maandag 30 juli 2018

Life in Lost Gloves

Foto: Gelske Kwikkel
Bijna is het zover: onze tentoonstelling Life in Lost Gloves. Een bijzondere samenwerking met beeldend kunstenaar Jacqueline van Bergeijk en fotograaf Gelske Kwikkel. Na een lange voorbereiding gaat de tentoonstelling op 10 augustus open in Wageningen en is vervolgens te zien tot en met 26 augustus in het weekend en op woensdagen.

Alle drie zijn we samen, vanuit onze eigen discipline, gekomen tot een som van veel meer dan de delen. Ik voelde me uitgedaagd met eigen en andere ogen te kijken en er was voortdurend een wisselwerking.
Voor mij als dichter in het Nederlands was de titel niet meteen evident. Maar alleen al ritmisch en muzikaal vond ik hem beter dan: het leven in verloren handschoenen. Reden genoeg dus voor deze klinkende titel.

Hieronder het persbericht met meer informatie, onder meer over de gedichtenworkshop die ik op 22 augustus geef bij deze tentoonstelling.


Tentoonstelling Life in Lost Gloves

Hoe gevonden handschoenen leiden tot bijzondere kunstwerken. Dat laten kunstenaars Jacqueline van Bergeijk, Gelske Kwikkel en Annie van Gansewinkel zien in Life in Lost Gloves. Deze tentoonstelling is in Wageningen te bekijken van 11 tot 26 augustus 2018 in de Binnenstadswinkel, Hoogstraat 15 in Wageningen.

Zijn het wezens, mensen, wijzelf misschien?
Zoekend, schuilend, op de vlucht, troostend, verhalend.
Drie uiteenlopende kunstenaars hebben elkaar gevonden om die verhalen, onze verhalen, vast te leggen. In sculpturen, foto’s en gedichten.

Het begon allemaal met de verloren handschoenen die beeldend kunstenaar Jacqueline van Bergeijk al jaren in Wageningen van de straat opraapte. Ze maakte er sculpturen van en groepeerde ze tot opstellingen die toeschouwers raakten. Zij herkenden geschiedenis, actualiteit, aspecten van hun eigen leven.
Fotograaf Gelske Kwikkel haalde sommige personages uit de schaduw en zette ze in het licht, andere liet ze juist in het duister. Zo ontstond de spanning tussen donker en licht.
Vervolgens liet dichter Annie van Gansewinkel de beelden op zich inwerken, probeerde gedachten en gevoelens te lezen.
Door de samenwerking van de drie kunstenaars zijn beeld, foto en woord onverbrekelijk met elkaar verbonden. Toch willen ze de toeschouwer ruimte laten om zich een eigen verhaal te vormen.

Wethouder van cultuur Anne Janssen opent de tentoonstelling op 10 augustus om 17 uur. Verhalendichter Renske Kwikkel treedt dan op en laat zich muzikaal inspireren door het tentoongestelde werk.
Openingstijden van 11-26 augustus: za en zo 12-17 uur; wo 10-14 uur. Toegang gratis.

Op 22 augustus geeft Annie van Gansewinkel van 14-16 uur een gedichtenworkshop bij de tentoonstelling. (5 euro, incl. koffie of thee) Aanmelden voor 17 augustus via info@annievangansewinkel.nl

------------------------
Bij de tentoonstelling verschijnt een geïllustreerde catalogus.
We zijn lid van het Platform Beroepskunstenaars Wageningen
De gemeente Wageningen heeft de tentoonstelling financieel mogelijk gemaakt. 
 

woensdag 18 juli 2018

Poëziewandeling Beelden op de Berg

Grote belangstelling, hier het optreden van Martinus de Kam
Wat was het een mooie poëziewandeling, zondag 24 juni in het Belmonte Arboretum in Wageningen. Dichters en muziek trokken door het park en langs de kunstwerken van Beelden op de Berg. Een aandachtig en talrijk publiek volgde ons.
Gemist? Zondag 22 juli om 15 uur is er nog een kans.*)

Met elf dichters hebben we ons laten inspireren door de kunstwerken van Beelden op de Berg of het thema Zomersneeuw of 'gewoon' door het arboretum zelf. Een aantal dichters leest de gedichten zelf voor. Ik verheug me er nu al op.

Stadsdichter Ivanka de Ruijter doet mee, en ook de twee oud-stadsdichters Martijn Adelmund en Laurens van der Zee. Verder is er nieuw werk van Annie van Gansewinkel, Bobje Goudsmit, Tim Horsting, Paul Dunki Jacobs, Martinus de Kam, Simon Oosting, Wijnand Steemers en Ruud Verwaal.

 



De organisatie van Beelden op de Berg heeft naast een catalogus ook onze gedichten gepubliceerd. Het ziet er prachtig uit, samen met de foto's van de kunstwerken. De bundel is te koop bij het informatiepaviljoen van de tentoonstelling, maar ook bij boekhandel Kniphorst en uitgeverij Blauwdruk.


*) En de allerlaatste kans is op 23 september 2018, ook om 15 uur.

Meer informatie in mijn blog van 13 juni

Website Beelden op de Berg 

woensdag 13 juni 2018

Poëzie op de Berg

Foto Laurens van der Zee
Dit jaar doe ik als dichter mee aan maar liefst drie tentoonstellingen, alle in combinatie met beeldende kunst. De eerste activiteit, Poëzie bij Beelden op de Berg, begint op 24 juni met een poëziewandeling.
Beelden op de Berg is de kunstmanifestatie in het Belmonte Arboretum in Wageningen. Tien beeldend kunstenaars exposeren daar van 17 juni tot 23 september en ze hebben zich laten inspireren door het thema Zomersneeuw.
Met elf dichters sluiten we daarbij aan en dat leidt tot een expositie van onze gedichten en drie poëziewandelingen in het arboretum.

Hieronder het persbericht met meer informatie


Poëzie bij Beelden op de Berg Wageningen

Onder de poëtische titel Zomersneeuw exposeren tien beeldend kunstenaars deze zomer in het Belmonte Arboretum in Wageningen. Tegelijk laten elf dichters hun woorden dwarrelen als zomersneeuw. Het natuurverschijnsel zomersneeuw staat voor eeuwige verjonging. De dichters hebben zich laten inspireren door de kunstwerken, door het thema en het prachtige park op de Wageningse Berg.

De dichters dragen hun werk voor tijdens drie poëziewandelingen, op 24 juni, 22 juli en 23 september, telkens om 15.00u. De wandelingen worden muzikaal omlijst en starten bij het Koetshuis van het Belmonte Arboretum. De toegang is gratis.

De gedichten worden permanent tentoongesteld bij de ingang van de expositie, en worden gebundeld in een mooi boekje. Stadsdichter Ivanka de Ruijter doet mee, en ook de twee oud-stadsdichters Martijn Adelmund en Laurens van der Zee. Verder komt er nieuw werk van Annie van Gansewinkel, Bobje Goudsmit, Tim Horsting, Paul Dunki Jacobs, Martinus de Kam, Simon Oosting, Wijnand Steemers en Ruud Verwaal.

Petra Sips van De Plek nam het initiatief voor deze bijzondere ontmoeting tussen dichters en beeldende kunst en ze werkte daarbij samen met Schrijversharten. De tentoonstelling Beelden op de Berg is te zien van 17 juni t/m 23 september 2018. Voor meer info zie www.de-plek.net.
 

Dichters op verkenning bij de expositie in opbouw (foto: Martijn Adelmund)

vrijdag 27 april 2018

Dromen en doen

Je haalt je vliegbrevet, bouwt zelf een vliegtuigje en vliegt ermee naar Afrika. Misschien dromen sommigen daarvan, Joost Conijn deed het.
Onbezonnen avonturier of een doener die weloverwogen risico's neemt? Ik neig naar het laatste na het lezen van 'Piloot van goed en kwaad' waarin hij die vliegreis beschrijft. Ik vind het een fascinerend boek.
Bij toeval kwam ik het begin deze maand tegen in museum Boijmans van Beuningen in Rotterdam. Daar is nog tot en met 6 mei een film van Joost Conijn te zien: 'Good evening to the people living in the camp'. Geboeid keek ik naar de geheime opnamen die hij maakte in vluchtelingenkampen. Anders dan de meer bekende opnamen uit de nieuwsrubrieken. Puur registrerend hoe het dagelijks leven in die kampen zich afspeelt, zonder oordeel.
In de museumwinkel van Boijmans stuitte ik op het boek dat ik niet kende, al wist ik wel dat Conijn zelf vliegtuigen bouwde.
De onderneming van deze vlieger-kunstenaar deed me denken aan de vaak aangehaalde uitspraak van Pippi Langkous: Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan.
Maar ook aan de woorden van Nelson Mandela die Griet Op de Beeck citeert in 'Gezien de feiten', haar boekenweekgeschenk: May your choices reflect your hopes, not your fears.
Nog te vaak laat ik me leiden door angst en door noodlotscenario's van wat er zou kúnnen gebeuren. Roekeloosheid is dom, maar niets is immers zeker in het leven. Dat is een groeiend besef naarmate ik ouder word. 
Denk je beter veilig thuis te kunnen blijven, vliegt er een vrachtwagen uit de bocht en knalt uitgerekend jouw woonkamer binnen. Zulke bizarre dingen gebeuren immers.

Joost Conijn documenteert zijn reisverslag met nuchtere feiten als vlieghoogten, weersomstandigheden, brandstofperikelen, technische mankementen en contact met vliegvelden, als dat tenminste lukt. Hij vliegt over de Sahara. Hij landt op plekken waarvoor hij geen toestemming heeft en ook in de niet meest comfortabele landen van Afrika zoals Tsjaad, Zuid-Soedan en de Centraal-Afrikaanse republiek. Vaak wordt hij verrassend goed ontvangen, maar ook belandt hij in een gevangenis. Ik krijg de indruk dat het personeel van vliegveldjes soms ook blij lijkt te zijn dat hun dagelijkse sleur en verveling doorbroken wordt als er ineens zo'n rare snuiter uit Nederland landt. Ze helpen hem ondanks dat hij wel eens niet de goede stempels of formulieren heeft.
Op de landingsplaatsen is er soms ook dringend herstelwerk nodig aan het vliegtuig. 'Sleutelen aan een vliegtuig is denken aan de dood.' Zo'n fijne observatie, die getuigt van realiteitszin.
En nog zo'n nuchtere oneliner: 'De benzine mag nooit opraken want dan val je uit de lucht.'
Joost Conijn kent wel degelijk angsten en daar schrijft hij ook over. Maar hij weegt ze af tegen de drang om te ontdekken.
In de lucht is hij voortdurend bezig, maar zijn zicht op de soms chaotische of gevaarlijke wereld onder hem relativeert waarschijnlijk ook waar wij ons in ons goedgeregelde leven in Nederland, vaak zo onnodig of zinloos, druk om maken. 
Onder het lezen moest ik vaak denken aan de boeken van Antoine de Saint-Exupéry. De schrijver van mijn favoriete 'Le petit prince'. Maar hij schreef veel meer boeken, vaak vanuit zijn ervaring als piloot. Bijvoorbeeld 'Vol de nuit' en ook het prachtige 'Terre des hommes'. Ook bij hem zie ik een bepaalde wijze om de mens en het leven te beschouwen, wellicht door het werk als piloot met het voortdurende besef van de kwetsbaarheid van het leven. 
Bij het bladeren in het boek van Joost Conijn was ik al meteen gewonnen bij de zin: 'Toen ik 13 was kocht ik een lasapparaat, vanaf toen kon ik alles maken.'
 
Website Joost Conijn

Werk van Joost Conijn in museum Boijmans - tot en met 6 mei 2018




  

donderdag 26 april 2018

En daar lag ik

Dat een ongeluk in een klein hoekje zit, heb ik weer eens aan den lijve ondervonden. Zaterdag 14 april ging ik 's morgens welgemoed op weg naar Amsterdam. Maar dat heb ik die dag niet bereikt. Op station Ede-Wageningen was het kantelpunt en even later belandde ik via de ambulance in het ziekenhuis in Ede.
Een moment van onoplettendheid op de trap van het station of toch net iets te veel haast om twee jonge meiden in te halen? Feit is dat ik struikelde. In een flits zag ik mijn voorland: via een achteroverduik zou ik voor de rest van mijn leven in een karretje belanden. Maar ik had geluk, al liet het zich eerst ernstiger aanzien. Ik klapte voorover op de trap en liep een bloedende hoofdwond op. In het ziekenhuis werd die gehecht.
Wellicht is mijn neus ook gebroken, maar op de röntgenfoto's was dat niet te zien door de enorme zwelling. Nou is aan een gebroken neus doorgaans toch niets te doen, tenzij hij over een tijd vreselijk scheef blijkt te staan. Maar geen hersenschudding of erger, zoals nekletsel, dus uiteindelijk heb ik geweldig veel geluk gehad. Daar ben ik dankbaar voor.
Waar ik minstens zo dankbaar voor ben, waren al die hulpvaardige mensen. Op de eerste plaats de twee jonge meiden van wie er een zorgzaam bij me bleef en doekjes voor het bloeden aanreikte. De ander ging kordaat hulp halen en zorgde dat er snel een ambulance kwam. Dat ze hun trein misten, vonden ze geen enkel probleem.
Dan was er nog het meisje dat me in het voorbijgaan een pakje zakdoekjes aanreikte. De voormalige huisarts die met haar vragen de ernst van de situatie inschatte. Vervolgens nog een passerende huisarts die informeerde of hij iets kon doen, maar de ambulance was al onderweg. En nog enkele voorbijgangers die vroegen of ik hulp nodig had.
Hoezo een onverschillige wereld? Hoezo de mensen hebben geen zorg meer voor elkaar? Mijn ervaring was weer eens hartverwarmend anders.

Al die betrokken en behulpzame passanten bedank ik. In het bijzonder de twee meiden die zorgzaam en daadkrachtig meteen deden wat ze konden. Hartelijk dank!

Naschrift: Na behandeling in het ziekenhuis kon ik 's middags weer naar huis. Het ging al snel heel goed met me, al was me dat niet aan te zien. De afgelopen dagen is mijn gezwollen en gehavend gezicht als een toverbal, - maar geen vrolijke -, telkens van kleur veranderd.
Ik plaats geen foto bij dit blog. Denk aan de klassieke posters tegen vrouwenmishandeling. Zoiets dus. Maar dit gaat wel over.
 

vrijdag 2 maart 2018

Poseren


Je kunt als schrijver nog zoiets vreemds bedenken, de werkelijkheid is vaak bizarder. Vandaag raakten verbeelding en werkelijkheid elkaar wel heel frappant.
Bijna twintig jaar geleden schreef ik de tekst 'Stilleven'. Die gaat over Laura Vroemen, een vrouw van 64 die in een atelier als model gaat poseren voor een schildersgroep.
Enkele jaren later heb ik die tekst vertaald in mijn moedertaal, het Limburgs dialect van Weert, en bewerkt tot een monoloog. Die verscheen in 2002 in de bundel 'Alles theater'. Drie stukken daarvan werden uitgekozen voor een avondvullend theaterprogramma. Ook mijn 'Stillaeve'.
De organisatie, uitgeverij TIC, ging naarstig op zoek naar iemand die de 64-jarige Laura Vroemen kon spelen, mét het juiste dialect. Die zoektocht leverde niets op en toen kwam de onvermijdelijke vraag of ik dan zelf die rol wilde spelen.
Ik had vooral vertrouwen in de regisseur en die geloofde in het project, ondanks mijn beperkte toneelervaring. Een intensief repetitieproces volgde. Première in oktober 2002 in Maastricht en begin 2003 voorstellingen in 9 andere theaters door heel Limburg. Een spannend avontuur, zeker om een half uur alleen op toneel te staan.

Door Joke Peters
Vandaag dus, zoveel later - en inmiddels 64 jaar -, poseerde ik als portretmodel voor de schilder- en tekengroep in het atelier van beeldend kunstenaar Riekje Offerhaus in Wageningen. Ineens vielen fictie en werkelijkheid samen. Weliswaar waren er enkele belangrijke verschillen: mijn personage Laura Vroemen ging poseren als naaktmodel én ze was nogal verzuurd. Teleurgesteld was ze in het leven en ze durfde niet meer te geloven in de liefde.
Door Riekje Offerhaus

Ik kreeg te horen dat ik goed kan stilzitten, twee uur maar liefst, praten mocht gelukkig wel.
Het was een bijzondere, intense sfeer. Ieder was op eigen wijze aan het werk en toch was er verbondenheid. Op sommige momenten viel alleen het geluid van potloden en krijt te horen.
Door Joke Peters
De negen mensen werkten met uiteenlopende technieken zoals potlood, houtskool en verf. Ik besef terdege dat iedereen kijkt met zijn of haar eigen ogen en nog verraste het me hoe verschillend al die portretten zijn geworden. Toch, geflatteerd of niet, ik ben het allemaal.

Binnenkort ga ik mijn monoloog maar eens herlezen. Wie weet zijn daarvan de afgelopen twintig jaar nog meer verzinsels uitgekomen.
Met het poseren van vandaag is voor mijn gevoel de cirkel rond.
    

Mijn Nederlandstalige monoloog 'Stilleven' is te vinden via de site Theaterteksten van de Auteursbond. Daar is ook een fragment te lezen.

Toneel en ik 

'Stillaeve' in bundel 'Alles theater' 

dinsdag 27 februari 2018

Maatwerk zakelijk schrijven

Al 18 jaar geef ik bedrijfstrainingen schriftelijke communicatie, een fijne tegenhanger van mijn werk als auteur. Als schrijver zoek ik de rust en de stilte en laat ik mijn verbeelding werken.
Als bedrijfstrainer stap ik de wereld in en probeer ik een bijdrage te leveren aan meer eigentijdse en bondige zakelijke teksten. Er wordt namelijk te veel, te lang, te vaag en te ambtelijk geschreven in bedrijven en organisaties.

Sinds 2000 voer ik als freelancer trainingen uit voor trainings- en adviesbureau Schouten & Nelissen, zowel open opleidingen als in company, dus bij bedrijven in huis. Schrijftrainingen als schriftelijk rapporteren, schrijven van beleidsplannen en adviesrapporten, kort en krachtig formuleren en heldere brieven en mails.

Daarnaast geef ik ook in eigen beheer trainingen. Ik vind het geweldig om maatwerk te maken, toegespitst op de branche en de leerbehoeften van de deelnemers.
Onlangs heb ik weer zo'n maatwerktraject afgerond. Voor de Koninklijke Ginkel Groep in Veenendaal heb ik een training gegeven aan onder meer adviseurs en mensen van de afdeling calculatie. In twee sessies hadden we het onder meer over structuur van adviezen en rapporten, brieven en mails, helder en eigentijds taalgebruik en opfrissen spelling en grammatica.

Heerlijk om te merken hoe enthousiast en gemotiveerd de deelnemers waren. Mooi ook om te zien hoe snel mensen inzicht krijgen tijdens een relatief kort trainingstraject. Belangrijk is daarbij de voortdurende koppeling met hun eigen schrijfpraktijk.

 









Foto's: B. Masselink

Op de website van de Koninklijke Ginkel Groep staat een impressie van de training: Schrijftraining Krachtige en eigentijdse teksten

Meer informatie over de trainingen zakelijk schrijven op mijn website