gelezen. Het leek me verstandig eerst het boek te lezen voordat ik de film zou zien. Een boek zet toch makkelijker mijn eigen verbeelding aan het werk.
Een boekenhype nodigt mij meestal niet uit, vandaar dat ik het boek nog steeds niet had gelezen. Ik vond het erg goed, het verhaal van Franca Treur over een streng gereformeerd boerengezin in Zeeland. Ik begrijp de vergelijkingen wel met dat andere succesvolle boek 'Knielen op een bed violen' van Jan Siebelink, maar toch vond ik het heel anders. Alleen al van toon. Het boek is bovendien geschreven door een jonge vrouw en speelt in een latere periode. 1988, herinner ik me van de film.
Ondanks het zware geloof hebben boek en film een lichtere toon, berustender ook misschien. En ook de film heeft mij niet teleurgesteld, integendeel.
Er zijn geen spectaculaire beelden of megaturbulente gebeurtenissen nodig om mij als toeschouwer te raken. Een gezin dat simpelweg goed probeert te leven,  gewoon menselijke deugden en onhebbelijkheden, beelden van het Zeeuwse platteland. De film is met liefde gemaakt en aandacht voor het detail, beeld en geluid, want ook de filmmuziek van Fons Merkies treft toon.
Ik kijk mee met het perspectief van Katelijne, de enige dochter in een jongensgezin, tussen meisje en puber in. De leeftijd van onderzoeken en ontdekken. Telkens weer stuit ze op dichte deuren of verboden waar het etiket 'zondig' aan hangt.
Ontroerend is de scène waar het meisje troost fantaseert voor haar grootmoeder die bang is dat haar overleden man verdoemd is. Katelijne levert het 'bewijs' dat haar grootvader er bij God goed op stond.
De film laat de veerkracht zien van mensen. Katelijne toont hoe je kunt feestvieren, met zelfs confetti, waarschijnlijk een frivoliteit in dat milieu. Met engelengeduld heeft ze die uit oud papier geperforeerd.
De jonge actrice Hendrikje Nieuwerf speelt weergaloos. Haar blik - waarvan we als volwassenen kunnen leren - is rustig, beschouwend en onbevooroordeeld.
Zo aanschouwt het kind de gekte, chaos, pijn én het feest dat Leven heet. 

zondag 28 september 2014

De weg van Jozef van den Berg



Twee weken geleden schreef ik een blog als herinnering aan het feit dat Jozef van den Berg 25 jaar geleden van het toneel afstapte: Ik speel niet meer.
Inmiddels heb ik zijn biografie gelezen die begin deze maand verscheen. Francis Jonckheere schreef: ‘Jozef van den Berg. Van poppenspeler tot acteur van Christus.'
Het boek bestaat uit biografische informatie, interviews met Jozef van den Berg en herinneringen aan zijn theaterwerk. Uit die teksten spreken nog steeds de sprankelende speelsheid, de humor en de filosofische bespiegelingen. Bovendien is het voor mij een vreugdevol weerzien met personages als Mannetje Pluim, mevrouw De Heks en de jongeman. Soms hoorde ik hun stemmen zelfs na al die jaren nog. Al die stemmen, het was feitelijk alleen de stem van Jozef van den Berg.
Jonckheere schrijft over het werk van Van den Berg dat het ‘virtuoos in zijn eenvoud’ was.
Hij verbindt in het boek het theaterwerk met Van den Bergs leven ná het theater, nu al 25 jaar als kluizenaar levend in Neerijnen en zijn geloof levend en uitwisselend met bezoekers.

Uit het boek wordt me duidelijk dat Van den Berg zowel voor, tijdens als na zijn theaterleven nooit de makkelijkste weg heeft gekozen. Zijn keuze 25 jaar geleden lijkt bij het lezen van het boek welhaast onontkoombaar.
Op p. 259 zegt Van den Berg: 'Vele mensen, vaak ook zij die mij interviewen, denken dat ik gek ben, geestelijk ziek of in de war. Dat ben ik niet. Waarom zou ik het zijn? Omdat mijn leven anders is dan normaal, of omdat ik een weg ga die anders is dan normaal, of omdat ik iets anders doe dan normaal? Integendeel, ik voel mij bevestigd door het feit dat de dingen die ik vroeger in mijn theater heb gespeeld, mij thans opnieuw worden geschonken.' 

Zijn stap blijft moeilijk te begrijpen. Eerbied heb ik zeker voor Jozef van den Berg die trouw blijft aan zichzelf en wat hij als zijn weg ziet.

Bij gelegenheid van de boekpresentatie verliet Jozef van den Berg voor een keer zijn zelfgekozen ballingsoord en de Vlaamse omroep VRT maakte daar dit item van.