Goede voornemens

Tegenwoordig maakt 75 % van de Nederlanders geen goede voornemens meer voor het nieuwe jaar, aldus een recent onderzoek.

mei 1961 H. Communie

Ik ben er lang geleden ook al mee opgehouden.

Als kind had ik nog de illusie dat ik me aan zo'n voornemen kon houden, als ik maar hard genoeg wilde. Gelukkig kreeg ik een katholieke opvoeding en nadat ik de H. Communie had gedaan, kreeg ik ook toegang tot de biecht. Na elke biecht kon je namelijk opnieuw beginnen. Ik zou geen ruzie meer maken met mijn zusje, niet meer jokken, niet zeuren. En als het mis ging - en dat ging het - was er een maand later weer een biecht waar ik schoon schip kon maken. Ik herinner me nog dat ik me bijna fysiek gezuiverd voelde als mijn zieltje weer schoongepoetst was na boetedoening met enkele gebeden.
Bij goede voornemens voor het nieuwe jaar moet je echter een heel jaar wachten voordat je je goede wil en inzet kunt tonen.

Van latere jaren kan ik me nog maar één goed voornemen herinneren. Toen ik in 1997 de journalistiek uit stapte om voortaan alleen nog te schrijven, noteerde ik in een logboek: 'Ik wil lui en dik worden'.
Wie mij kennen, weten dat ik hopeloos mislukt ben in dat streven.
Misschien was het ook vooral een verlangen naar kunnen ontspannen en luieren: het hangmatgevoel, en dat gaat me gelukkig steeds beter af.

Dat ik graag werk, geeft ook wel aan hoeveel plezier mijn werk me bezorgt. Mijn cursussen creatief schrijven, bedrijfstrainingen communicatie en optredens op scholen en in bibliotheken, maar op de eerste plaats het schrijven. Dat is toch waar het allemaal om begonnen was, en wat nog al te vaak sluitpost is.
Daarom heb ik voor het nieuwe jaar toch een goed voornemen, nee, laat ik het een plan noemen: ik ga meer schrijven.

Iedereen die dat ook van plan is, wens ik veel kracht en succes om het plan uit te voeren.
En wellicht kan een schrijfcursus, bij mij of elders, nét dat duwtje over de drempel zijn.

http://www.schrijvenonline.org/schrijfgids/schrijfcursussen%20en%20-workshops
http://www.annievangansewinkel.nl/cursussen/content_001.cfm
http://www.eduhub.nl/artikelen/ik-wil-ook-een-boek-schrijven

Jaaroverzicht

Het is een week van terugblikken, in de media, maar ook bij mezelf. Wat ging goed, wat kon beter?

Voor mijn werk kan ik terugkijken op een mooi jaar. Twee jeugdboeken verschenen: 'Stoerewatjeskamp' en 'Zat'. In maar liefst drie bundels verschenen van mij verhalen en gedichten: 'Heks speciale acties' (in 'Lekker griezelen', uitg. The House of Books), 'Sierra Nevada' en 'Livven Hieër' (in 'D'r Her God versjteet óch plat', uitg. TIC) en de kindergedichten 'Feest' en 'Verliefd' (in 'Wie heeft hier met verf lopen smijten?, uitg. Querido).
Mijn schrijfmaand in het Roland Holst Huis in Bergen was een feest. Uiteenlopende schrijfprojecten heb ik er op de rails gezet, genoeg om nog maanden aan vooruit te kunnen. Ook was er de tentoonstelling 'Verhalende rivier' in Wageningen van het Platform Beroepskunstenaars met mijn gedicht 'Stil staan'.
Twee nieuwe schriftelijke cursussen heb ik op de markt gebracht: Reisverhalen en Schrijven met een stok achter de deur. Mijn eigen cursusinstituut vierde zijn 10-jarig jubileum. En ik werd in Limburg genomineerd voor de Veldeke Literatuurprijs.

In mijn persoonlijk leven waren er grote en kleine ontdekkingen, ontmoetingen, verrassingen. Vers in het geheugen ligt nog de trip naar Parijs, maar de reis naar Nepal, een trekking in de Annapurna, in april werkt ook nog steeds door.
Zo'n totaal andere wereld dan bijvoorbeeld de Afrikaanse landen waar ik was, ook omdat dit een heel fysieke reis was. Stap voor stap, in het moment zijn, ruimte en stilte ervaren en dankbaarheid voelen om het lijf en de gezondheid die dit mogelijk maken.

Gezondheid, niet vanzelfsprekend. Naast de hoogtepunten dit jaar was er ook lijden in mijn omgeving en mede-lijden, voorzover dat mogelijk is. Familieleden en vrienden die lichamelijk of geestelijk lijden en waarbij ik me vaak zo machteloos voel.

Ik weet wel dat er zonder dalen geen toppen zijn en dat lijden en verlies bij het leven horen, maar dat is allemaal maar verstandige praat als het zo dichtbij komt en het mensen treft die je dierbaar zijn. 

Witte kater

dagen vol roomwit
groen bekleed met crème fraîche
bekroond door bolle toef,
wereld huist in zachte ijstaart

nu heeft een vette vinger
de slagroom weggeschraapt
de vulling laten instorten,
wereld nagenoeg zoals hij was,
vaal en kaal

onderuitgezakte kussens

tafel leeggegeten

nog niet afgeruimd
morsig tafelkleed
resten flutterig en kledderig

het feest is over,
maar vuilwit blijft plakken.

Taizé

In Rotterdam begint vandaag de Taizé-jongerenontmoeting. Meer dan 25.000 jongeren uit heel Europa komen enkele dagen bij elkaar om te praten, te zingen, te bidden. Er is ongetwijfeld een groot verschil met hoe ik 36 jaar geleden kennismaakte met Taizé, maar ik begrijp dat eenvoud, uitwisseling en spiritualiteit zijn gebleven.


In april 1974 ging ik een kleine week naar het Franse dorp Taizé met acht andere mensen uit de studentenkerk Maranatha in Tilburg. Ik was daar enkele jaren zeer betrokken en actief in liturgie- en gespreksgroepen.

In Taizé leefde en werkte een oecumenische broederorde rond frère Roger Schütz, die in 2006 op 90-jarige leeftijd werd doodgestoken door een verwarde vrouw. De broeders in het klooster in de Bourgogne zetten zijn werk voort, ze stellen hun gemeenschap nog steeds open voor bezoekers. Jaarlijks is er ook een jongerenontmoeting op wisselende plaatsen in Europa en dit jaar is dat dus in Rotterdam.



 In gesprek met Elisabetta uit Italië



Wat me vooral bijgebleven is, was de ruimte voor anders zijn, anders denken, anders geloven. Ik had prachtige gesprekken, al dan niet met handen en voeten, zoals met Elisabetta uit Italië.
Vanuit totaal andere achtergronden kwamen we in Taizé samen en wisselden we ervaringen, vragen en twijfels uit.
Enkele keren per dag waren er diensten, met eenvoudige gebeden en gezangen. Het lichte, sobere kerkgebouw was altijd open. We kampeerden en het was koud. In de grote legertent met tientallen anderen deed ik nauwelijks een oog dicht, maar het was goed. Het eten, veel pasta, kwam uit grote pannen en het vulde, dat was genoeg.

Ontmoeting in muziek

Ontmoetingen, veel muziek, overal mensen om me heen en toch stilte.
Taizé was voor mij ook een toonbeeld van hoop: zolang mensen zo met elkaar omgingen, was er nog hoop voor de wereld.

De terugkeer naar het gewone studentenleven viel me zwaar. Alles leek oppervlakkig, beperkt en bekrompen en het viel niet uit te leggen wat ik in Taizé had ervaren.
Nog steeds niet, merk ik nu ik dit blog schrijf. Mensen die het hebben meegemaakt, weten waarschijnlijk wat ik bedoel.
Ik wens de deelnemers aan Taizé 2010 in Rotterdam ook zo'n bijzondere ervaring toe.

“In Taizé horen we op sommige zomeravonden, onder een hemel vol sterren, de jongeren door onze geopende ramen. We blijven verbaasd dat ze met zovelen komen. Ze zoeken, ze bidden. En wij zeggen tegen onszelf: hun verlangens naar vrede en vertrouwen zijn als die sterren, kleine lichtjes in de nacht.”

Frère Roger, Voorvoeld geluk, pag. 115

http://www.taize.fr/nl

Twee kerstbomen

Sinds vanmiddag ben ik in het bezit van maar liefst twee kerstbomen. En dat voor iemand die Kerstmis 'vroeger' een gedegenereerd feest vond, vercommercialiseerd en ver afgedreven van de pure betekenis. Bovendien wogen destijds allerlei verplichtingen rond de feestdagen me zwaar, zodat ik altijd weer blij was wanneer de verse kalender 2 januari aangaf.
Maar ik word ouder, milder ook waarschijnlijk en sinds een aantal jaren vier ik Kerstmis op mijn eigen manier, vaak in verstilling en rust. Een kerstboom voegt daar licht aan toe als voorbode van de dagen die gaan lengen.
Zoals ik eerder schreef, stond de kerstboom van vorig jaar te wachten bij de achterdeur. Met échte sneeuw, en dat was nu juist het probleem. De dooi stelde niks voor en dus heb ik toch maar een nieuw exemplaar gekocht. Een kleintje, maar het voelt een beetje als verraad aan de boom die nu de kerstdagen buiten moet doorbrengen, terwijl de nieuwe al glitterend staat te pronken.

Voor het eerst van mijn leven heb ik ook een kerststal gekocht. Vorige maand bezweek ik toen hij daar heel aandoenlijk in een wereldwinkel stond. In alle simpelheid, teruggebracht tot de kern, maar wat een toonbeeld van geduldig handwerk. Hij is gemaakt van bananenblad, in een warm land ver weg.

Het leek me dan ook passend om hem niet bij de kerstboom te zetten, maar naast een baobab.

http://annievangansewinkel.blogspot.com/2010/12/winterdraden.html

Met Proust op de sofa

Sinds een paar maanden ben ik lid van een Proust-leeskring. De komende jaren willen we het oeuvre van Marcel Proust 'Op zoek naar de verloren tijd' lezen en bespreken.

Las ik deze zomer in de hangmat het eerste boek 'Combray', deze winter savoureer ik Proust op een andere plek, de sofa.
Wellicht is 'chaise longue' een passender benaming voor het meubelstuk dat onlangs mijn huis werd binnengedragen.
Ik stel me personages van ruim een eeuw geleden voor uit het werk van Proust die het zo druk hadden met het doorbrengen van hun dagen in ledigheid, bijvoorbeeld kwijnend of smachtend op hun chaise longue.
Maar met deze karikatuur doe ik Proust en zijn personages tekort. Hij geeft een mooi tijdsbeeld van de hogere kringen in Frankrijk en tegelijkertijd zijn de thema's tijdloos: vergankelijkheid, schoonheid, verliefdheid, jaloezie.

De schrijver observeert meesterlijk en heeft verrassend veel gevoel voor humor en ironie, waardoor zijn boek soms ook iets van een soap heeft. Gevoegd bij een uitzonderlijke taalrijkdom is het een genot om te lezen.

Ik heb inmiddels ook het tweede boek uit, 'Een liefde van Swann', waarin Proust het pijnlijke proces van aantrekken en afstoten beschrijft tussen Swann en Odette. Swann is in zijn verliefdheid obsessief, naïef en soms ook herkenbaar.
Een voorbeeld: Voor een uitstapje zegt Swann te hopen dat hij Odette niet tegenkomt. Ondertussen blijft hij wel naar haar speuren. "(...) alsof hij zocht wat hij zei te willen ontlopen en trouwens zou ontlopen zodra hij het had gevonden, want als hij het groepje was tegengekomen zou hij ostentatief een andere kant uit zijn gegaan, tevreden dat hij Odette had gezien en zij hem had gezien, vooral dat ze zag hoe weinig hij zich van haar aantrok."


Ik moest denken aan een prozaïscher uitdrukking die in Tilburg vroeger geciteerd werd van iemand die een oogje had op een ander (de spelling is waarschijnlijk niet correct): kèk of t-ie kèkt en as t-ie kèkt, nie kèke.

Filosofie, psychologie, spiegelen en zelfkennis, er valt nog veel te leren en uit te wisselen over Proust.


http://annievangansewinkel.blogspot.com/2010/08/met-proust-in-de-hangmat.html

Winterdraden

Bij mijn weten praat ik niet hardop tegen mezelf. Maar toen ik vanmorgen de tuin inkeek, hoorde ik mezelf zeggen: 'Oh, wat prachtig.'
Tegen de schuur hangt een groot spinnenweb te schitteren, dat door de rijp extra helderheid krijgt.
Ik bestudeer de winterdraden, maar de spin blijkt niet thuis. In oktober schreef ik in mijn weblog over herfstdraden.
Nu ik dat weblog teruglees, zie ik dat het kerstfeest toen al zijn schaduwen vooruitwierp. Ik maakte er melding van dat de kerstboom van vorig jaar zelfs in de pot weer begon uit te lopen. Hij kon dit jaar wel weer als kerstboom dienen.

Vorige week had ik hem dus alvast bij de achterdeur gezet. Hoewel Kerstmis snel dichterbij komt, staat hij daar nog steeds. Een halfslachtige poging om hem sneeuwvrij te maken, is ingehaald door een nieuw pak sneeuw.

Hem laten ontdooien in de keuken is geen optie, hem naar de schuur slepen met dat doel vind ik te veel gedoe.

Nu hang ik nog tussen geduldig de dooi afwachten en hem te elfder ure alsnog optuigen, een nieuwe kerstboom aanschaffen (maar dan heeft deze - heel sneu - het hele jaar door voor niks zijn best gedaan) of kerstboomloos deze dagen zien door te komen. Het is de vraag of gemakzucht het wint van de hang naar idyllische sfeer.

http://annievangansewinkel.blogspot.com/2010/10/herfstdraden.html