De weg van vrouwen in de kunst

Voor de tentoonstelling Point of no Return die morgen in Wageningen begint, heb ik een aantal kunstenaars geïnterviewd. Dit is het interview met Gelske Kwikkel. Het verscheen onder meer in Hoog en Laag.


Gelske Kwikkel maakt 15 schilderijen van vrouwen voor Point of no Return


‘De weg van vrouwen in de kunst’

Door Annie van Gansewinkel
WAGENINGEN – Van 2 november tot 21 december is in Wageningen, Binnenhaven 7, de tentoonstelling Point of no Return waaraan 22 kunstenaars meedoen. Gelske Kwikkel is een van hen. Ze schildert en geeft schildercursussen. Een gesprek over hoe haar bijdrage tot stand kwam.

Gelske legt haar werk voor de tentoonstelling uit op de vloer. Drie rechthoekige lijsten met elk vijf vierkante schilderdoekjes naast elkaar. Het werk is ongeveer af, maar misschien legt ze de dag voor de opening er pas echt de laatste hand aan. ‘Stoppen is bij schilderen het allermoeilijkste’.

In vijftien werken trekt de kunstgeschiedenis aan je oog voorbij, van de Venus van Willendorf uit de prehistorie tot de nieuwste Gelske Kwikkel.

Het thema ‘point of no return’ heeft voor Gelske te maken met de hele weg die de vrouw in de kunstgeschiedenis heeft afgelegd. ‘Voor mij wordt de ontwikkeling van de mens weerspiegeld in de kunstgeschiedenis en daarbij is er geen weg terug.’

Ze begon met negen schetsen van werken uit de kunstgeschiedenis. Toen pas kwam ze erachter dat het praktisch allemaal afbeeldingen van vrouwen waren. Op die basis ging ze verder en kwam ze uiteindelijk tot vijftien werken.

‘In de eerste afbeelding van de prehistorische Venus is de vrouw het symbool van de vruchtbaarheid. Ze is alleen nog maar buik, ze heeft geen ledematen, kan niet uit de voeten. Je ziet gaandeweg dat de vrouw steeds meer op aarde komt, van vlees en bloed wordt, en er mag zijn.’

De werkwijze van Gelske was bij dit werk voor de tentoonstelling totaal anders. Gewoonlijk begint ze vanuit het niets te schilderen, abstract werk.

De meeste tableaus voor Point of no Return zijn juist figuratief. ‘Ik vond het erg leuk om vanuit iets bestaands te werken.’ Maar daar wilde ze het niet bij laten. ‘De oude kunst is goed, maar het is ook míjn werk.’ Zo gaf ze haar eigen invulling aan de achtergronden.

In het werk komen bekende beeltenissen en schilders voorbij, zoals Rubens, Vermeer, Picasso, maar bijvoorbeeld ook een expressionist als Jawlenski. Aan het eind van zijn leven verabstraheerde hij de vrouw tot een kruis. Zijn hele leven werkte hij toe naar die abstractie, zoals de weg van de kunstgeschiedenis nodig was om Gelske zelf het vijftiende en laatste schilderij van dit werk te kunnen laten maken. Die weg is een point of no return.

Gelske Kwikkel doet graag mee met tentoonstellingen die het Platform Beroepskunstenaars Wageningen organiseert. Het biedt een goede mogelijkheid om te exposeren en de thema’s brengen haar tot ander werk. ‘Dit figuratieve werk zou ik anders zeker niet hebben gemaakt.’

Waarom mogen mensen de tentoonstelling Point of no Return niet missen?

‘Er zijn toch al weinig tentoonstellingen in Wageningen en hier is heel afwisselende kunst te zien van veel mensen.’

Foto: Salman Ezzammoury

Weblog met het eerste interview: initiatiefnemers Jacqueline van Bergeijk en Petra deVree

Meer zon

Twitblog:

Voordeel van vallend blad en kale bomen: zon krijgt vrij spel #elknadeel#zondagsgenieten#bankjeGreb

Klaar voor de start!

De Kinderboekenweek is nog maar net achter de rug of de plannen voor die van 2013 worden al weer bedacht. Het thema is pas bekend gemaakt: Klaar voor de start! - sport en spel.
Van het thema van dit jaar 'Hallo wereld' was ik ogenblikkelijk enthousiast. Nu moest ik toch wel een minuut wennen aan het idee. Ik ben niet buitengewoon sportief, motorisch niet zo handig, niet erg lenig, en ik haalde zelden meer dan een mager zesje voor gym. Door mijn inzet kon ik het nog net tot een voldoende brengen.
Tennissen, wandelen, fietsen, ik doe het graag, maar niet fanatiek en winnen of persoonlijke records verbeteren hoef ik ook niet zo nodig.
Ik vereenzelvig me eerder met de minkukels in de sport. Zo'n 'Eddie the Eagle' die bij het schansspringen meermalen op een halsbrekende manier tuimelde. Of schaatser Franz Krienbühl die vaak als laatste eindigde, maar een tomeloos plezier leek te hebben.
Ik ben eens langs mijn eigen boekenplank gelopen en tot mijn verrassing doen in minstens de helft van mijn kinderboeken de hoofdpersonen aan sport.

Soms minkukelig, zoals Hanneke in Kopje-onder die bang is voor water. Ellenlange Jelle die in Stijn Klein in de knoop raakt bij het kopjeduikelen en Claire in Circus in gevaar voor wie zelfs de makkelijkste circustruc (jongleren met sjaaltjes) nog een ingewikkelde opgave is.

Dan zijn er nog de watjes in Stoerewatjeskamp die moeten mountainbiken, vechtsporten en survivallen.
Maar er komen ook ware sporthelden voor in mijn boeken, zoals het tennistalent Edith in Zusjes aan de top en zwemfanaat Leontien in Steken onder water.

Toevallig haalde een van mijn neven (15 jaar) vorige week een voetbalverhaal voor de dag dat ik maakte voor zijn zesde verjaardag. Ik schreef dus zelfs ooit een voetbalverhaal!
Ook met het onderwerp Spel kan ik uit de voeten. Zo is er Nachtspel, over spannende gebeurtenissen op een camping met als hoogte/dieptepunt een nachtspel.

En natuurlijk Kampioen Superbraaf waarin de juf een wedstrijd ontketent wie het braafste kind van de klas is. Dat haalt het slechtste in de kinderen boven, want iedereen wil winnen.

Ik kan dus ook schrijven over fanatieke kinderen en winnaarsmentaliteit.

Er is nog tijd genoeg om leuke plannen te bedenken voor bezoek aan school en bibliotheek in de kinderboekenweek. Misschien ga ik maar eens een spel bedenken, Kampioen Superfan ofzo. Of een speciaal verhaal schrijven, dat kan natuurlijk ook.

CPNB over Kinderboekenweek 2013

Op stoom



Flyer en uitnodiging (voorkant)

Precies over een week opent in Wageningen de tentoonstelling Point of no Return waaraan maar liefst 22 kunstenaars meedoen van het Platform Beroepskunstenaars Wageningen. Ik ben een van de deelnemers en ik help mee in de PR-groep. Het doet me dan ook deugd dat deze week de publiciteit goed op stoom begint te komen. Op de speciale Facebookpagina staan portretten van de deelnemende kunstenaars en de komende tijd verschijnen er telkens voorproefjes van hun werk. Deze week zijn ook de billboards geplaatst langs de Wageningse wegen en dreven. Mijn interview met de initiatiefneemsters Jacqueline van Bergeijk en Petra de Vree werd woensdag opgenomen in De Stad Wageningen en in Hoog en Laag.


Flyer en uitnodiging (achterkant)

 Vandaag kwamen zij ook uitgebreid aan het woord en in beeld in dagblad De Gelderlander.
Dan was ik woensdagavond ook nog getuige van een primeur: de eerste proefuitzending van televisie Meborah. We waren met zes kunstenaars in de studio en presentator Jan Boer liet ons uitgebreid aan het woord over ons werk voor de tentoonstelling. Hij noemde deze proef 'radio kijken', een nog niet al te dynamisch plaatje bij een radiouitzending. Maar het is wel een hoopvol vooruitzicht dat media uitbreiden in een tijd waarin de 'oude' media zwaar onder druk staan.
Ook hield Esther Schoenmaker van Transition Towns Vallei in de studio een nieuwsgierig makend verhaal. Zij is op 14 december te gast bij een van de drie speciale salons die deel uitmaken van de tentoonstelling. De andere salons zijn op 16 november (FabLab Wageningen) en op 30 november met Spinozaprijswinnaar Marten Scheffer.
Paul Dunki Jacobs liet zijn licht schijnen over de Maya-voorspellingen die oorspronkelijk aanleiding waren voor het thema van onze tentoonstelling.


Screenshot van de Meborah
tv-proef. Meer op de
Facebookpagina van de
tentoonstelling. Rechts: Marij Roex

 Het interview met mij was vlak voor de klok van negen uur. Ik las ook twee van mijn gedichten voor. Een daarvan eindigt met de Vlaamse angstkreet 'Amai'. Willem Straatman, vaste studiogast, ontdekte dat die kreet een anagram is van Mai(y)a. Toeval?
Het gebouw 'achter de vaas', Binnenhaven 7, is de afgelopen weken getransformeerd tot een prachtige tentoonstellingsruimte. Veel deelnemers hebben er geklust, geschilderd en gepoetst.
Mijn eigen werk is eindelijk dan toch ook bijna af. De vijf gedichten kostten me minder hoofdbrekens dan de vormgeving ervan.
Volgens mij wordt het een heel gevarieerde tentoonstelling en ik vind het boeiend te zien hoe verschillend iedereen met het thema is omgesprongen. Bovendien heeft het veel energie en creativiteit losgemaakt. Dat is wat echt samenwerken tot stand kan brengen.

De proefuitzending van Meborah tv is nog te zien op de site: http://www.rtvmeborah.nl/televisie.php

Eerder weblog over Point of no Return: mijn interview met de initiatiefnemers

Herfstmoois

Veel herfstmoois viel er gisteren in Wageningen te bewonderen tijdens mijn zondagse fietstochtje. Vaarwel weemoed om de voorbije zomer, welkom herfst! Zeker als zulke vriendelijke temperaturen je vergezellen.

Over de Grebbedijk raasden de laatste zomerfietsers me voorbij, voordat hun fietsen binnenkort in het vet gaan. Onderlangs de Wageningse Berg knalden de kleuren van bessen en boomblad.

Bij Oranje Nassau's Oord dwarrelden de blaadjes achteloos op mijn pad, maar de bomen lijken ze nog niet te missen. Het is echter een kwestie van tijd voordat de kale takken het beeld in de natuur bepalen. Kale takken, zoals de permanente staat van het hertengewei.

Bladeren knisperden onder mijn wielen.

Op het landgoed was een keur aan paddenstoelen, soms kunstig voorzien van camouflagekleuren en vaak in niet te zuinige aantallen. Verval en sterfelijkheid kan prachtig ogen.

Het kón niet op. Zo was er die eekhoorn die zowat onder het voorwiel van mijn fiets kwam. Nooit eerder van zo dichtbij gezien.

Bij thuiskomst heette een groene kikker me welkom in mijn eigen tuin. Hij leek nog niet toe aan zijn winterslaap. In elk geval hoop ik dat hij daarvoor niet mijn vijver uitkiest. Een wisse dood is zijn lot als we weer een beetje winter krijgen.

De vogels zongen uit en thuis uitbundig alsof ze een afscheidsconcert gaven.

Alles in de natuur leek op de valreep eventjes uit te pakken. Verschillende planten in mijn tuin bleken besloten te hebben nog één keer te bloeien, zoals de phlox, cosmea en leeuwenbek. Extra aandacht en waardering valt ze ten deel tussen vergelende, verbruinende en verdorrende planten. De uitslovers!

Maar ik mag dat wel: nog even vlammen voor de grote rust.

Tropische schatten

De Kinderboekenweek is voorbij met zijn mooie thema 'Hallo wereld'. Daardoor kon ik bij mijn bezoek aan school en bibliotheek voorwerpen laten zien uit met name Afrika.

Inmiddels hebben djembé, maskers, baobabje, het 'goud' van Timboektoe en Dutch wax-stoffen weer hun plaats ingenomen in mijn woonkamer, bij andere tropische schatten.
Niet uit Afrika, maar wel een tropische schat is het schilderij van een Afrikaans kind. Mijn goede vriend Arthur Harms heeft het gemaakt en het vraagt nog elke dag mijn aandacht. Het roept gemengde gevoelens bij me op.
Blij dat het kind zo zelfbewust kijkt, ongemakkelijk vanuit een soort collectief schuldbesef tegenover de derde wereld, bewondering voor het prachtige portret dat Arthur heeft geschilderd. En de onbeantwoorde vraag wat die cavia daar eigenlijk doet.
Het is allemaal goed. Kunst mag vragen oproepen, ongemak veroorzaken, schuren en daarnaast ook 'pour le plaisir des yeux' zijn zoals de verkopers van maskers en sieraden in Mali zo treffend wisten te zeggen.

Boekenfeestje voorbij

De Kinderboekenweek, het jaarlijkse boekenfeestje voor kinderen en schrijvers, is weer voorbij.
Door het jaar heen kom ik ook wel op scholen en in bibliotheken, maar net als voor veel schrijvers ligt voor mij de piek van mijn optredens in de kinderboekenweek. Dit jaar beviel het thema 'Hallo wereld' mij bijzonder, omdat het een rol speelt in enkele boeken, zoals Papa zonder grenzen en Stoerewatjeskamp. Maar ook mijn andere boeken kwamen aan bod tijdens mijn bezoeken.
Maandag bezocht ik met veel plezier drie groepen 5 van obs De Boomhut in Arnhem.

Van groep 5 A kreeg ik als dank een boekje waarin de leerlingen illustraties hadden gemaakt bij mijn boeken De Superhoofdprijs en Kampioen Superbraaf. De vrolijke kleuren spatten van de pagina's af.


De familie van Casper en Iris wint in De Superhoofdprijs vijf miljoen. (gulden bij de eerste druk in 1998 en in de herdrukken na 2000 maar gemakshalve verveelvoudigd naar euro's). De leerlingen van groep 5 B hadden zich afgevraagd wat zij zouden doen met zoveel poen.

Ik kreeg hun gebundelde wensen. Wat wensen de kinderen zoal? Grote huizen, met dito tuinen annex zwembad en zelfs pretpark, inpandige bioscoop, huisdieren, iPads, iPods en iPhones, 'limouzien', gratis speelgoedwinkel, gratis gamewinkel, privé-vliegtuig, 'mijn eigen eiland'. Een voetbalfanaat zou een voetbalveld aanschaffen en elke dag training nemen van een Vitesse-speler. Trouwens ook elke dag naar een Vitesse-wedstrijd 'en ik zou dan het hele Gelredome willen hebben.'

Enkele goochemerds weten niet van ophouden en zouden een geldprinter kopen, of een 'goudklompprinter'. Een enkeling vindt een beveiligingssysteem of waakhond raadzaam, een ander een bodyguard. 'Een robot die alles doet voor mij' is ook een wens, evenals een 'etenprinter'.
Een van de kinderen die ontelbare stukken goud en zilver zou aanschaffen, heeft nog een andere wens: 1.000.000 levens.
Maar er zijn ook aandoenlijk bescheiden wensen zoals een hoogslaper, boomhut of hangmat, of een hamster met zaagsel, een loopradje en een slaaphuisje in de kooi.

Heerlijk als je fantasie nog niet ingeperkt wordt door muizenissen over haalbaarheid.