Hoog water

Het Rijnwater zwelt, breed en bruin

Dat kopte het Gelders Dagblad vandaag precies 20 jaar geleden. Zandzakken werden gevuld, dijken in allerijl versterkt, evacuatieplannen gereed gehouden.
Met verschillende journalisten van het Gelders Dagblad versloegen we paginagroot de nieuwste ontwikkelingen in de regio.
Ik werkte in die maanden op de redactie Veenendaal en ik herinner me nog mijn reportages in Elst en Amerongen, die - hoewel aan deze kant van de Rijn - toch door het hoge water werden bedreigd. Ook hier moesten mensen en dieren geëvacueerd worden.

Inhoudelijk gezien zijn voor journalisten zulke nieuwsfeiten de krenten in de pap. Maar ook in deze hectische dagen drong het menselijk leed zich aan me op.
Ik herinner me nog goed dat ik enkele dagen later bij Rhenen de evacués uit de Betuwe de Rijnbrug over zag komen. Een eindeloze stroom vluchtauto's met caravans en aanhangertjes met bezittingen. Een treurig, angstaanjagend beeld. Wat als het water echt vernietigend toesloeg?
Ik weet ook nog dat ik me wel afvroeg of voor mij het verslepen van mijn koelkast de hoogste prioriteit zou hebben. Zou ik mijn karretje niet eerder volladen met fotoalbums, dagboeken, brieven en andere onvervangbare spullen? Maar wie weet wat voor onzinnigs ík in blinde paniek zou meenemen.

In Wageningen rukte het water op tot aan de Grebbedijk, zoals eind 1993 ook was gebeurd. We woonden toen nog maar net een half jaar in Wageningen, aan de Churchillweg, toch nog een eind van de dijk.
Ik weet niet meer of het evacuatieplan dateert van '93 of van '95. In elk geval kregen we een brief van de gemeente waarvan ik me de strekking nog wel herinner, plus het kaartje. Het hoge water zou zowat op de middenstreep van onze weg tot stilstand komen. De overburen zouden nog wel 0,5 meter krijgen, bij ons bleef het wonderwel droog.
Er zou ons dus niets gebeuren, zo stelde de gemeente ons gerust. Maar áls het onverhoopt toch mis zou gaan, dan zouden de evacuatiebussen ook voor ons op de Dreijen gereed staan. Toch niet helemaal geruststellend dus. Maar vergeleken bij de Betuwe was er in Wageningen niet veel aan de hand.

De angst voor hoog water heeft diepe sporen nagelaten, zo valt ook nu weer te lezen in de stukken in de media die terugblikken op het hoog water en de dijkversterkingen die dat tot gevolg had.
Toen ik enkele maanden later voor het weekblad Boerderij aan de slag ging, was toevallig mijn allereerste artikel 'Een stortvloed van leed. Het water is weggeëbd, de misère niet.' Daarin blikten boeren en hulpverleners terug op die bewogen periode.