In de bibliotheek van Wageningen beleven we dan het sluitstuk van ons Schrijversharten-project: Sterke poëzie in de donkere dagen. Sinds 1 december ging elke dag een nieuw kastje open met het favoriete gedicht van een lezer. Wij schreven er met Schrijversharten (Laurens van der Zee, Martijn Adelmund en ik) een beschouwing bij. Ook de niet geselecteerde gedichten zijn in een map te lezen in de bieb.
vrijdag 22 december 2023
Speeddaten met gedichten
In de bibliotheek van Wageningen beleven we dan het sluitstuk van ons Schrijversharten-project: Sterke poëzie in de donkere dagen. Sinds 1 december ging elke dag een nieuw kastje open met het favoriete gedicht van een lezer. Wij schreven er met Schrijversharten (Laurens van der Zee, Martijn Adelmund en ik) een beschouwing bij. Ook de niet geselecteerde gedichten zijn in een map te lezen in de bieb.
woensdag 13 december 2023
Uitwaaien Magazine nr. 3
In een volle bibliotheek in Wageningen werd gisteren nummer 3 gelanceerd van Uitwaaien Magazine. In het fraaie blad vinden de universiteit en de stad elkaar in de kunst.
Een aandachtig publiek, dat voor een groot deel uit jonge mensen bestond, keek en luisterde met volle aandacht en enthousiasme naar uiteenlopende optredens. Dichters, kunstenaars, dansers, acrobaten en zelfs paaldansers.
Die disciplines sloten ook mooi aan bij het thema van deze editie: Beweging.
Het is weer een rijk geïllustreerd en gevarieerd blad geworden, met werk van jonge en oudere kunstenaars.
Van mij werd het gedicht 'Mieren' opgenomen.
Uitwaaien Magazine nr. 3 is gratis te krijgen bij de bibliotheek Wageningen en bij de universiteit. De nummers 1 en 2 zijn nog online te zien op de website van Uitwaaien Magazine.
maandag 11 december 2023
Workshop Inspiratie bij het schrijven
Het jaar loopt naar zijn einde en ik blik soms al vooruit naar het nieuwe jaar. Goede voornemens maak ik meestal niet, hoewel er één constante is: meer schrijven.
Herken je dat voornemen of wil je eindelijk eens uitproberen of schrijven je bevalt? Misschien is de workshop Inspiratie bij het schrijven dan een fijne stimulans. Op 17 januari 2024 geef ik die workshop voor de Volksuniversiteit Wageningen.
Dit is de korte omschrijving in het programmaboekje:
Je wilt schrijven, maar hoe kom je op ideeën en hoe begin je? In de workshop ‘Inspiratie bij het schrijven’ helpt schrijver Annie van Gansewinkel je op gang. Met oefeningen, praktische tips en manieren om te brainstormen. Je onderzoekt wat vooral voor jou werkt, of je nou over de werkelijkheid schrijft of over fantasie. Na de workshop neem je een voorraadje eigen ideeën mee naar huis. Onderwerpen die onder meer aan de orde komen: de ideale schrijfplek, writer’s block, de gouden tip (spoiler: die bestaat niet!).
Aanmelden en meer informatie op website Volksuniversiteit Wageningen: https://www.volksuniversiteitwageningen.nl/praktisch-en-creatief/creatief/workshop-inspiratie-bij-het-schrijven
Dichters op de Berg
Ook bij Beelden op de Berg 2024 in Wageningen bereiden Petra Sips en Schrijversharten een project voor onder de naam: Dichters op de Berg. In 2018 werkten we al samen bij het thema Zomersneeuw. We organiseerden poëziewandelingen langs de kunstwerken waar op een soort polaroidframes gedichten stonden van zo'n 10 dichters. Die droegen ook hun gedichten voor. De organisatie van Beelden op de Berg maakte er een fraai poëziebundeltje van.
Het thema van 2024 is 'Heksenkruid, decolonising botany'. Veertien kunstenaars spelen in op dat thema. Als dichters reflecteren we op de kunstwerken en het thema.
In het nieuwe jaar volgt er meer informatie over onze plannen voor Dichters op de Berg.
Informatie van de organisatie over de 12e editie van Beelden op de Berg:
Vanaf 1 juni t/m 15 september 2024 vindt de twaalfde editie van Beelden op de Berg plaats in het Belmonte Arboretum in Wageningen. De tentoonstelling vestigt de aandacht op onderbelichte verhalen over gebruik en misbruik van planten, bomen en natuur vanuit een niet-Eurocentrisch perspectief. Hoe en door wie is de kennis over natuur, planten en bomen vergaard? Hoe is deze kennis verweven met aspecten zoals migratie, kolonialisme, nationalisme en economisch gewin? En hoe speelt dit in de tradities en legenden die aan de Wageningse berg zijn verbonden?
maandag 4 december 2023
Net verschenen: Stekeblind
Net verschenen: 'Stekeblind', mijn nieuwe thriller. Geschreven door Anne Winkels, mijn alter ego als thrillerauteur. Spannend om na 17 jaar weer een thriller te publiceren. Het voelt toch een beetje alsof ik herintreder ben in de thrillerwereld.
Ik had dit boek liefst dertien jaar onder handen, met grote tussenpozen overigens. Het leven en andere boeken kwamen telkens tussendoor. Meer in mijn eerdere blog:
https://annievangansewinkel.blogspot.com/2023/11/stekeblind-thriller-van-lange-adem.html
Maar nu is het er eindelijk en ik ben er blij mee. Uitgeverij Ellessy geeft 'Stekeblind' uit, zoals ook mijn eerdere twee thrillers voor volwassenen (Moeders mooiste 2002, Deadline 2006). Het e-book is ook al beschikbaar, het luisterboek komt nog.
Hieronder de korte inhoud van de achterflap.
Als Martin, de man van
haar dromen, Lizet (37) onverwacht meeneemt naar zijn landgoed in Afrika,
twijfelt ze geen moment. De wereldverbeteraar in haar is opgebrand en ze heeft
besloten alleen nog maar te genieten van de mooie dingen in het leven.
Martin noemt haar voortaan
Lynn. Hij zorgt voor haar en beschermt haar overal. Werken hoeft hij niet
meer, al heeft hij het druk met zakendoen.
Het lukt haar steeds
minder om de ogen te sluiten voor wat ze buiten de poort ziet. Wat is er
trouwens gebeurd met haar voorgangsters? En wie is hij werkelijk?
vrijdag 1 december 2023
De kastjes met sterke gedichten gaan open
Vandaag 1 december is het eerste kastje geopend in de bibliotheek van Wageningen. Daarin hangt het favoriete gedicht van een lezer. In de aanloop naar kerst gaat elke dag een nieuw kastje open, 24 in totaal. Niet alleen de gedichten zijn te zien, maar ook de motivatie van de inzenders plus beschouwingen van Schrijversharten.
De oproep van Schrijversharten (Laurens van der Zee, Martijn Adelmund en ik) leverde tientallen inzendingen op. Ook de niet geselecteerde gedichten zijn elders in de bieb te zien.
Schrijversharten voert dit project uit in samenwerking met de bblthk Wageningen. Voor de sfeervolle versiering hebben Anneke Rot en Ricky Geurds gezorgd.
Bovendien heeft Anneke Rot anagrammen georganiseerd met de letters: sterke poëzie leeft in Wageningen. Bezoekers van de bieb kunnen hun woordenrijkdom daarbij uitleven en hun vondsten tonen.
Speeddaten met gedichten
Het sluitstuk van het project is op zaterdag 23 december. Van 14.00 tot 15.30 uur is er Speeddaten met gedichten. Inzenders en andere gedichtenliefhebbers zijn welkom. Breng je favoriete gedicht of bundel mee. In een sprankelende en sfeervolle ontmoeting gaan deelnemers met elkaar in gesprek over de kracht van poëzie. Ook is er muziek en we treden op met Schrijversharten.
Meer informatie op de website van de bblthk: https://www.bblthk.nl/nieuws/2023/sterke-poezie-in-donkere-dagen.html
donderdag 16 november 2023
Stekeblind, thriller van lange adem
Over enkele weken komt mijn nieuwe thriller Stekeblind uit. Na 17 jaar eindelijk weer een Anne Winkels, het pseudoniem dat ik voor mijn spannende boeken gebruik. In 2006 verscheen ‘Deadline’.
Het is een schrijfproces van lange adem geweest. Tussen prille vingeroefeningen
in november 2010 en publicatie nu liggen precies 13 jaren. Dat klinkt vrij dramatisch
en moeizaam. Maar ik was maanden, soms zelfs jaren niet met deze thriller
bezig. Het leven en veel andere boeken kwamen er tussendoor.
Toch liet het boek mij niet los en telkens was ik verrast
als ik doorlas wat ik ook alweer had opgeschreven. Dat geeft soms ook de afstand
om kritisch en opnieuw te kijken naar een verhaal.
Ik bekijk nu de mappen met researchmateriaal en eerdere versies. In november 2010 schreef ik in het schrijvershuis van Adriaan Roland Holst in Bergen. Daar tikte ik de eerste hoofdstukken, die ik vingeroefeningen noemde. Herkenbaar aan de groene inkt waarmee de printer daar ze afdrukte.
Maar ik kom ook knipsels tegen uit mappen met ideeën. Een daarvan nam ik mee naar het Roland Holst Huis in april 2009 toen ik daar ook al een maand verbleef. Ik noteerde er voor mezelf het idee om een thriller te schrijven over een verdwijning. Blijkbaar een thema dat me lang intrigeerde. Ik vind daar zelfs een krantenknipsel over terug uit 1994.
Het is dan ook geen wonder dat mijn thriller in wording
vele jaren ‘Verdwijning’ als werktitel had. Mijn hoofdpersonage verdwijnt
namelijk ook. Maar ergens anders een nieuw leven beginnen komt haar aanvankelijk
goed uit.
Daarna gaf ik de thriller de voorlopige titel ‘Hoe blind
kun je zijn?’ Pas na de uitgeefbeslissing van uitgeverij Ellessy deze zomer
werd de titel definitief ’Stekeblind’.
Voor deze thriller had ik een andere werkwijze dan bij
mijn eerdere spannende boeken. In september 2019 schreef ik daarover in een
blog:
Bij mijn thrillers had ik steeds gewerkt met strakke
concepten. Maar de thriller waar ik nu al een poosje mee bezig ben, ben ik
zonder plan begonnen. Het gaf me toch wel een vreemd gevoel toen ik over de
helft was en nog steeds geen lijk had. Tot op de laatste bladzijden bleef het
voor mij spannend. Maar aan het eind had ik dan toch een dode en een dader.
Gelukkig, dat staat anders ook zo slordig in een thriller. Maar het boek is nog
lang niet af. Door deze merkwaardige manier van werken zit ik nu nog met allerlei
losse eindjes.
Je kunt zeggen dat Stekeblind heel organisch tot stand is
gekomen, maar dat haalde misschien ook wel de vaart uit het schrijfproces. Des
te blijer ben ik dat het boek dan nu eindelijk verschijnt én beter dan in al
die eerdere versies.
Spannend vind ik het ook. Het voelt toch een beetje alsof ik na zo’n lange tijd opnieuw debuteer als thrillerschrijver.
woensdag 25 oktober 2023
Huis als bouwpakket
Hoewel ik ruimtelijk en technisch inzicht ontbeer, heb ook ik ervaring met bouwpakketten. Meestal behaal ik zelfs zelfstandig het beoogde resultaat, bij kleine projecten althans. Dat gaat dan wel vaak gepaard met bloed en zweet (ik huil zelden). Bovendien houd ik schroeven of ander materiaal over en moet ik gaatjes bijboren. Of ik heb ze gepriemd, de priem is voor mij een onmisbaar klusattribuut. Geduld mis ik namelijk ook.
Bouwpakketten, hoe zou ons leven eruit zien zonder opvouwbaar, uitklapbaar, monteerbaar, lijmbaar, purschuimbaar materiaal? O ja, en niet te vergeten zonder duct tape en tie wraps.
Een huis uit een bouwpakket construeren. Dat is een megaklus en een meesterklus. Onvoorstelbaar dat dat begin vorige eeuw al gebeurde. Het markante gebouw op een prachtige locatie in Wageningen viert precies dit jaar zijn eeuwfeest. In 1923 verrees langs het Bergpad (adres Nassauweg 20) een houten villa. Die was als bouwpakket geleverd door een firma uit Silezië.
In 2017 organiseerden we met Schrijversharten (Laurens van der Zee, Martijn Adelmund en ik) een poëzieroute in Wageningen. Gedichten op aansprekende locaties, gezien door een soort polaroidvenster. We wonnen er de juryprijs mee.
Ik schreef het volgende gedicht over het bijzondere huis aan het Bergpad waar ik graag wandel.
Droomhuis
Die dag dat het pakket
eindelijk wordt bezorgd.
Eerst leg je alles uit
telt planken na
schroeven spijkers
maakt studie van de tekening.
Je haalt diep adem
pakt de hamer
en in een handomdraai
timmer je je droomhuis
in elkaar.
Meer informatie hier op de site Rijksmonumenten.nl
dinsdag 17 oktober 2023
Treurigste plekje van Wageningen
In De Stad Wageningen werd in de rubriek Estafette jarenlang gevraagd naar het lelijkste plekje van Wageningen. Vaak werd dan het Kirpesteinterrein aan de Churchillweg genoemd waar nu al enkele jaren een frisse studentenflat staat.
Voor het treurigste plekje nomineer ik het speelplaatsje aan de Rooseveltweg tussen De Roosebrink en een appartementenblok. Daar houdt zich dapper een vaalgeel draaimolentje staande. Geen rubbertegels maar een zandbak moet de val van overmoedige kinderen breken.
Maar ik heb er nog nooit kinderen gezien. Dat maakt het lot van het draaimolentje des te treuriger.
Ooit, vermoedelijk in de jaren 60 bij de bouw van de flats langs de Rooseveltweg, is het neergezet in een kinderrijke buurt. Nu vormt hier de bebouwing langzamerhand de ouderenboulevard van Wageningen. Heerlijk wonen overigens, weet ik uit eigen ervaring.
In het aanstaande decembernummer van de historische vereniging Oud Wageningen gaat mijn column over de inspiratiebronnen in Wageningen voor mijn boeken en gedichten. Dit speelplaatsje noem ik daarin ook.
Op internet las ik dat het draaimolentje wel eens een echte Aldo van Eyck zou kunnen zijn. Een bekende architect, die ook veel speeltuinen ontwierp. Als dat zo is, dan is dit speelapparaat wel bijzonder. Van Eyck ontwierp namelijk slechts één bewegend type: een tourniquet (draaihek).
Er zijn plannen - al jaren trouwens - om het speelterrein op te knappen. Hopelijk wordt het speeltuig niet zonder nader onderzoek afgevoerd als oud ijzer. Stel je voor dat het inderdaad een monumentaal werkje van Aldo van Eyck is.
Ik heb het draaimolentje nu in elk geval in woorden vastgelegd. Voor wat dat waard is.
een roepende in de
steenwoestijn ben je
geen kind hoort je nog
draait draait draait
laat je van je beste kant zien
vederlichte kindjes schateren
je voelt het leven
doodstil
vrijdag 13 oktober 2023
Het omslag van mijn nieuwe thriller!
Tip van de sluier op weg naar de publicatie van mijn nieuwe thriller Stekeblind.
Ik ben heel blij met dit omslag. Zelf vind ik het wat eng, maar ik geloof dat dat ook de bedoeling is van thrillers.
Mijn derde thriller voor volwassenen (na Moeders Mooiste en Deadline) verschijnt weer bij uitgeverij Ellessy.
Voor kinderen schreef ik ook enkele thrillers. Zoals bij die eerdere spannende boeken verschijnt Stekeblind onder mijn thrillerpseudoniem Anne Winkels.
De exacte publicatiedatum is nog niet bekend, maar wel binnen nu en enkele maanden. Binnenkort meer.
donderdag 5 oktober 2023
Blik op de klok
Ik ben dus niet afhankelijk van openbare klokken (en ja, anders heb ik ook nog de tijd op mijn mobiel). Het is dan ook geen wonder dat mijn oog soms jaren niet viel op de klok bij de rotonde Rooseveltweg-Van Uvenweg. Ik kom er toch vaak genoeg voorbij. Andere mensen werpen misschien dagelijks een blik op die klok. Hoeveel minuten hebben ze nog om op tijd op school of op het werk te komen?
Een klok op die plek roept vragen bij me op. Ik schreef erover in mijn column van september in Oud Wageningen, het tijdschrift van de Historische Vereniging. Wie heeft die klok daar neergezet? En waarom juist daar? Vanwege een bijzondere gelegenheid?
En de meest prangende vraag op dit moment: wie is probleemeigenaar? Om maar eens verfoeilijk managementjargon te gebruiken.De klok staat namelijk stil!
Voor de helft althans. Aan de noordzijde staat zij al een tijdje op 9.55 uur. Aan de centrumkant loopt alles goed.
Een soort Janusklok dus.
woensdag 4 oktober 2023
Sterke poëzie in de donkere dagen
Wat is jouw meest geliefde gedicht? Die vraag stellen we met Schrijversharten aan bezoekers van bblthk, de bibliotheek in Wageningen. Onze keuze uit die gedichten komt in de aanloop naar Kerstmis in de bieb te hangen. Elke dag gaat er een kastje open en op zaterdagmiddag 23 december is iedereen welkom voor een speeddate met gedichten.
Blog over project 2018
Boeken en ook gedichten verbinden mensen!
Voor de duidelijkheid: het gaat niet om gedichten die je zelf hebt geschreven. De mailbox van Schrijversharten staat voor jullie favorieten open tot 20 oktober.
Meer informatie is hier te vinden op de website van de bblthk. Daar staat ook hoe je je lievelingsgedicht kunt aanmelden.
woensdag 20 september 2023
Schrijfworkshops zintuigen en inspiratie
Voor de Volksuniversiteit Wageningen geef ik in dit nieuwe seizoen twee schrijfworkshops. Op maandagavond 13 november 2023 is dat Schrijven met je zintuigen. Op woensdagavond 17 januari 2024 de workshop Inspiratie bij het schrijven.
De workshops kun je los van elkaar volgen, maar ze combineren ook erg goed. Ze zijn geschikt voor mensen met en zonder schrijfervaring.
Korte omschrijving van Schrijven met je zintuigen:
Verhalen en gedichten krijgen meer diepte en inhoud als je al je zintuigen inzet. Dus niet alleen schrijven over wat we zien, maar ook wat we horen, ruiken, proeven en voelen. Bij het oproepen van herinneringen bijvoorbeeld blijken juist geuren een belangrijke rol te spelen. In de workshop krijgen de deelnemers voorbeelden, een beetje theorie en vooral schrijfoefeningen, zoals geurproeven.
Informatie op website Volksuniversiteit Wageningen
Korte omschrijving van Inspiratie bij het schrijven:
Je wilt schrijven, maar hoe kom je op ideeën en hoe begin je? In de workshop ‘Inspiratie bij het schrijven’ helpt schrijver Annie van Gansewinkel je op gang. Met oefeningen, praktische tips en manieren om te brainstormen. Je onderzoekt wat vooral voor jou werkt, of je nou over de werkelijkheid schrijft of over fantasie. Na de workshop neem je een voorraadje eigen ideeën mee naar huis. Onderwerpen die onder meer aan de orde komen: de ideale schrijfplek, writer’s block, de gouden tip (spoiler: die bestaat niet!).
Informatie op website Volksuniversiteit Wageningen
Aanmelden en meer informatie via https://www.volksuniversiteitwageningen.nl/
dinsdag 12 september 2023
Mijn Frans ophalen
Bijna 50 jaar geleden behaalde ik mijn diploma M.O.-A Frans en daarmee kreeg ik ook een tweedegraads onderwijsbevoegdheid. Als 20-jarige ging ik aan de slag op een middelbare school, de Stefanus Mavo in Tilburg.Waarom ik Frans wilde studeren? Omdat ik het zo'n mooie taal vond. Wat ik er dan mee wilde? O, iets leuks met mensen en Frankrijk, was mijn vage toekomstvisie als scholier.Musée du Temps
Volkomen onvoorbereid - nee, er zat geen stage in die opleiding - ging ik aan de slag en na schade en schande in mijn eerste jaar ging het me steeds beter af. Een prachtvak! En ik deed de opleiding Nederlands erachteraan. Ging stagiairs begeleiden van de nieuwe lerarenopleiding en deed alles om het vak voor mezelf boeiend te houden. In 1980 ging ik twee weken naar Besançon in Frankrijk voor een bijscholingscursus voor leraren Frans. We kregen daar les over nieuwe inzichten in het vak. Daarnaast leerden we de stad en de omgeving kennen. Heel boeiend en vol met nieuwe lesideeën keerde ik terug naar Tilburg.
Op de eerste lerarenvergadering van dat nieuwe schooljaar heb ik toen - wat premier Rutte eerder noemde - een 'epifaan moment' gekregen. Hoe enthousiast ook, ik wist zeker: volgend schooljaar ben ik hier niet meer.Dat prachtvak wilde ik niet tot mijn pensioen uitoefenen. Er viel nog zoveel meer te ontdekken. Het werd de journalistenopleiding.Certificaat bijscholing
Vakanties gingen lang nog wel naar Frankrijk, maar nu was ik er zelfs al 11 jaar niet meer geweest. Mijn kennis van het Frans zakte weg, om het over vlot Frans spreken maar niet te hebben.
Deze zomer wilde ik eindelijk weer naar Frankrijk, ook om mijn Frans op te halen. Over dat voornemen had ik het voor vertrek met een kennis. Even later kwam ze er in het gesprek op terug: 'En komt Frans dan mee terug?' vroeg ze serieus.
Grappig, die dubbelzinnigheid in taal.
Nou, Frans is mee teruggekomen. Als bij toverslag kwamen zoveel vergeten gewaande woorden ter plekke boven. Ik leerde ook zoveel nieuws, het Frans van deze tijd. Anderhalve week heb ik me ondergedompeld in de taal. Alleen maar Frans horen, lezen, praten. Heerlijk om te merken dat ik niet meer zoals vroeger bang ben om fouten te maken. Je me débrouille, quoi.
Ik geniet ervan om me thuis te voelen in deze taal, de klanken, de woordenrijkdom. Toch een geval van: On revient toujours à son premier amour.
Ik was kort in Mullhouse en in Metz en maar liefst 8 dagen in Besançon. Een fijne stad in de Jura, mooi en aangenaam. Een niet te grote universiteitsstad, ontspannen sfeer. En natuurlijk was het ook een trip down memory lane. Nog eens naar de Saline Royale in Arc-et-Senans, naar dat leuke dorp Ornans.
Centre Linguistique CLA Besançon |
Op welke plek ik in 1980 precies les kreeg en waar we ondergebracht waren, weet ik niet meer. Het moderne gebouw van de CLA, waar toen onze bijscholingscursus onder viel, stond er waarschijnlijk nog niet.
Destijds kregen we ook een rondleiding door de voormalige vermaarde horlogefabriek van LIP, korte tijd daarvoor nog onder arbeiderszelfbestuur. Voorbij, al zijn er nog wel verwijzingen in het Musée du Temps. Het museum van de tijd.
Voorbij, voorgoed voorbij, maar mijn geliefde Frans is terug.
vrijdag 4 augustus 2023
Nieuwe thriller op komst
En hij heet: Stekeblind. Dit najaar brengt uitgeverij Ellessy het boek uit.
Mijn eerdere thrillers voor volwassenen verschenen ook bij Ellessy. Maar dat is al weer een tijdje geleden: Moeders Mooiste in 2002 en Deadline in 2006.
Veel boeken worden er beter van als ze de tijd krijgen om te rijpen, maar een gat van 17 jaar in mijn thriller-cv is wel erg lang. Toch kreeg ik al in 2009 het eerste idee voor dit boek. Maar ja, het leven en veel andere boeken doorkruisten telkens het werken aan deze thriller.
Het verhaal is er absoluut beter van geworden, hoewel het niet altijd praktisch was om de draad soms na jaren weer eens op te pakken. Het bood wel voldoende afstand om het telkens met nieuwe ogen te bekijken.
Deze laatste weken heb ik nog eens flink geschaafd, geschrapt en ingegrepen in de inhoud voordat de redactie van Ellessy ermee aan de slag zou gaan. Vandaag hadden we overleg over de flaptekst en binnenkort ook over het omslag. Spannend en vreselijk leuk allemaal.
Binnenkort meer over Stekeblind.
woensdag 2 augustus 2023
Dodgedichters treden weer op
Ook dit jaar treden we met de Dodgedichters weer op tijdens de Wageningse Cultuurzomer. Op 5, 12 en 26 augustus doen we dat tussen 14 en 16 uur op verschillende locaties in Wageningen. Ook bij Montmartre aan de Rijn op 19 augustus treden dichters op vanuit de laadbak van de monumentale Dodge van dichter Laurens van der Zee.
De drijvende kracht achter de Dodgedichters is Laurens van der Zee met wie Martijn Adelmund en ik samenwerken in Schrijversharten.
Zelf ben ik Dodgedichter op 5 augustus, samen met Benjamin van Schothorst, Bonnie Bengsch, Samira van der Loo en Laurens van der Zee. Om 14 uur beginnen we onze tournee in de Hoogstraat tegenover de bblthk. Na ons optreden van een half uur verkassen we naar Het Depot (Villa Hinkeloord) aan de Gen. Foulkesweg en vanaf ongeveer 15.30 uur zijn we te vinden op de Markt.
Op de overige zaterdagen treden weer andere Dodgedichters op.
Deze hele maand augustus zijn er overal in Wageningen culturele evenementen. Aanvankelijk uit nood geboren met buitenactiviteiten in de zomer van 2020 vanwege de coronabeperkingen is de Wageningse Cultuurzomer inmiddels uitgegroeid tot een constante factor die veel moois te bieden heeft aan een breed publiek. Op het programma staan onder meer film, muziek en dans, beeldende kunst en letteren.
Meer informatie op de website van de Wageningse Cultuurzomer
donderdag 15 juni 2023
Uitwaaien Magazine
In Wageningen, waar ik woon, lijken de universiteit en de stad soms totaal gescheiden werelden. Dinsdagavond was dat hartverwamend anders in de afgeladen bibliotheek van Wageningen. Jong en oud, studerend of niet, amateurs en beroepskunstenaars, Wageningers in kleuren en culturen. Ze vonden elkaar in de aandacht voor kunst, muziek en taal.
Het tweede nummer van Uitwaaien Magazine werd gepresenteerd, een prachtig initiatief om werelden bij elkaar te brengen. Het thema van deze tweede editie is Stilte, met uiteenlopende bijdragen van zoveel verschillende Wageningers.
Uitwaaien Magazine is gratis te krijgen bij de bblthk en op andere plekken in de stad. Er is zowel een Nederlandse als een Engelse versie.
Hoezo, jonge mensen hebben een korte spanningsboog. Hoezo, het moet tegenwoordig allemaal flitsend en snel. Vooroordelen, ja ook van mij. Er was langdurig intense aandacht van een groot en breed publiek. Een open houding, daar kunnen wij, ouderen, nog iets van leren. Dat geeft hoop voor de toekomst en opgetogen fietste ik naar huis.
Er was bijvoorbeeld het bijzondere optreden van SweetPotato, een Chinese muziekgroep. Daarbij schreef een dichter toegewijd haar gedichten in Chinese karakters op rood papier.
Je kunt een taal niet verstaan en toch het wezen begrijpen.De dichters uit Ierland die hun gedichten in het Iers schreven en voordroegen. Zo mooi om te zien hoe de ogen van mensen glimmen als ze overgaan op hun moedertaal. Herkenbaar ook bij mezelf als ik in mijn moedertaal, het dialect van Weert, spreek of schrijf.
Zelf schreef ik voor het Stilte-nummer het gedicht Memento Vivere, ontstaan op begraafplaats De Leeuwerenk in Wageningen.
Voor het derde nummer is het thema: Beweging. Inzenden voor 1 oktober. Meer informatie op de website https://www.uitwaaienmagazine.nl/#
Daar is ook het eerste nummer online te lezen.
maandag 10 april 2023
Huub Oosterhuis
Huub Oosterhuis is gisteren, op eerste paasdag, overleden. Al zo'n vijftig jaar draag ik zijn werk van gedichten, liederen en teksten met me mee. In Tilburg was ik actief in de studentenkerk Maranatha en in die periode ontdekte ik pas goed het werk van Oosterhuis.
Maar ook sindsdien pak ik van tijd tot tijd een van zijn boeken uit mijn kast. Ik heb er uit geput voor bijdragen aan kerkdiensten en overdenkingen. Ook voor onze trouwdienst kozen we veel teksten van Oosterhuis.
Maar ik las en lees ze ook voor mezelf, ter overdenking en herkenning, tot troost en bemoediging.
In mijn studententijd begon ik mijn eerste gedichten te schrijven en ik weet bijna zeker dat er invloeden van Oosterhuis in mijn poëziewerk zijn geslopen.
Ik schrijf momenteel aan een (auto)biografisch boek over geloofsbeleving van mij en mijn familie. Daarvoor maakte ik de volgende aantekeningen over Huub Oosterhuis.
Van Huub Oosterhuis heb ik maar liefst 9 boeken.
Zien, soms even (1972) en Hoe ver is de nacht (1974) heb
ik stukgelezen en volgeklad met instemming en met kritiek. Ze hebben
waterschade opgelopen en in eentje zit zelfs een gedroogd grassprietje, misschien
van de Pax Christi voettocht. Ze waren vooral belangrijk in de tijd van
Maranatha en de eerste jaren daarna.
Zien, soms even nam ik vaak ter hand om er iets in te
lezen, op zoek naar wat me op dat moment aansprak. Beschouwingen over Jezus en
zijn voorbeeld voor ons.
Als ik maar één boek van Oosterhuis mocht bewaren, zou
dat zonder twijfel Zien, soms even zijn. Het heeft me bij geloven
teruggebracht, een persoonlijk geloof. Ook nu nog zou ik het met instemming
rationeel en met gevoel, soms zelfs ontroering – al was het maar vanwege de herinneringen
– herlezen. Een schrijver
die tastend zijn geloof onderzocht en God zocht, ook in het dagelijkse.
‘Waar blijft u met uw wonderen’ zong ik soms wanhopig als
de puinhoop in de wereld me pijn deed. ‘Van twee woorden wil ik eten’, ook zo’n
lied dat me tot in mijn vezels raakte. Alleen was er één regel die ik toen stelselmatig oversloeg, zoals ik in de moederkerk de regel ‘Ik geloof in de
heilige katholieke kerk’ niet meer over mijn lippen kreeg.
De regel bij Oosterhuis was: God weet komen de Chinezen.
Wat een onzin. Na het Russische gevaar dat ons tijdens de
Koude Oorlog belaagde en waarna de wapenwedloop werd opgedreven, moesten we nu
het gele gevaar vrezen? We moesten juist af van het vijanddenken.
Die regel blijkt hij later toch te hebben vervangen, zo lees ik op internet.
Huub Oosterhuis heeft veel betekend voor mij en mijn geloven. Als ik deze ochtend in mijn twittertijdlijn (oké, mijn bubbel) kijk, zie ik dat hij veel mensen aansprak, gelovig of niet.
Bijzonder pijnlijk dat zijn liederen uit de meeste katholieke kerken verbannen zijn. Laatst bekeek ik in de kerk nog een liturgiebundel. Veel teksten nu die in mijn jeugd al ouderwets waren, in een taal die veraf staat van of onbegrijpelijk is in deze tijd. Een taal van zeker weten en dogma's.
Het was juist de kracht van Huub Oosterhuis dat hij vragen stelde, het ook niet zeker wist. Op die manier voelde ik dat twijfelen mocht. Zijn verhaal ging, ondanks alles, over hoop en vertrouwen. Voor mij is dat waar geloven over gaat.
donderdag 6 april 2023
Een goede uitgever
Wat is voor mij een goede uitgever? Iemand die mijn boeken uitgeeft, is het voor de hand liggende antwoord. Maar het gaat om meer. Iemand die mijn boek met liefde en aandacht uitgeeft, maar ook iemand die het beste haalt uit mij als schrijver. Vorige week was ik in Gent bij de afscheidsbijeenkomst van Marita Vermeulen, uitgever bij De Eenhoorn. Ze gaat met pensioen en ik zal haar missen, want zij is zo'n uitgever. foto website De Eenhoorn
Ruim dertig jaar geleden bij het begin van mijn loopbaan als schrijver trof ik tot mijn geluk meteen goede uitgevers bij uitgeverij Elzenga, destijds een fonds van Zwijsen: Richard van de Waarsenburg en Robert Francissen. Een soepele introductie in boekenland (schrijf je in bij stichting Lira voor de leenvergoeding was een van hun tips), gedegen redactie en begeleiding, stimuleren tot nog beter.
Toen ik een keer de eerste hoofdstukken van een nieuw jeugdboek instuurde, zei Richard: 'Het is wel goed, maar jij kunt beter.' Slechts één minuut was ik teleurgesteld. Ik heb het hele idee aan de kant geschoven en een totaal ander boek geschreven, dat meteen goed viel.
Ooit verzuchtte ik tegen hem: 'Ik wil weer iets heel anders schrijven, maar ik weet niet wat.' 'Ik denk dat jij goed een thriller kunt schrijven,' opperde hij. Nooit bij stilgestaan, ik las zulke boeken zelf niet eens (te eng). Ook daar begeleidde hij mij bij en wat een fijn genre, zo ontdekte ik.
De uitgeverswereld is danig veranderd in de afgelopen decennia en vaak is er geen ruimte meer voor zo'n persoonlijke begeleiding. Commerciële haalbaarheid is soms het belangrijkste selectiecriterium.
En dan is er ook nog mijn behoefte aan uitproberen, werken in meer genres, voor verschillende leeftijden en doelgroepen. Het is misschien niet handig, maar het hoort bij mij.
Later zei een uitgever ooit: 'Wij vinden je marketing-technisch moeilijk te plaatsen.' Leuk, dacht ik, maar het was niet bedoeld als compliment maar als complicatie.
Bij De Eenhoorn kan ik die behoefte wel volledig uitleven. Uitgever Marita Vermeulen heeft dat alleen maar gestimuleerd. Ze dacht mee met mijn soms nog vage ideeën. Ooit zei ze: 'Ik zie de vorm nog niet voor dit boek.' Maar ze bleef erover nadenken.
Van haar leerde ik echt hoe woord, beeld en vormgeving verweven zijn en elkaar versterken.
Inmiddels verschenen vijf boeken van mij bij De Eenhoorn. In 2008 kwam er mijn eerste boek 'Papa zonder grenzen' uit en vervolgens het prentenboek 'Logeerbeer', nooit gedacht dat ik ook een prentenboek zou schrijven. Uitgerekend dit boek bracht het tot een vertaling in het Chinees. Boeken van De Eenhoorn worden wereldwijd vertaald. En gewaardeerd.
De zorgvuldige en eigenzinnige vormgeving is voor mij een van de redenen om mijn boeken juist bij De Eenhoorn onder te brengen. Het is niet verwonderlijk dat deze kleine zelfstandige uitgeverij het al meer dan 25 jaar weet te redden - en veel meer dan dat - in de woelige uitgeverswereld waar schaalvergroting en verdwijnende fondsen aan de orde van de dag zijn.
Marita Vermeulen heeft in de 18 jaar dat ze voor De Eenhoorn werkte bijna 1000 boeken uitgebracht. De uitgeverij heeft al heel lang als motto dat zij buiten de lijntjes kleurt en Marita draagt dat uit in wie ze is.
Op haar afscheidsreceptie waren naast haar collega's (hartverwarmend te zien hoe hecht en gedreven het team is!) schrijvers en illustratoren die ook een bijdrage leverden aan een speciale tentoonstelling voor Marita. Een terecht eerbetoon aan een goede uitgever.
Wij als makers hebben veel aan haar te danken. En de lezers van al die mooie boeken natuurlijk ook.
woensdag 29 maart 2023
Binnen de muren van het klooster
Nog nooit was ik binnen de muren van het nonnenklooster in Weert geweest. Zo vaak kwam ik langs het witte gebouw van de zusters Birgittinessen in het centrum van de stad. Maar het was een slotklooster. Familieleden mochten sporadisch op bezoek komen en de zusters moesten dan op afstand achter tralies blijven. Vroeger toen er nog stemplicht was, zagen de Weertenaren de zusters alleen bij de verkiezingen als ze gesluierd over straat gingen.
Ze baden en werkten. Repareerden kerkelijke gewaden en ook kleren van inwoners die het verstelwerk bij zuster portierster afgaven. Ze bakten hosties voor kerkdiensten.
Veel veranderde toen er in 2006 nieuwe zusters uit Rome kwamen om de vergrijzende communiteit te versterken. Jonge zusters met een internationale achtergrond, die overigens goed Nederlands spreken.
Zij zijn meer gericht op de buitenwereld en de meesten gaan de deur uit, bijvoorbeeld om boodschappen te doen. Ze hebben een bed and breakfast in het klooster en ontvangen groepen voor bijeenkomsten, retraites en vergaderingen. Ook verkopen ze zelfgemaakte lekkernijen als limoncello en gebak. Zoals de pavlova!
Dat zalige gebakje proefde ik zondag toen ik deelnam aan de eerste rondleiding voor belangstellenden in het klooster en de prachtige tuin.
Ik werk al enkele jaren aan een (auto)biografisch boek over het geloof in mijn familie door de generaties heen en ben voor research ook in kloosters geweest. Onder meer opnieuw in Rolduc waar mijn oudtante tientallen jaren kloosterzuster was. Ook daarom schreef ik me in voor de rondleiding zondag in het laatste van de vele bloeiende kloosters die Weert ooit rijk was.
Ik was zeer onder de indruk van de gastvrijheid, de sfeer in het klooster en de spirit van de nonnen. Met nog geen tien zusters moeten ze dit eeuwenoude monument in stand zien te houden. Die blik op de buitenwereld is overigens ook nodig om het financieel allemaal te kunnen bolwerken.
Heel blij was ik om even met een slotzuster van weleer te kunnen praten. Een Weerter meisje dat in 1965 op haar 19e intrad. Het was me altijd bijgebleven: de dag dat mijn overbuurmeisjes vertelden dat hun nichtje intrad bij de zusters. Een slotklooster, nooit meer naar buiten mogen. Als 11-jarige had ik medelijden met haar.
Ik vertelde het haar nu ik met haar stond te praten, in ons dialect, uiteraard. Ze zou het zo weer doen, zei ze. Die geruststelling had ze me niet hoeven geven. Ik had immers haar ervaringen gehoord bij de rondleiding, haar gevoel voor humor. Levendig was ze, zachtmoedig, een positief licht in haar ogen. Zoals ook bij haar medezusters. Sterke vrouwen.
De volgende rondleiding in april was ook al snel volgeboekt.
Houd de website en social media in de gaten voor activiteiten, bed and breakfast en de verkoop van lekkernijen uit de kloosterkeuken.De zusters zijn ook te vinden op facebook en twitter.
vrijdag 3 maart 2023
Oud worden in Wageningen
Oud worden in Wageningen - zo luidt de titel van mijn column in het zojuist verschenen maartnummer van Oud Wageningen. De historische vereniging van Wageningen bestaat 50 jaar en in dit jubileumjaar mag ik columnist zijn.
Ook in de volgende drie kwartaalnummers komt een column van mij. In 2016 leverde ik als gastcolumnist al een keer een bijdrage.
Voor mijn eerste column van dit jubileumjaar stond ik stil bij mijn eigen jubileum: dit jaar woon ik 30 jaar in Wageningen, de woonplaats waar ik het langste heb gewoond. Geboren en getogen in Weert dat voor altijd mijn thuisthuis blijft. Daarna heb ik tijdens studie en werk 22 jaar met veel plezier in Tilburg gewoond. In 1993 verhuisde ik naar Wageningen waar ik inmiddels op mijn vierde adres woon.
Al heel snel voelde ik me thuis in deze kleine eigenzinnige stad met een open en internationale blik. Zoals het er nu uitziet, wil ik hier oud worden (en ik wil graag 98 worden, roep ik soms stoer).
In mijn column beschrijf ik hoe ik Wageningen aantrof toen ik er kwam wonen, de veranderingen daarna, vanzelfsprekend.
En wat er nog beter kan, zoals de wat kille, stenige omgeving bij het busstation, toch de plek waar mensen van buiten hun eerste indruk krijgen. Die komt niet overeen met de hartverwarmende gastvrijheid die de inwoners in het algemeen ten toon spreiden en de weldadig groene omgeving.
In dit maartnummer onder meer een artikel over het ontstaan van Oud Wageningen. Maar ook een familieverhaal over de bom op het Rode Dorp, deze maand 80 jaar geleden waarbij 28 mensen omkwamen.
donderdag 26 januari 2023
Vriendschap in gedichten - Poëzieweek
Vandaag, 26 januari, is het Gedichtendag en traditiegetrouw begint dan ook de Poëzieweek in Nederland en België. Tot en met 1 februari krijgt het gedicht extra aandacht op allerlei voor de hand liggende en verrassende plekken in de samenleving. Dit jaar is het thema: Vriendschap.
Een geweldig thema waarover ik veel heb geschreven, zeker in mijn jeugdboeken. Maar toen ik op zoek ging naar gedichten over vriendschap viel de oogst me nogal tegen. Terwijl ik in mijn leven zoveel mooie en bijzondere vriendschappen had en gelukkig nog steeds heb. Mijn oudste vriendschap is bijna 60 jaar oud. Toch zeker een gedicht waard, maar het kwam er nooit van en het lijkt me ook moeilijk om zo'n waardevolle vriendschap door al die jaren heen in woorden te vatten. Wie weet ooit. En tot die tijd koester ik het vooral.
Op deze Gedichtendag verspreid ik via twitter enkele van mijn gedichten over vriendschap. Over de fijne kanten ervan en over waar het soms schuurt of waar vriendschap voorbijging.Bij alle soorten vriendschap die er zijn, sta ik hier even stil bij een van mijn schrijversvriendschappen: het collectief Schrijversharten. Al bijna acht jaar werk ik samen met Laurens van der Zee en Martijn Adelmund. Door ons werk heen hebben we elkaar ook persoonlijk beter leren kennen. Ik voel vertrouwdheid, lef en veiligheid als we samen plannen bedenken en uitvoeren.
In Wageningen is deze Poëzieweek weer de mooie activiteit Lijntje Poëzie. Wie wil, kan zich aanmelden om gebeld te worden door een dichter. Een hele poule staat klaar om aan de telefoon gedichten voor te lezen, een hoogstpersoonlijk optreden dus. Op 1 februari eindigt Lijntje Poëzie met de Nacht van de Poëzie.
Informatie en aanmelden: https://www.thuiswageningen.nl/lijntje-poezie/
Liedjes zijn voor mij ook gedichten en ik kies er twee uit die mij telkens weer raken:
Old friends - Simon and Garfunkel
Voir un ami pleurer - Jacques Brel
Veel gedichtenplezier op deze Gedichtendag en in de Poëzieweek!
Doe eens gek en lees een gedicht. Of twee. Voor jezelf of voor een ander. Bij het opstaan, voor het eten, aan het begin van een vergadering, voor het slapen gaan. Over vriendschap en over al die onderwerpen waarover zoveel goede gedichten zijn geschreven.