De weg van vrouwen in de kunst

Voor de tentoonstelling Point of no Return die morgen in Wageningen begint, heb ik een aantal kunstenaars geïnterviewd. Dit is het interview met Gelske Kwikkel. Het verscheen onder meer in Hoog en Laag.


Gelske Kwikkel maakt 15 schilderijen van vrouwen voor Point of no Return


‘De weg van vrouwen in de kunst’

Door Annie van Gansewinkel
WAGENINGEN – Van 2 november tot 21 december is in Wageningen, Binnenhaven 7, de tentoonstelling Point of no Return waaraan 22 kunstenaars meedoen. Gelske Kwikkel is een van hen. Ze schildert en geeft schildercursussen. Een gesprek over hoe haar bijdrage tot stand kwam.

Gelske legt haar werk voor de tentoonstelling uit op de vloer. Drie rechthoekige lijsten met elk vijf vierkante schilderdoekjes naast elkaar. Het werk is ongeveer af, maar misschien legt ze de dag voor de opening er pas echt de laatste hand aan. ‘Stoppen is bij schilderen het allermoeilijkste’.

In vijftien werken trekt de kunstgeschiedenis aan je oog voorbij, van de Venus van Willendorf uit de prehistorie tot de nieuwste Gelske Kwikkel.

Het thema ‘point of no return’ heeft voor Gelske te maken met de hele weg die de vrouw in de kunstgeschiedenis heeft afgelegd. ‘Voor mij wordt de ontwikkeling van de mens weerspiegeld in de kunstgeschiedenis en daarbij is er geen weg terug.’

Ze begon met negen schetsen van werken uit de kunstgeschiedenis. Toen pas kwam ze erachter dat het praktisch allemaal afbeeldingen van vrouwen waren. Op die basis ging ze verder en kwam ze uiteindelijk tot vijftien werken.

‘In de eerste afbeelding van de prehistorische Venus is de vrouw het symbool van de vruchtbaarheid. Ze is alleen nog maar buik, ze heeft geen ledematen, kan niet uit de voeten. Je ziet gaandeweg dat de vrouw steeds meer op aarde komt, van vlees en bloed wordt, en er mag zijn.’

De werkwijze van Gelske was bij dit werk voor de tentoonstelling totaal anders. Gewoonlijk begint ze vanuit het niets te schilderen, abstract werk.

De meeste tableaus voor Point of no Return zijn juist figuratief. ‘Ik vond het erg leuk om vanuit iets bestaands te werken.’ Maar daar wilde ze het niet bij laten. ‘De oude kunst is goed, maar het is ook míjn werk.’ Zo gaf ze haar eigen invulling aan de achtergronden.

In het werk komen bekende beeltenissen en schilders voorbij, zoals Rubens, Vermeer, Picasso, maar bijvoorbeeld ook een expressionist als Jawlenski. Aan het eind van zijn leven verabstraheerde hij de vrouw tot een kruis. Zijn hele leven werkte hij toe naar die abstractie, zoals de weg van de kunstgeschiedenis nodig was om Gelske zelf het vijftiende en laatste schilderij van dit werk te kunnen laten maken. Die weg is een point of no return.

Gelske Kwikkel doet graag mee met tentoonstellingen die het Platform Beroepskunstenaars Wageningen organiseert. Het biedt een goede mogelijkheid om te exposeren en de thema’s brengen haar tot ander werk. ‘Dit figuratieve werk zou ik anders zeker niet hebben gemaakt.’

Waarom mogen mensen de tentoonstelling Point of no Return niet missen?

‘Er zijn toch al weinig tentoonstellingen in Wageningen en hier is heel afwisselende kunst te zien van veel mensen.’

Foto: Salman Ezzammoury

Weblog met het eerste interview: initiatiefnemers Jacqueline van Bergeijk en Petra deVree