vrijdag 31 januari 2014

Oudroze ontbijtzaal



Oudroze ontbijtzaal


Engelse dames dragen
als versleten uniformen
oudroze, geappliceerd
met lovely roses.
Een echtgenoot is vergeten
hoe ongelukkig weer
zo’n zelfgebreide trui
bij het proefpassen voelt.

Bonen, bacon en verfrommeld ei
op hun borden
benemen mij de smaak.
Mijn blik naar buiten stuit op
‘de reizende kwast’ die passeert,
voor gedegen werk
te snel en te zwabberig.

Langs het raam spoeden zich
kantoorslaven die nog even
mogen swingen,
hun oren dichtgestopt voor de
harde dag van vandaag.




Blog Verwondering over Poëzieweek
Website Poëzieweek

donderdag 30 januari 2014

Verwondering



Vandaag luidt Gedichtendag de Poëzieweek in (30 januari t/m 5 februari). In Nederland en Vlaanderen zijn uiteenlopende activiteiten waarbij gedichten centraal staan zoals lezingen, workshops en optredens.


Verwondering, het thema van Gedichtendag spreekt mij bijzonder aan, persoonlijk maar ook als schrijver van kinderboeken.
Als je je nergens meer over verwondert, is je leven zoveel saaier. Wij vinden als volwassenen veel vanzelfsprekend wat helemaal niet vanzelf spreekt. We hebben geleerd dingen gewoon te vinden. De blik van een kind kan ons scherp houden.
Voor kinderen is alles nog mogelijk. Elk kind kan nog piloot worden of sportkampioen, zolang de afvalrace die leven heet, niet echt begonnen is.
Ooit heb ik alle boeken van de wereld gelezen. Dat idee had ik toen ik als 8-jarige bijna alle biebboeken van het plankje 6-8 jaar had gelezen. Een kwestie van goed bijhouden, leek me.
En zoals ik op mijn hurken insecten observeerde, zou er ook wel een bovenwereld zijn waar wezens ons - mensen als insecten - observeerden.

‘Als je om je heen kijkt, zie je dat alles gekleurd is’. Een regel uit een gedicht van K. Schippers die dit jaar de geschenkbundel schrijft van de Poëzieweek. Bij Kunststof TV leek hij afgelopen zondag ietwat verontschuldigend te zeggen dat de kinderboekenwereld met die regel op de loop is gegaan. Waarschijnlijk doelde hij op de verzamelbundel onder die titel met gedichten die ook voor kinderen zijn. Het onderscheid tussen gedichten voor kinderen en voor volwassenen is kunstmatig.
Schrijvers als Ted van Lieshout en Joke van Leeuwen verstaan als geen ander de kunst om onbevangen als een kind naar de wereld te kijken.
Zo, alsof ze net uit het ei zijn en al het nieuwe om hen heen aanschouwen.
Waarom zouden gedichten vanuit kinderperspectief alleen voor kinderen zijn? Ooit waren we zelf kind en als het goed is, hebben we dat ook niet uit onze ziel hoeven snijden om volwassen te worden.

Ik ging op zoek in schrijfboeken en losse aantekeningen naar eigen gedichten die raken aan het thema Verwondering. Weergaven van observaties, anders kijken. Tijdens deze Poëzieweek plaats ik er een aantal op dit weblog.

kleuter met gieter
put water
verwonderd over hoe
één harde guts
verzacht tot lieve stralen
zijn tere huid balsemt




zaterdag 25 januari 2014

Workshop Reisverhalen bij Libelle

Nepal (Mustang) 2012
Fonkelnieuw: vanaf deze week biedt Libelle Academy mijn workshop Reisverhalen schrijven aan. Het is een online workshop met theorie, oefeningen en schrijf- en reistips.
 
Parijs (Tuileries) 2010
In de workshop wil ik deelnemers attent maken op extra mogelijkheden in vorm en stijl. Door het bewust inzetten van meer zintuigen krijgt een verhaal kleur en geur.
Al vele jaren geef ik mondelinge en schriftelijke cursussen reisverhalen, maar voor deze online workshop heb ik compleet nieuwe oefeningen en teksten gemaakt. Voor de workshop is niet per se schrijfervaring nodig.
De redactie van Libelle heeft er door vormgeving en beeld een sprankelend en stimulerend geheel van gemaakt.


Meer informatie staat op de detailpagina Reisverhalen schrijven van Libelle Academy Dit is de korte beschrijving op de site:

Die relaxte vakantie van afgelopen zomer, of die indrukwekkende reis door Indonesië vorig jaar. U wilt niets liever dan alle herinneringen vasthouden. De ontspanning, de avonturen, het nietsdoen en de indrukken. Helaas verdwijnen deze herinneringen snel wanneer u weer druk bent met de dagelijkse bezigheden. Hier kunt u vanaf nu wat aan doen! Schrijf uw eigen reisverhalen en beleef alle mooie ervaringen keer op keer opnieuw. 

In deze online workshop:

• Leert u schrijven met uw zintuigen
• Geeft u uw ogen de kost
• Beleeft u opnieuw ontmoetingen van uw reis
• Ontdekt u hoe u moet schrijven over waarheid en werkelijkheid
• Leert u de juiste schrijfvorm toepassen


Hier krijg je een preview van de workshop, met daarin ook de onderwerpen die aan bod komen.



Libelle Academy 

Website Annie van Gansewinkel - Reizen  
Annie van Gansewinkel - schriftelijke cursussen Voor als je de smaak te pakken krijgt en verdieping wilt, met individuele feedback.

zaterdag 18 januari 2014

Stefanus Mavo

Doorgaans heb ik van een reünie geen al te hoge verwachtingen.
Hé, wat leuk je te zien. Hoe gaat het? (bijna altijd goed, jammer dat de mensen die zelf vinden dat ze minder geslaagd zijn in het leven veelal niet komen. Dat zijn vaak mooie en boeiende mensen) Jij bent ook niets veranderd (jokkebrok. Ik ben gelukkig wel veranderd). Dat waren nog eens tijden, hè. Ik kijk weer even verder, leuk je gesproken te hebben.
Als je je verwachtingen tempert, is een reünie fijn, heb ik ervaren. Een goede vorm ook van zelfreflectie en de mogelijkheid om dingen uit het verleden in een ander perspectief te zien.
Ik kijk trouwens wel erg uit naar een reünie in mei dit jaar, namelijk die van leerlingen van de Stefanus Mavo in Tilburg, waar ik van 1974 tot 1981 Frans en later ook Nederlands gaf. De lichting 1976, brugklassers in dat jaar en geslaagd in 1980 en 1981, houdt een reünie.
Cijferlijst van klas in agenda
Ik duik in mijn archief en vind mijn lerarenagenda's. Met de namen komen bij velen ook de gezichten. Maar zal ik ze herkennen? Je bent niets veranderd. Dat lijkt me sterk, het gaat nu immers om mannen en vrouwen van rond de 50.
Zelf was ik 20 toen ik begon met lesgeven en in 1976 was ik 22. In dat jaar had ik voor Frans maar liefst drie van de vier brugklassen: 1b, 1c, en 1d. Van 1d was ik ook klasselerares en in die tijd kwamen leerlingen nog bij bruiloft en verjaardag van lerares over de vloer.
Sommige leerlingen heb ik wel vier jaar in de klas gehad. Op die weldadig kleine school kende je trouwens in de loop van de jaren de namen van praktisch alle leerlingen.
Les Nederlands 1980

Als ik me goed herinner, was er een jaar of 20 geleden een reünie van de hele school, vermoedelijk rond de opheffing van die mavo. De school aan de Wandelboslaan is gesloopt. Sommige reünisten van nu heb ik toen waarschijnlijk ook wel gezien.
Maar de tijd vliegt en een aantal zal onderhand kinderen hebben die zelfs al van de middelbare school af zijn.
Op facebook zit ik niet, maar op Schoolbank.nl en op LinkedIn komt een heel enkele keer een oud-leerling voorbij.
Ik verheug me erop te horen hoe ze op hun schooljaren terugkijken en hoe hun leven sindsdien is verlopen.
Voor mij waren de jaren op de Stefanus Mavo belangrijke en goede jaren. Ik heb er veel geleerd, zeker in het eerste jaar, want de M.O.-opleiding Frans voorzag niet in een stage.
Er stroomt nog altijd onderwijsbloed door mijn aderen en dat ik graag voor pubers schrijf, vindt daar waarschijnlijk ook zijn oorsprong.
Ik vond en vind de puberleeftijd een mateloos boeiende leeftijd: zoveel te ontdekken, zoveel te leren over het leven, en ja, misschien neem je ook nog iets mee van die leervakken.

De organisatie van de reünie heeft nog niet iedereen kunnen opsporen.
Dus oud-leerlingen van die lichting en oud-docenten uit die tijd: neem contact op via de speciale facebookpagina 
Graag tot ziens! 

Blog 2013 over Stefanus Mavo

vrijdag 17 januari 2014

Utopia

Utopia heeft in de afgelopen weken vermoedelijk al een vast kijkerspubliek veroverd. De eerste aflevering heb ik gezien, maar - hoe sterk ik het concept ook vind - ik volg het programma niet.
Een GTST-verslaving in de beginjaren van de serie heeft me alle illusies over zelfbeheersing ontnomen en me kopschuw gemaakt voor lange series. Ik wil mijn kostbare tijd niet slijten voor de tv. Een aflevering of vier, zoals de huidige prachtserie Ramses, durf ik nog wel aan.
Uitg.Meulenhoff 1972


Toen ik hoorde dat Utopia zou beginnen, moest ik meteen denken aan Walden en het gelijknamige project van de schrijver Frederik van Eeden in Bussum, vlakbij Laren waar nu de loods van Utopia staat.
Dat deed Van Eeden in navolging van Henry David Thoreau die zich in 1845 in een hut terugtrok bij de Walden-vijver in Massachusetts en schreef over de ideale samenleving. Ik las het boek in de jaren '70, evenals Utopia van Thomas More (1516) dat me ook boeide.
Als ik nu door Walden blader, verbaast het me weer dat Thoreau zich terugtrok uit een maatschappij die verrassend veel op die van nu lijkt. Mensen die vastlopen in een economisch raderwerk bijvoorbeeld. Gedachten over natuur, ecologie, consumptiebeperking, vereenvoudiging.
De arts-schrijver Frederik van Eeden liet zich inspireren door Thoreau en stichtte zijn eigen Walden in 1898. De kolonie in Bussum moest zelfvoorzienend zijn met bijvoorbeeld een bakkerij en er werden groenten verbouwd, die ook 'buiten' werden verkocht. In de onvolprezen digitale bibliotheek DBNL zijn de Walden-dagboeken van Van Eeden te lezen: Walden in droom en daad
Er woonden gezinnen en idealistische eenlingen en niets menselijks was hun vreemd. Er waren ruzies, malversaties, overspel, jaloezie en lijntrekkerij. In 1907 ging Walden failliet.
Overigens waren er in die tijd meer coöperatieve woon- en werkvormen, ook in Laren en Blaricum bijvoorbeeld.
Niets nieuws onder de zon dus met het programma Utopia en ook daar zullen de kleinmenselijke storingen voer voor psychologen en sociologen zijn.
Terug naar de natuur en de basis was in 1898 vermoedelijk wel eenvoudiger dan in deze tijd. Als de basisbehoeften vervuld zijn (zoals eten, sanitair, elektriciteit, en internet?), zullen de deelnemers snel de piramide van Maslow beklimmen.
En wanneer komen er bijvoorbeeld schotten in die grote loods om een vierkante meter privacy te veroveren?
Privacy! Heel Nederland kijkt mee.




Website over Frederik van Eeden en Walden

100 jaar Walden, website Ver. Vrienden van het Spiegel - in 1998 gaf de Vereniging een boekje uit, met fiets en wandelroute langs Walden-monumenten. Op de site staat een weergave van het boekje.

Website tv-programma Utopia 

zaterdag 11 januari 2014

Hemel op aarde

Het was een kwestie van geduld *) voor Nederland, maar eergisteren is de film dan toch landelijk in première gegaan: Hemel op aarde. Na een succesvolle lancering in Limburg op 19 december is de film van regisseur Pieter Kuijpers en scenarioschrijver Edward Stelder nu ook in 'Holland' te zien.

Vorige week zag ik de film al in Limburg, in mijn geboortestad Weert, waar de film volle zalen trok, evenals in andere Limburgse bioscopen waar hij draaide. In enkele weken behaalde de film de status 'Gouden vlaai', 20.000 bezoekers.
Ik gun heel Nederland deze intense, liefdevol gemaakte film, want hoewel hij zich afspeelt in Limburg gaat het over universele thema's als vriendschap, opgroeien, eerlijkheid, de eerste verliefdheid, verlies en buitenstaander zijn.
In de film worden Limburgse dialecten gesproken (NL ondertiteld) in een katholieke context. Wie bv. Brabander is (de vader), Belg (de familie van Moniek) of niet-kerkelijk hoort er niet helemaal bij.
Maar ook Bart, de hoofdpersoon, is in zekere zin een buitenstaander. Zijn vriendjes zijn net als hij misdienaar, maar zijn veel aardser. Anderzijds doet de bleue Bart wel de sekservaring op waar de vriendjes alleen maar stoer over kunnen dromen.
De jonge debuterende Bram van Schie zet een prachtige hoofdrol neer, naast bekende acteurs als Lies Visschedijk (moeder), Jeroen van Koningsbrugge (vader) en Huub Stapel (oom, pastoor).
Bram speelt als Bart de sterren van de hemel. Hij heeft het beste met de wereld voor en wil alle goeds voor de mensen om hem heen. Maar hij is God niet.
En zelfs God is niet almachtig, beseft hij op een dag als Moniek, het meisje dat hem de liefde leert kennen, niet meer beter kan worden.
Aandoenlijk, onbeholpen, maar ook standvastig trotseert hij uiteindelijk wat-de-mensen-ervan-vinden, dogma's, wetten en zelfs de werkelijkheid.

Als toeschouwer sluit ik de jongen in mijn hart en wil ik even terug naar de kindertijd, wanneer alles nog mogelijk lijkt.
Het leven verliest gaandeweg zijn onschuld als je onherroepelijk te maken krijgt met tegenslagen als ziekte, onbegrip, oneerlijkheid, dood en ander verlies.
Het opgroeien van Bart staat voor het opgroeien van ons allemaal en hoe we onze weg proberen te vinden in het leven. Dat liefde en warmte van mensen om ons heen daarvoor van levensbelang zijn, laat de film goed zien.
'Hemel op aarde' is door het spel van Bram van Schie des te intenser, maar ook doordat er, letterlijk vaak, op de huid gefilmd is.
Pieter Kuijpers en Edward Stelder hebben geput uit hun eigen Limburgse jeugdherinneringen. Ik kan me nauwelijks voorstellen dat eind jaren 70 nog kinderen op hun knieën voor het slapengaan baden. Zelfs tien jaar eerder was dat in ons katholieke gezin al niet meer gebruikelijk. Maar Barts moeder is zeer godvruchtig en voor mij mag Bart op zijn blote knietjes bidden. Het past in de film.
Scenarist Edward Stelder zegt in Plot, het blad voor scenarioschrijvers: "Als mensen mij vragen of het autobiografisch is, antwoord ik: 'Ja, maar het is niet zo gebeurd'". (...) de film is vooral een metafoor voor volwassen worden, voor afscheid nemen van je jeugd en van wat je hebt meegekregen van je ouders en cultuur.

*) dixit Rowwen Hèze, de band maakte ook de titelsong 'Hemel op aarde' 

website film 'Hemel op aarde' 
trailer 'Hemel op aarde'
clip Rowwen Hèze 'Hemel op aarde'
L1 - The making of 'Hemel op aarde'

donderdag 2 januari 2014

Een frisse start

Ik wens iedereen een gelukkig en zinvol nieuw jaar!

Het jaar ligt vol beloften voor ons. Alles is nog mogelijk. Nog even niet denken aan de druk op onszelf om het tot een goed, beter, best jaar te maken.

Goede voornemens wilde ik deze keer maar eens niet maken, maar dát is al niet gelukt. 
Op de laatste dag van het stokoude jaar zag ik ineens heel scherp dat 2014 het jaar van het opruimen moest worden. Het opruimen van spullen en daarmee ook ruimte in mijn hoofd maken. Een mens heeft veel te veel spullen, roep ik al jaren. Een verhuizing, bij mij gemiddeld eens in de 8 jaar, ruimt lekker op, maar niet rigoureus als je groter gaat wonen. Al die voorwerpen van 'ach ja' en 'misschien ooit', maar ook dingen waarvan ik zeker weet dat ik ze nooit meer nodig heb. En een verhuizing die me vanzelf dwingt tot ruimen, zie ik de eerste jaren, gelukkig, nog niet voor me.
Echt met een kritische blik door al mijn 'bezittingen' gaan, met name die hele papierwinkel, ik voorzie een wekenlange klus. Die tijd besteed ik liever aan schrijven.

Mijn jaarlijks terugkerend voornemen is om in het nieuwe jaar meer te schrijven. Voor veel schrijvers en hen die dat willen worden, is dat herkenbaar. Ik schreef daarover onlangs in mijn blog 'Goed voornemen: meer schrijven'

Een schrijfcursus kan een goede stimulans zijn en ik wil je graag helpen om je voornemen om te zetten in actie. Daarom heb ik besloten de valreepkorting van eind vorig jaar om te zetten in een drempelverlaging voor het nieuwe jaar.
Wie zich uiterlijk 10 januari 2014 aanmeldt voor een schriftelijke schrijfcursus krijgt 10 euro korting.
Meer informatie vind je op mijn website bij Schriftelijke cursussen

Al dan niet met cursus, maak er een mooi schrijfjaar van!