Ver van huis

Hoe 'Ver van huis. Nieuwe moed in deze dwaze wereld' samenvatten? Een schier onmogelijke opgave om dit boek van Margaret Wheatley in een blogje recht te doen. Ik las het boek vorig jaar al en herlas het deze dagen en opnieuw maakte het indruk op me.
Het is al lastig om een genreaanduiding te geven. Managementboek, spiritueel boek, filosofie, maatschappijkritiek? Het is het allemaal, plus een persoonlijke weergave van haar eigen proces.
Ik herken daar wel wat in. In de postpuberteit was ik hemelbestormend wereldverbeteraar met makkelijk zwart-witdenken.
Ouder worden helpt ook om zulke aspiraties wat te dempen, maar een staat van vermoeidheid en ontmoediging ligt eveneens op de loer. Hoe kun je nog hopen op een betere wereld als je nieuwsconsument bent?
Hoop niet meer, zegt Margaret Wheatley. We kunnen de wereld niet redden. Financiële en politieke leiders, ze krijgen van haar een flinke veeg uit de pan, al weet ze dat dat niets helpt. Macht corrumpeert, de media dragen daar aan bij door effectbejag en de jacht op oneliners. Gevormd en misvormd in een digitale parallelle wereld is onze blik beneveld.
We zijn hopeloos verdwaald en laten we maar eens beginnen dat toe te geven. We hebben andere kaarten nodig.
Laten we met inzet ons werk blijven doen, op zijn minst geen erger kwaad toebrengen aan de wereld en de mensen om ons heen. Met het vertrouwen dat ons werk van vandaag in elk geval zin heeft. En morgen en overmorgen in het beste geval weer.
Wat daarbij helpt, is elkaar 'in het echt' ontmoeten en dan niet ons gelijk halen, maar wezenlijk in gesprek gaan, de ander in de ogen kijken, luisteren. Onontbeerlijk zijn ook van tijd tot tijd verstilling én humor.
Wheatley schetst geen vrolijk beeld, wel een realistisch beeld. En toch is het geen zwart boek. Juist als je je beperkingen inziet, kun je met lichtere schouders doen wat in je vermogen ligt. Niet door jezelf te vergeten, maar bewust van wat je kunt en niet kunt. Vertrouwen zit in jezelf.
Matthijs Schouten, hoogleraar Ecologie en Filosofie van het Natuurherstel aan Wageningen Universiteit, zegt in zijn voorwoord: Dit is geen boek van hoop, maar wel een boek van vertrouwen. Vertrouwen in de kracht en de betekenis van eigenschappen als zachtmoedigheid, mededogen en moed.

Uitgeverij Jan van Arkel, 2013
Art. over Margaret Wheatley in MT Management Team