Literatuur in Limburg

Schrijvers, lezers, leesbevorderaars, boekverkopers, critici en anderen die het boek een warm hart toedragen, verzamelden zich vrijdag in Roermond.

Daar was de Limburgse Literaire Lunch, georganiseerd door Het Huis voor de Kunsten Limburg en het Letterkundig Centrum Limburg.

Informeren, stimuleren en verbinden, daar kwam het op neer, en daarnaast waren er natuurlijk ook aangename kennismakingen en hartelijk weerzien.

Boeiende sprekers waren er ook. Zo liet Gabriele Gellings zien wat de bibliotheek Kerkrade allemaal uit de kast haalt om bezoekers en lezers te prikkelen.

Ik schrok van haar opmerking dat de laaggeletterdheid zelfs toeneemt in ons welvarende land. Zij verruimde het begrip tot digitale laaggeletterdheid. Steeds meer mensen verliezen de aansluiting met de digitale communicatiemiddelen, ook door vorderende leeftijd (al zijn er natuurlijk gelukkig ook steeds meer ouderen die nog aardig bijblijven).

Zij toonde ook cijfers over de passieve woordenschat die baby's verwerven. Grofweg gezegd hoort een kind van ouders met weinig opleiding 600 woorden per uur, met een gemiddelde opleiding 1200 woorden en van hoger opgeleiden 2100 per uur.

Even doemde in mijn geest het beeld op van zo'n rijkbedeeld babytje dat wanhopig zijn oren dichtstopt voor die eindeloze woordenstroom: 'Kunnen jullie nu even je mond houden?' Opleiding van ouders zegt niet alles. Kinderen leven niet van woorden alleen, maar vooral van echte aandacht en ouderliefde. Maar feit is wel dat een taalachterstand in die eerste jaren moeilijk in te halen is.

Hanneke Koene, eigenaar van kinderboekwinkel De Boekenwurm in Maastricht hield een bevlogen verhaal. Zij legt haar hoofd niet in de schoot bij de malaise in boekenland, maar gaat met nieuw elan door met leesbevordering. Zo lanceert ze in september een (online) tijdschrift Het Boekenwurmblad. Dat is goed nieuws nadat onlangs ook het kinderboekentijdschrift Leesgoed verdween.

Tessa de Boer van Kobo, producent van e-readers en e-books, liet de mogelijkheden zien voor lezen, schrijven en leeservaringen delen via de digitale weg.

Lezing Marjolein van Herten

Marjolein van Herten promoveert dit jaar bij de Open Universiteit op een onderzoek naar leesclubs in Nederland. Zij gaf een voorproefje van de resultaten van haar onderzoek onder georganiseerde leesclubs (bv. vanuit bibliotheken of Senia) en 'wilde' leesgroepen.

Zelf ben ik lid van twee (wilde) leesclubs en beide zijn niet representatief. In de ene club lezen we slechts werk van één schrijver, namelijk Marcel Proust.

In de andere varieert de leeftijd tussen eind twintig en 70+, met jonge vijftigers als dwarsdoorsnede. Het gemiddelde leesclublid in Nederland is 65 jaar en vrouw. Wij hebben 3 mannen op de 8 leden. Aan het onderzoek deden 166 vrouwenleesclubs mee, 43 gemengde en 2 mannenleesclubs.

Ondanks die overdaad aan vrouwen hebben de clubs geen specifieke voorkeur voor vrouwelijke auteurs. Er worden vooral recente boeken gelezen en 57 % is van oorsprong Nederlandstalig.

De onderzoekster constateerde dat er een brede keuze in boektitels was. Van de 1200 titels die clubs noemden, bleek 'De eenzaamheid van de priemgetallen' met 40 vermeldingen bovenaan te staan. Niet eens zoveel dus.

Mooi om zo weer eens bijgepraat te worden over de stand van zaken in boekenland. Vooral fijn om te voelen in wat voor heerlijke sector we werken en dat er, ondanks de crisis, veel mensen positief en creatief met hun vak en passie bezig zijn.