Dichtersroulette op het Leeffestival

Morgen, zondag 3 juli, is na drie jaar eindelijk weer het Leeffestival in Wageningen. En we leveren daar met Schrijversharten graag weer een bijdrage aan. Laurens van der Zee, Martijn Adelmund en ik treden met Dichtersroulette tussen 13 en 15 uur op bij de Grote Kerk.
De toeschouwer bepaalt in hoge mate wie van ons welk gedicht voordraagt.
Een spel overigens met nieten. En meer spoil ik niet.

Het Leeffestival (voor de 38e keer!) heeft dit jaar een kleinere opzet: de Kleedjeseditie. Er zijn onder meer optredens met muziek, circusacts, dans en workshops. Het festival duurt van 13 tot 17 uur en speelt zich af in het centrum van Wageningen, grotendeels rond de Grote Kerk aan de Markt. 

https://www.leeffestival.nl/

https://www.schrijversharten.nl/

Jubileum: 25 jaar eigen baas

Als jonge docent op de middelbare school maakte ik vanaf mijn 20^e de jubilea mee van collega’s. Grote feesten omdat ze 12,5 of 25 jaar in dienst waren. Dat wilde ik zelf nooit meemaken, zo nam ik me voor.
Ik houd niet zo van feesten en bovendien vond ik het niet erg aanlokkelijk om zo lang op dezelfde werkplek te blijven. En ondanks dat ik in het onderwijs verschillende functies en neventaken had, besloot ik na 7 jaar dat ik daar inderdaad niet mijn pensioen zou halen.

Na de journalistenopleiding werkte ik 13 jaar in de journalistiek, op uiteenlopende redacties en bij verschillende bladen. Ik had ooit een chef die een andere kijk had op bedrijfsjubilea. Hij vond dat helemaal geen prestatie, ‘een kwestie van blijven zitten’.

In juni 1997 werd ik officieel zelfstandig ondernemer, zzp’er, kleine zelfstandige. Maar ook CEO, CFO, hoofd marketing, hoofd pr, hoofd acquisitie, hoofd boekhouding.
Ik koos er namelijk voor om van schrijven mijn werk te maken. Nu zijn er maar weinig schrijvers die kunnen leven van alleen het schrijven. Met veel plezier had en heb ik nevenactiviteiten, zoals workshops en cursussen geven, optredens en andere culturele activiteiten.
Voor een van mijn grootste opdrachtgevers (ik gaf bedrijfstrainingen schriftelijke communicatie voor Schouten & Nelissen) werkte ik maar liefst 20 jaar. Bijna een jubileum, al telt dat niet in een freelance setting.

Maar nu, juni 2022, vier ik dus een heus jubileum: ik ben 25 jaar in dienst bij mezelf!
Soms dacht ik: ik ben een werkgever die je niemand toewenst. Zo’n streng arbeidsethos, slecht in het scheiden van privé en werk. Gelukkig verbetert dat wel bij het ouder worden.
En hoewel ik officieel pensioengerechtigd ben, blijft mijn eigen winkel open. Een schrijver gaat sowieso niet met pensioen.
Die 25 jaren zijn omgevlogen, om maar eens een vet cliché te gebruiken. 

Schrijver worden en zeker schrijver blijven, dat is niet vanzelfsprekend in het sterk veranderende boekenland.
Niet altijd was het makkelijk. Soms heb ik een moment overwogen om voor de zekerheid toch maar een baantje erbij te nemen. Verzekerd tegen ziekte, opbouw van pensioen, zelf geen boekhouding doen. Maar ik wist ook dat ik door al die jaren vrijheid volkomen ongeschikt was geworden om onder een baas te werken. En om naar vergaderingen te moeten. (Ik haat vergaderen.)

Ik ben blij dat ik in 1997 die sprong in het diepe waagde. Voor de derde keer zegde ik een vaste baan op en bovendien koos ik voor zelfstandigheid.
Ik ben ook trots dat ik die 25 jaar boven water ben gebleven en meer dan dat: de mooiste baan na al die mooie banen die ik eerder had.
Eigenlijk wel een feestje waard. Maar ja, ik houd niet zo van feesten.

Schoolbezoek 

Docent Nederlands

Optreden opening expo

Trainer zakelijk schrijven

Optreden Dodge-dichters

Schrijven is kiezen - blog 3 januari 2022  

Blij met een afwijzing

Afgewezen worden is nooit leuk, niet persoonlijk en niet in het werk. De kunst is om er iets van te leren. Laat ik me hier beperken tot mijn werk als schrijver.
In 1985 koos ik voor een deeltijdbaan als journalist om me in de andere helft van mijn werktijd te ontwikkelen als schrijver. Kon ik het wel, vond ik het leuk en ook: wilden uitgevers mijn werk wel publiceren?
Inmiddels kan ik na ruim 30 boeken Ja antwoorden op die drie vragen. Ik vind het nog steeds leuk, ik leer nog altijd, al is de uitgeefwereld sindsdien ingrijpend veranderd. Niet alles wat ik schrijf, wordt vanzelfsprekend uitgegeven.
Maar in die eerste jaren heb ik leren incasseren. Een onvermoeibaar optimisme en een gebrek aan zelfinzicht hielpen me soms ook om door te zetten. Gelukkig maar!
Ik begon vooral met het schrijven van korte verhalen en die stuurde ik naar literaire tijdschriften. Enkele werden gepubliceerd, andere kwamen retour met een standaard afwijzing. Maar ook kwam er soms een gemotiveerde afwijzing en daar was ik blij mee. Een redacteur had immers de tijd genomen om me duidelijk te maken wat er niet goed was en waarom.

Een afwijzing was en is even slikken. Maar met een motivatie kan ik iets, of - na serieuze beschouwing - toch niets. Ik begrijp ook wel dat uitgevers tegenwoordig met soms 1000 ongevraagde manuscripten per jaar niet hun afwijzingen motiveren. Als het dan gebeurt, zoals niet zo lang geleden, ben ik daar alleen maar blij om. Van commentaar dat hout snijdt, kan ik iets leren.
Zoals van mijn uitgever van jeugdboeken in de jaren 90. Ik had de eerste hoofdstukken van een nieuw jeugdboek opgestuurd. Hij belde: 'Het is wel weer goed geschreven, maar jij kunt beter.'
Jij kunt beter, irritant vond ik die woorden. Maar hij had gelijk. Het boek zou misschien net zo goed worden als mijn eerste. Als hij dacht dat er meer in mij zat, mocht ik daar zelf zeker geen genoegen mee nemen. Ik heb het hele concept weggegooid en heb een totaal ander boek geschreven. Iets waar ik echt weer mijn tanden in moest zetten. Vele jaren later heb ik die uitgever daarvoor nogmaals bedankt. Een goede uitgever ontdekt wat er nog verborgen ligt. Diezelfde uitgever opperde later dat thrillers schrijven iets voor mij kon zijn. Ik kende het genre niet, maar schreef me er langzaam in. Met genoegen.

Deze maand heeft het fijne boekenprogramma Brommer op Zee 'Taal zonder mij' in zijn leesclub. Kristien Hemmerechts schreef het boek na het overlijden van haar man, dichter Herman de Coninck.
Ze legt verbanden tussen zijn poëzie en zijn leven. Meteen na het verschijnen in 1998 las ik het boek en nu heb ik het herlezen. Nog steeds vind ik het een bijzondere en mooie vorm van een In Memoriam, ook omdat ik zijn gedichten zo goed vind.
In het boek verwijst Kristien Hemmerechts naar het werk dat Herman de Coninck deed als hoofdredacteur van het fameuze literaire blad  NWT (Nieuw Wereldtijdschrift). Ook aan zijn correspondentie besteedde hij veel aandacht, schrijft Hemmerechts. 

In mijn werkkamer liggen onaffe verhalen, mislukte verhalen, gepubliceerde verhalen, maar nog veel meer ongepubliceerde verhalen, met de correspondentie er nog bij.
Ik herinner me een afwijzing van een verhaal voor een tijdschrift door K.L. Poll. Jammer dat ik die brief zo gauw niet kan terugvinden, maar de kern staat me nog goed bij. In een aantal scherpe punten somde hij op waarom hij dat verhaal 'echt slecht' vond. Hij voegde eraan toe dat hij daar geen genoegen in schepte, maar dat ik hem om een eerlijke reactie had gevraagd. Ik heb meteen een brief gestuurd om hem oprecht te bedanken voor zijn moeite. Pas later zag ik ook hoezeer hij gelijk had op die punten.
De fijne afwijzing van Herman de Coninck heb ik wel teruggevonden. Twee weken daarvoor stuurde hij al een brief om enig geduld te vragen, omdat de redactievergadering nog moest komen. Daarna, helaas. Maar toch ...

Het waren niet de minste schrijvers, redacteuren en uitgevers. Blijkbaar deed ik toch iets goed.
Daardoor waren en zijn zulke afwijzingen voor mij juist een stimulans.

Brommer op Zee - boekenprogramma VPRO

Schrijfworkshop Levensverhaal in Portugal

Schrijven op een andere plek, dat werkt voor mij altijd goed. Afstand van je dagelijkse omgeving en routine kan heilzaam zijn, ook als je wilt schrijven over je eigen leven.
De afgelopen 20 jaar heb ik vaak cursussen levensverhaal gegeven. Maar dit jaar voeg ik daar een bijzondere aan toe.

In september geef ik namelijk een workshop Levensverhaal op een prachtige plek in Portugal binnen een speciaal programma.
Patricia te Braak heeft me voor haar nieuwe organisatie Olá Moita! uitgenodigd die workshop te geven van 6-12 september. Met Olá Moita wil zij workshops en ontspanning combineren, weg van drukke toeristische trekpleisters. Daardoor maak je ook kennis met een onbekende kant van Portugal.

Weg uit je dagelijks leven, rust en een omgeving waarin al je zintuigen geprikkeld worden. Dat stimuleert juist als je wilt schrijven over je leven.
Op 19 mei houden we een online bijeenkomst waarin je kennismaakt met de organisatie en met mij. Dan kun je ons vragen stellen over het programma en de praktische aspecten. Meld je aan via de website van Olá Moita! 

Wacht niet te lang als je erbij wilt zijn in Portugal. We werken met een kleine groep, dus het aantal plaatsen is beperkt.
Heb je nu al vragen, reageer dan via het formulier op de site. 

In het kort: 

7-daagse zomerworkshop ‘Schrijf je eigen levensverhaal, een reis door je leven’

Wil je je eigen levensverhaal opschrijven of een episode uit je leven vastleggen in combinatie met leuke uitstapjes, een mooie omgeving en lekker eten in het groene hart van Portugal? Dan is deze workshop iets voor jou!
In een ontspannen sfeer schrijven en reflecteren en ondertussen genieten van een prachtige omgeving en de mooie dingen van het leven. Schrijfervaring heb je niet nodig.

Uitgebreide informatie over de workshop Levensverhaal vind je op de website van Olá Moita!

Olá Moita! op Facebook

 

Eerste liefde

Eerste Liefde. Prachtig thema van deze Boekenweek (9-18 april 2022). Eerste liefde, ik schreef er meermalen over en ik ben er ook nog niet over uitgeschreven.
Maar waar begin je te tellen: bij die eerste kriebel nog voordat ik het woord 'verliefd' kende? Bij die platonische verliefdheid die lang tegen de werkelijkheid in standhield? Die vleugjes aanwaaiende verliefdheden die even snel weer overwaaiden? Die eerste grote liefde die bijna 25 jaar duurde?
En daarna.
Een nieuwe liefde is anders en zo dus toch weer een eerste liefde.

In 2016 schreef ik:

De liefde is een kamer met talloze hoeken
ze heeft me er al vele laten zien.
Maar nog niet alle.

Vrijdag 8 april was het Boekenbal als opening van de Boekenweek. En weer was ik niet uitgenodigd, maar in Wageningen maakten we er toch een miniem openingsfeestje van.
Met Laurens van der Zee (die evenals Martijn Adelmund met mij Schrijversharten vormt) trad ik op bij de opening van de Culturele Ronde in Wageningen. Wij 'kaapten' onze spreektijd om onze eerste liefdes te belichten. Het roept iets op bij mensen, zo bleek na afloop toen mensen mij hun eigen ervaringen vertelden. Met een melancholieke vertedering soms.

In Wageningen zijn ook activiteiten in deze Boekenweek.

Op woensdag 13 april treedt dichter Ingmar Heytze op in de bblthk.
Muzikaal is er die avond ook aandacht voor de liefde. Zo treedt muzikant Herman Groenestein op en ook Walinda de Jong.
Herman heeft in zijn project 'Stadsdichters verklankt' gedichten van de oud-stadsdichters van Wageningen op muziek gezet (Ivanka de Ruijter, Martijn Adelmund, Laurens van der Zee), maar ook een gedicht van mij. Ik ben zeer verguld met hoe mijn 'Achterlangs de haven' door muziek een extra dimensie heeft gekregen. Deze liefdesbetuigingen aan de stad zijn ook te horen.

Meer informatie over de boekenweekavond in de bblthk

In het verlengde van het thema Eerste Liefde houdt muzikante en verhalenverzamelaarster Anneke Rot op 19 april een avond over: 'En zó is het gekomen'.
Zij bracht verhalen bij elkaar over ontmoetingen die leidden tot vlinders, verkering of een leven lang. Maar ook laat zij de mensen zelf aan het woord met hun verhalen.

Meer informatie over En zó is het gekomen in de bblthk

Dichters bij het Theekoepeltje

Tijdens de Culturele Ronde op 9 en 10 april in Wageningen treden uiteenlopende dichters op bij het Theekoepeltje aan het Wallenpad. Voor deze optredens werken Schrijversharten, Lijntje Poëzie en Vrienden van de Theekoepel samen.

Zelf maak ik deel uit van Schrijversharten, samen met Laurens van der Zee en Martijn Adelmund. Tijdens de Culturele Ronde in 2019 traden we ook op bij het markante Theekoepeltje dat tot nu toe vergeefs wacht op een mooie bestemming.
Zonde dat het nog steeds niet is gelukt om nieuw leven te blazen in dit gezichtsbepalende monument. Ik ben bang dat het na de opknapbeurt in 2021 weer zal verkommeren door weersinvloeden en leegstand.

De dichters die tussen 11 en 17 uur optreden (onder voorbehoud) zijn: Ivanka de Ruijter, Simon Oosting, Percy Cicilia jr., Samira van der Loo, Petra Sips, Leontien Jansen, Laurens van der Zee, Martijn Adelmund en ik. De toegang is gratis.

Tijdens de Culturele Ronde stellen zo'n 70 kunstenaars hun ateliers open en ook zijn er optredens en demonstraties.

Vrijdag 8 april om 20 uur wordt de Culturele Ronde 2022 geopend in de bblthk. Dan zijn er ook culturele optredens. Laurens van der Zee en ik treden er namens Schrijversharten op. Ons optreden legt een lijntje naar de Boekenweek die ook die avond begint en waarvan het thema 'Eerste liefde' is. 

Het boekje van de Culturele Ronde met plattegrond van de deelnemende kunstenaars is onder meer in de bblthk te krijgen.

Meer informatie ook op:
https://www.cultureleronde.nl/

Vrienden van de Theekoepel op Facebook

Cascade

Ooit begon het met een idee voor een boekje en Hermanus Artisticus (Remko Zijlstra) benaderde me om ook een bijdrage te leveren. Ik schreef het gedicht 'Open'.
Maar boekje transformeerde in het idee voor een LP, waaraan dichters en muzikanten hun bijdrage leveren. De opnamen zijn inmiddels gemaakt en de LP komt naar verwachting eind dit jaar uit.
De ideeënstroom ging verder en Hermanus Artisticus verzamelde nog meer muzikanten, maar ook dans en video vinden een plaats in het project Cascade.
Na een voorproefje in februari bij 'Quiet is the new loud' in de bibliotheek van Wageningen is er zondag 3 april de complete voorstelling. Althans, compleet voor nu, want het project blijft in ontwikkeling. Zelf treed ik ook op.
Cascade begint om 15 uur en de toegang is gratis. Meer informatie in het persbericht hieronder.

PERSBERICHT

Creatief bloed stroomt waar het niet gaan kan. Dit geldt ook, of misschien wel juist, wanneer er een lockdown is. Op zondag 3 april om 15.00 uur zal daar in de bblthk het ultieme voorbeeld van worden getoond. C A S C A D E, een project van vele, met name Wageningse, makers onder leiding van HermanusArtisticus, begon namelijk vanuit de lockdown en bracht een groot aantal kunstenaars samen tot een creatieve “stroming”.

Vandaar ook de keuze voor de naam C A S C A D E, wat zoveel betekent als een trapsgewijze waterval of waterstroming. Deze naam staat symbool voor de achttien schrijvers, muzikanten en de danseres die, ieder vanuit hun eigen discipline, samenkomen in een unieke kunstzinnige ervaring.

Om zoveel mogelijk mensen mee te laten deinen op deze creatieve stroming, die een combinatie is van hoorspel, muziek en poëzie, is besloten om deze op vinyl vast te leggen. De LP is inmiddels opgenomen en zal naar verwachting in december worden gepubliceerd.
Hieraan voorafgaand zal een aantal liveshows plaatsvinden, waarbij de groep makers hun kunsten vertoont, veelal in de vorm zoals deze ook terug te horen is op de LP. De liveshows zijn namelijk aangepast aan een live publiek en bevat ook danselementen.

Aan dit project werken mee als schrijver/dichter: Martijn Adelmund, Annie van Gansewinkel, Frio Jongbloed, Ellen van de Kolk, Herman van de Kolk, Petra Sips, Wijnand Steemers en Laurens van der Zee. De muziek is vervaardigd door HermanusArtisticus, Jesse Blauwhof, Mali Boomkens, Fred Cornelissen, Henriette Cornelissen, Nienke Deiters, Anna Kluen, Inge van de Kolk en Robin Post. De danselementen worden verzorgd door Sanne Kooiker.

Cascade op Instagram

Cascade op website bblthk Wageningen