Intensieve ethiek

Gisteren had ik het hier over het beeld van 'De Zaaier' op de campus van Wageningen Universiteit. 'Wie wind zaait, zal storm oogsten', dacht ik vanmorgen toen ik dagblad Trouw uit de brievenbus haalde. Aalt Dijkhuizen, de hoogste baas van de universiteit, waarschuwt in een interview dat we in Nederland de intensieve landbouw niet in de ban moeten doen.
Op een steenworp afstand van De Zaaier liggen ook de Spijspotten (De dans van de spijspotten, kunstwerk van Bas Maters), symbool van voedselvoorziening, een van de aandachtspunten van Wageningen Universiteit.
Het verhaal van Dijkhuizen is gecompliceerd zoals ook de mondiale voedselvoorziening niet in snelle en simpele oplossingen te verbeteren is. Een verwarrend verhaal ook, want we moesten toch van die intensieve landbouw af? En een gevaarlijk verhaal, want links, rechts, groen en grijs gaan er meteen mee vandoor om het eigen gelijk aan te tonen.
Intensieve landbouw in Nederland is nodig zegt Dijkhuizen in Trouw, want: 'We moeten straks negen miljard mensen voeden die ook nog eens steeds meer vlees en zuivel willen eten.' Waarom zouden ze dat willen? Omdat het westen zegt dat elke dag vlees op je bord hoort bij welvaart? Ons vlees dat indirect nu al een enorme aanslag betekent op grond en milieu in de Derde Wereld.
Meer zorg voor dierenwelzijn is vaak duurder en kan slecht zijn voor het milieu. Wat beter is voor het milieu, hoeft op de korte termijn niet goed te zijn voor mens en dier. Wat goed (lees: goedkoop) is voor de mens, is dat niet voor het dier.
Hoe kan ik als consument, ondanks al die keurmerken, een integere keus maken? Kies ik voor meer dierenwelzijn en biologisch vlees, dan schaad ik het milieu misschien wel meer. Vleesvervangers schijnen uit milieuoogpunt ook niet altijd zuiver op de graat te zijn. En mag ik, -als westerling al hoog torenend op de piramide van Maslov, met de luxe om aan welzijnsvragen toe te komen -, mijn vinger opheffen naar de Afrikaan die zich eindelijk vlees kan veroorloven? Zeggen dat het niet goed is voor zijn lichaam en voor ons milieu?

Ik wil een keus kunnen maken vanuit zorg en respect voor mens én dier én milieu, kortom: voor die ene aarde die we hebben. Het lijkt me een uitdaging voor wetenschappers om onderzoek te doen naar voedselvoorziening die zowel mens als dier als milieu ten goede komt. Weten is meer dan meten. Maar dan moet wetenschap wel vrij en onafhankelijk zijn van geldgevers als overheid, industrie en de eigen wetenschappelijke incrowd.

Als die nou allemaal eens een flinke stap terugdoen en plaats maken voor intensieve ethiek.

Interview met Aalt Dijkhuizen (WUR) in Trouw, 3 sept. 2012