Buitenbeentjes

'Stay Weird, Stay Different' - wat een geweldige oproep deed Oscar-winnaar Graham Moore zondag bij de aanvaarding van de filmprijs. Hij raakte mij en veel anderen recht in het hart. Dit is zijn krachtige oproep.
Maak een kracht van wat vaak als zwakte wordt gezien.

In de cursussen Levensverhaal schrijven die ik geef, komen soms onverwacht persoonlijke herinneringen boven. Ooit vroeg ik aan mijn deelnemers: Wie heeft zich vroeger een buitenbeentje gevoeld?
Praktisch de hele groep.
Zijn deelnemers aan zo'n cursus of mensen die schrijven uit een ander hout gesneden of is het vrij universeel om je een buitenbeen te voelen?
Onze maatschappelijke systemen en mechanismen houden niet van Vreemd en Anders. Het is namelijk lastig te managen.
Het onderwijs bijvoorbeeld. Oké, ik geef toe dat 30 'vreemde' kinderen in een klas te veel is voor een leerkracht, maar 30 'gewone' kinderen zijn dat ook. Hoe kan de meester of juf anders het bijzondere in elk kind ontdekken en ontwikkelen?
De commercie houdt ook niet van eigenwijze eenlingen, want daar kun je geen marketing op loslaten.
In het bedrijfsleven weten people managers vaak geen raad met 'moeilijke' medewerkers en process managers al helemaal niet.

Natuurlijk was ik zelf vroeger ook een buitenbeen.
Te klein, te onhandig en ik kon veel te goed leren. Ik had zo een mikpunt van pesterijen kunnen worden, maar dat is nooit gebeurd. 

Cruciaal is waarschijnlijk dat je opgroeit in een liefdevolle en veilige omgeving. Anders kan eigenheid een korte weg zijn naar de hel.


Komt uit mijn eigen ervaring voort dat ik een zwak heb voor buitenbeentjes? Herman van Veen verwoordt het zo treffend in Dat tedere gevoel.

 
In mijn boeken wemelt het dus van de buitenbeentjes. Stijn Klein, de dromerige Claire in Circus in gevaar, en de bange Hanneke in Kopje-onder.
Trouwens, het hele Stoerewatjeskamp zit er vol mee.





Laten we de bijzonderheid zien als een kracht, de troef om niet allemaal uit dezelfde kleurloze en smaakloze mal gegoten te lijken. Stimuleer kinderen tot eigenheid en vooral ook tot zelf nadenken.
Ik weet wel dat het anderzijds een diepe menselijke behoefte is om erbij te horen, maar dat hoeft niet tot volledige innerlijke en uiterlijke aanpassing te leiden.
Daarin hebben wij zelf ook een rol en verantwoordelijkheid tegenover elkaar. Het begint al met oprechte belangstelling voor anderen, hoe anders ze ook lijken.
Vooral op zoek naar wat ons bindt.