zaterdag 9 maart 2013

Blokkade

Geboeid heb ik De Blokkade gelezen, het nieuwe boek van Renate Dorrestein. Geen fictie deze keer, maar non-fictie, want Dorrestein heeft al geruime tijd een writer's block. Dat strekt zich gelukkig niet uit tot het schrijven op zich. De Blokkade leest even vlot als haar andere boeken en is ondanks de ellende (al misselijk worden bij de gedachte aan een nieuwe roman) niet verstoken van relativerende humor en zelfironie.
Zelf heb ik - tot nu toe, voeg ik er voorzichtigheidshalve maar aan toe - nog nooit een writer's block gehad. Als ik lange perioden niet schreef, kwam dat door de omstandigheden, maar niet door weerzin of faalangst.
Ja, lang geleden had ik een onbeduidend mini-blockje. Er hing een verhaal in de lucht, maar ik kreeg er geen greep op. Mijn pen hing boven het papier en er kwam maar geen eerste zin.
Tot die eerste zin: Waarom zo moeilijk doen over de eerste zin? Die kun je toch altijd weer weggooien?
Et voilĂ , toen kwam het verhaal vanzelf. Uiteindelijk kon ik deze nep-eerste zin toch gebruiken, want een schrijfster met een blokkade bleek het hoofdpersonage.
In mijn gevalletje was het block al opgeruimd doordat ik er dwars doorheen schreef. In feite heeft Renate Dorrestein dat ook gedaan met De Blokkade, hoewel haar writer's block dus alleen gaat over het schrijven van fictie.
In haar boek lees ik veel herkenbaars, over het schrijfproces, de toppen en dalen van het schrijversbestaan en de malaise in de boekenwereld.
Renate Dorrestein heeft als bekende, gewaardeerde en goedverkopende schrijfster veel hogere toppen gekend dan ik. Hakken tegenvallers (teruglopende verkopen en uitleningen, een stommiteit van je uitgeverij waardoor zowat je hele boekenvoorraad bij het Centraal Boekhuis wordt vernietigd) er dan extra hard in? Het verbaast me wel dat zelfs voor bekende, gewaardeerde enz. collega's de uitgevers niet meer in de rij staan.
Dorrestein zit na een jarenlange samenwerking met uitgeverij Contact nu bij uitgeverij Podium, ook een serieuze uitgever, al valt me op dat in dit boek de redactie wel wat nauwkeuriger had gekund op grammatica en woordkeuze.
De schrijfster gaat in haar boek op onderzoek uit naar mogelijke oorzaken van een writer's block en steekt haar licht op bij wetenschappers. Naar de oorzaken van haar eigen writer's block doet ze introspectie en wel met meedogenloze openheid.
Zou het bijvoorbeeld komen doordat ze 'alleen maar' schrijfster was, terwijl veel andere schrijvers er nog ander werk naast (moeten) doen?
Ik doe naast mijn schrijverschap soms zoveel andere dingen dat het schrijven er bij inschiet. Maar ik weet dat het ook mijn schrijven goed doet wanneer ik uit mijn schrijfcocon breek en weer in de wereld sta.
Ze gaat op zoek naar eigen werk waarvan de herinnering haar hart verwarmt. Dat is haar roman Is er hoop die uitgeverij Eenvoudig Communiceren (waar ook mijn jeugdboek Zat verscheen) hertaalde voor laaggeletterden. Op bijeenkomsten voor die doelgroep zag ze de kracht van fictie. Die herinnering maakt dat ze even heel sterk voelt dat ze op aarde is om romans te schrijven.
Uit recente interviews blijkt dat de blokkade van Renate Dorrestein nog niet over is. Ze heeft zich inmiddels omgeschoold tot stemacteur, dat is mooi. Maar van harte hoop ik, voor haar en haar lezers, dat ze uit die impasse komt en een nieuwe weg vindt.
Lang geleden heb ik haar ooit een brief geschreven met de suggestie om zich ook aan kinderboeken te wagen. Ik las uit haar boeken namelijk dat ze zich goed kon inleven in kinderen. Ik heb nooit antwoord gekregen op die brief.
Maar mijn ongevraagd advies blijft staan. Ook omdat ik uit eigen ervaring weet dat ik soms in een kinderverhaal de vorm vind voor een thema waarover ik voor volwassenen (nog) niet kan schrijven. Omgekeerd gebeurt trouwens ook.
Dat is niet zo vreemd. Kinderen en volwassenen tobben toch vaak met dezelfde thema's, de uitingsvorm is anders.

Website Renate Dorrestein

Geen opmerkingen:

Een reactie posten