Groot Wagenings Dictee

Voor de vijfde keer wordt het Groot Wagenings Dictee gehouden. Dat gebeurt op woensdag 8 november met het thema Laaggeletterdheid.
Prinses Laurentien, boegbeeld van de strijd tegen laaggeletterdheid, schrijft deze keer het dictee. Individuele deelnemers en bedrijfsteams dragen dankzij sponsoring bij aan het goede doel: Taalkaravaan Wageningen.
Net als in 2013 en 2015 mag ik ook dit jaar lid zijn van de jury die onder voorzitterschap staat van burgemeester Geert van Rumund.

Ook meedoen en dit belangrijke doel steunen?
Meer informatie en inschrijven via de website van Groot Wagenings Dictee


Een van mijn blogs over de editie van Wagenings Dictee 2013

Papier is niet plat

Gino Anthonisse

Papier is niet plat. Als schrijver en dichter werk ik doorgaans op het platte vlak, maar papier heeft meer dimensies. De tentoonstelling Paper Art in CODA Apeldoorn doordringt me daar weer eens van.
Bij de vorige editie in 2015 werd ik al verrast door wat er allemaal met papier mogelijk is. Deze editie versterkt dat beeld nog.
De kracht van papier, de teerheid. Papier dat je voor de gek houdt, zoals de kast met decoratief aardewerk, allemaal nep. Papier als mode-ontwerp van Gino Anthonisse.





Een harig voorwerp dat doet denken aan neergeschoten wild maar dat Elke Lutgerink maakte uit kunstcatalogi en tijdschriften.

Angela Glajcar

Foto Nienke Schipper

Groot maar ook indrukwekkend door zijn eenvoud is het werk Terforation van Angela Glajcar. Grote vellen papier, deels gescheurd hangen boven je en wanneer je er doorheen kijkt, zie je een verstilde en vervreemdende leegte en volheid tegelijk.
En dan zijn er de bedrieglijk eenvoudige vouwblaadjes van Kumi Yamashita die door schaduweffecten allemaal hun eigen gezicht prijsgeven. 

 







Mia Wen-Hsuan Liu maakt werk waarbij je pas van dichtbij ziet hoe geraffineerd het is. Vele handjes met een bewonderenswaardig geduld vormgegeven.

En wéér neem ik me voor de mogelijkheden van papier te onderzoeken. Papier kan veel meer zijn dan alleen ondergrond voor mijn gedichten en verhalen.

Mijn blog over Paper Art in 2015

De tentoonstelling Paper Art in CODA Apeldoorn duurt nog tot en met 29 oktober 2017.
Ook voor kinderen zijn er uiteenlopende activiteiten.

Kunst in oase van rust

Op het moment dat ik 's ochtends de kloostertuin binnenliep van de Sint-Paulusabdij, viel de wereld om me heen weg. Toen ik pas tegen het eind van de middag het derde klooster verliet, had ik me urenlang kunnen laven aan kunst en rust. De 1e Biënnale Kunst in de Heilige Driehoek zou ik een totaalbeleving willen noemen, als die term niet zo'n modieus verzinsel was. Maar ik heb zelfs een eucharistieviering in de kloosterkerk bijgewoond, omdat die er voor mijn gevoel wezenlijk bij hoorde.

Drie kloosters in Oosterhout stellen tijdens de biënnale hun deuren open voor kunstenaars en publiek. Ze liggen op loopafstand van elkaar en de Kloosterdreef vormt de loverrijke verbinding.
Het thema is liefde, uit de drieëenheid met geloof en hoop. Ik zie nu al uit naar die volgende biënnales.
In elk van de drie kloosters - de Sint-Paulusabdij, de Onze Lieve Vrouwe Abdij en Sint-Catharinadal - heeft een kunstenaar als artist in residence gewerkt. Dat werk is te zien evenals het werk van in totaal 25 kunstenaars. In schilderijen, mode, video, muziek, installaties en fotografie geven zij hun kijk op liefde.

In de katholieke traditie komen dan natuurlijk de moeder met kind of de pietà terug. Maar zij blijken ook in deze tijd nog krachtig en universeel.

Dankzij mijn bezoek tijdens het kloosterweekend kreeg ik ook een rondleiding bij Sint-Catharinadal in het slotje De Blauwe Camer. Ook daar een pietà, eeuwenoud. In een kast lag een indrukwekkend antiek boek dat aangevreten is door de tijd en zelfs in het restauratieatelier van de zusters norbertinessen niet meer hersteld kon worden. Een kunstwerk op zichzelf. 
Tussen de soberheid van de kleding van de zusters daar vallen de gouden creaties van mode-ontwerper Aziz Bekkaoui des te meer op.
De benedictinessen van de Onze Lieve Vrouwe Abdij hadden nog lang restauratieateliers voor gobelins en middeleeuwse handschriften. Ook vervaardigden ze liturgische gewaden. Kunstenaar Marieke Bolhuis refereert voor haar werk van een neerknielende figuur naar de garenklossen uit die ateliers.
De kunstenaar dre didderiëns verbeeldt in verschillende werken zijn relatie met zijn getroubleerde moeder. Maar ik hoef die achtergronden niet per se  te kennen om mijn eigen interpretatie te geven aan kunstwerken die me aanspreken. Ik zag dat uit de fleurige wringer slechts een doornenkroon geperst werd. De doornenkroon, weer zo'n beladen beeld uit de geloofsgeschiedenis.
Ook als je niet in de katholieke traditie bent opgevoed, zelfs als je niets met geloof hebt, biedt Kunst in de heilige driehoek een schat aan beelden en reflecties van de liefde en het leven, ook in deze tijd.
De keuze van de werken getuigt van lef, want sommige beelden lijken toch wat op vloeken in de kerk. De kloosterlingen hebben ook die kunstuitingen een gastvrij onthaal geboden.
 













1e Biënnale Kunst in de heilige driehoek is nog tot en met 22 oktober 2017 te zien in Oosterhout. Website

Kunst voor elkaar

Met veel plezier begeleidde ik in 2016 twee enthousiaste cursusgroepen in Oosterbeek die zich voorbereidden op het schrijven met ouderen. Dat gebeurde onder de noemer Lang Leve Kunst in Renkum. Ik schreef daar onder meer dit blog over.

Ik ben blij dat ik ook weer betrokken ben bij Kunst voor Elkaar dat vanaf augustus in Dieren gaat lopen.

Wil je een gevarieerde cursus volgen die je goed voorbereidt op het schrijven met ouderen? Hieronder vind je meer informatie.

Heb je méér met muziek/zingen of beeldende kunst, ook dan kun je terecht bij het project Kunst voor Elkaar. 

Persbericht met meer informatie:

Kunst voor elkaar zoekt vrijwilligers om ouderen te begeleiden bij kunstzinnige activiteiten

Kunst voor elkaar zoekt vrijwilligers om ouderen in woonzorgcentra, in de Bibliotheek Dieren of samen met RIQQ te gaan begeleiden om zich artistiek te ontplooien. Het project biedt de vrijwilligers praktische ondersteuning en training, de gelegenheid om hun passie voor kunst en cultuur te delen, zichzelf te ontwikkelen en verbinding te maken met andere mensen. Belangstellenden kunnen zich aanmelden voor het trainingsprogramma, dat op 18 augustus start.

Het trainingsprogramma bestaat uit 10 bijeenkomsten. Professionele docenten reiken oefeningen en voorbeelden aan en er is aandacht voor het omgaan met (kwetsbare) ouderen. Iedereen die een passie heeft met kunst en cultuur en deze wil delen met anderen kan deelnemen. De trainingen worden van 18 augustus tot 11 november gegeven in de Bibliotheek Dieren en bij RIQQ in Dieren. De disciplines zijn: muziek en zang, beeldende kunst en creatief schrijven.

Over Kunst voor elkaar

Kunst voor elkaar is een educatief project dat actieve vijfenvijftigplussers stimuleert om hun artistieke kwaliteiten te ontplooien, verder uit te bouwen of als nieuw talent te ontwikkelen, opdat zij zich met deze bagage kunnen inzetten voor kwetsbare ouderen in de gemeenten Rheden, Rozendaal en Renkum. Kunst voor elkaar is een voortzetting van het meerjarenprogramma Lang Leve Kunst in Renkum, dat van 2013 tot 2016 plaatsvond in de gemeente Renkum. Het project wordt mede mogelijk gemaakt door een financiële bijdrage van Stichting RCOAK en Fonds Sluyterman van Loo in het kader van Lang Leve Kunst.

Waardevolle bijdrage

In de gemeente Renkum werden in 2016 vergelijkbare trainingsprogramma’s georganiseerd, toen nog onder de vlag ‘Lang Leve Kunst in Renkum’. De vrijwilligers die deze training volgden, zijn nu volop bezig met lesgeven.

‘Elke donderdagmiddag zing ik samen met 3 andere vrijwilligers op de Molenberg’, schrijft een van hen. ‘Bewoners komen gezellig samen in ‘de huiskamer’ en dan zingen we liedjes van vroeger. Ze genieten met volle teugen’. De vrijwilligers zijn actief in verschillende woonzorgcentra in de gemeente Renkum, en organiseren wekelijks een creatieve inloopmiddag in de Bibliotheek Oosterbeek / De Klipper. Ze schilderen, zingen of schrijven met vijfenvijftigplussers. ‘Het leuke is vooral dat je zélf creatief bezig bent en tegelijkertijd anderen begeleidt om zich artistiek te ontplooien. Je leert van elkaar en ontmoet nieuwe mensen. Zo lever ik een waardevolle bijdrage aan de maatschappij, en dat vind ik fijn.’

Meer informatie en/of aanmelden

Meer informatie en/of aanmelden: www.bibliotheekveluwezoom.nl/kunstvoorelkaar of bel of mail met Nienke Oldenhuis, lees/mediacoach van de Bibliotheek Veluwezoom : nienke.oldenhuis@bibliotheekveluwezoom.nl of 06 – 44 29 41 85.

Uit de mode

Mattijs van Bergen

Terwijl ik vorige week rondliep op de tentoonstelling 'Uit de mode' in het Centraal Museum in Utrecht, herinnerde ik me ineens een voorval uit mijn journalistentijd.
Lang geleden is het, zowat 30 jaar terug vermoed ik, toen ik bij Het Nieuwsblad van het Zuiden in Tilburg werkte.
Met opgestoken veren meldde zich een dame bij de receptie. Ze vond het een schande dat er geen modemuseum bestond en zij had daar mooie plannen voor. Het idee werd wat lacherig op de redactie ontvangen en de chef zag niets in een verhaal. Ook ik schaarde het in de categorie luchtfietserij.

Avondjapon 1876

Nu zoveel jaren later denk ik daar totaal anders over. Mode is ook een kunstvorm die ruimte en aandacht verdient. Antwerpen en Hasselt in België hebben een modemuseum. In Nederland bestaat het bij mijn weten nog niet, al zijn er musea die mode al heel lang serieus nemen. Zo heeft het Gemeentemuseum in Den Haag regelmatig prachtige modetentoonstellingen.

Verkleedkostuum Kon. Wilhelmina

In het Centraal Museum in Utrecht werd 100 jaar geleden de eerste betaalde conservator speciaal voor mode aangesteld. Inmiddels heeft het museum 10.000 kledingstukken in de collectie waarvan nu 100 hoogtepunten worden getoond in de tentoonstelling Uit de mode.
Onder de noemer 'De inloopkast van het museum' is een prachtige expositie samengesteld. Kleding uit het verleden, het heden en ook een blik op de toekomst met het werk van jonge makers. Zorgvuldig en met toewijding gedrapeerd.
Ook geeft de tentoonstelling een inkijk in de opbouw van de collectie en het beheer ervan. Zo is een aantal dagen van dichtbij te zien hoe een restaurator met engelengeduld een creatie in oude luister herstelt.

Viktor & Rolf

Craig Green

Uiteenlopende werken zoals een verkleedkostuum van koningin Wilhelmina en een avondjapon met sleep uit 1876. Een superpower vrouwenpak van Viktor & Rolf.
Ook zijn er ontwerpen te zien waarbij draagbaarheid geen enkele rol lijkt te hebben gespeeld zoals pakken van Craig Green met een houten masker van een afgedankt tuinhek.
Voor mij was toch wel de favoriet het katoenen ensemble van Mattijs van Bergen waarvan het dessin handmatig is ingekleurd met Bic-pennen. Een bijzonder silhouet dat tot een hart vervormt op het moment dat de draagster de handen vouwt.

Middenonder Bart Hess

In een stellage met uiteenlopende stukken stond ook Pins and Needles van Bart Hess.

Een echte kennismaking met zijn werk had ik deze week op zijn solotentoonstelling Future Bodies in het Stedelijk Museum in Den Bosch. Wat een oorspronkelijke en verrassende kunstenaar! Hij laat kunstdisciplines vervloeien tot een geheel dat vervreemdend en ontregelend werkt en de kortste weg naar mijn gevoel nam.

 
De tentoonstelling Uit de mode is nog te zien tot en met 22 oktober 2017 Centraal Museum - Uit de mode
Meer mode op website Modemuze

De tentoonstelling Future Bodies van Bart Hess tot en met 1 oktober 2017 in Stedelijk Museum Den Bosch  Bart Hess - Future Bodies
 

De Grote Oorlog

Dodengang loopgraven Diksmuide

Al een paar dagen ben ik weer thuis na een bezoek aan de Westhoek in België en de beelden zitten nog steeds op mijn netvlies. Het was een reis langs herinneringsplaatsen aan de Grote Oorlog van 1914-1918 waar ons land grotendeels voor gespaard bleef. Volgens mij werd er vroeger op school ook niet veel aandacht aan besteed en ik wist er dan ook nauwelijks iets van.

De laatste jaren werd mijn interesse gewekt door enkele geweldige boeken: In Europa door Geert Mak, Oorlog en terpentijn van Stefan Hertmans en Post voor mevrouw Bromley van Stefan Brijs.

Treurend ouderpaar Käthe Kollwitz

Hoog tijd om zelf eens rond te kijken in de regio van Ieper en Diksmuide. Alleen al de grafmonumenten van Käthe Kollwitz op het kerkhof in Vladslo waar haar gesneuvelde zoon Peter begraven ligt, zijn de reis waard. Rijen eenvoudige graven op dit Duitse kerkhof tussen het groen met vogelgezang.
Ontregelend, zoveel vredige rust in de streek waar honderdduizenden mensen stierven. De waanzin van de oorlog. Maandenlange bloederige en vuile strijd - mosterdgas, chloorgas - om slechts enkele kilometers te winnen. En waarvoor?

Tyne Cot- Passendale

Namen doden bij Menenpoort

Nog afgezien van een onmogelijk antwoord op die vraag kreeg ik het ook in mijn hoofd niet kloppend.
De vrolijk wuivende klaprozen, de uitbundige graanvelden, vredige rust op de kerkhoven, op een ondergrond die alleen maar lelijke verhalen kan vertellen. Over waar wij als mensen toe in staat zijn.
Veel maakte indruk deze dagen. De Last Post bij de Menenpoort in Ieper, elke avond met veel publiek, doodstil. Het boeiende Museum aan de IJzer waar op 22 verdiepingen de geschiedenis zichtbaar en soms bijna voelbaar wordt.

Caterpillar - krater

De kerkhoven zoals Tyne Cot en het Duitse studentenkerkhof in Langemark. Het Käthe Kollwitz Museum in Koekelare met onder meer haar hartenkreet Nie wieder Krieg. (Zo vaak herhaald en wat hebben we ervan geleerd?).

De loopgraven van de Dodengang bij Diksmuide en de idyllisch ogende krater Caterpillar bij Hill 60 door verwoestende munitie.

Dit landschap is getekend door dood en verderf. Al die honderdduizenden doden daar hebben een levende boodschap voor ons. Pas als wij willen luisteren, zijn ze niet helemaal voor niets gestorven.

DichtersJazzCafé

Jazz en gedichten. Die combinatie hadden we nog niet met Schrijversharten. Op 28 juni treden we op tijdens het DichtersJazzCafé in Wageningen. Sinds enkele jaren werk ik in het collectief Schrijversharten samen met Laurens van der Zee en Martijn Adelmund. Verder werken aan het DichtersJazzCafé de volgende dichters mee: Paul Dunki Jacobs, Tim Horsting, Sander Rijminkt en Simon Frans de Vries.
De jazz is in goede handen bij Athalie & Friends.

Jazz en ik, het is geen voor de hand liggende combinatie. Naarmate ik ouder word, begin ik er meer gevoel bij te krijgen. Eergisteren droomde ik zelfs dat ik verpletterd werd door jazzmuziek. Ik raakte even ontroerd, ontspannen en volmaakt gelukkig van de muziek van John Coltrane. Stof genoeg voor een nieuw gedicht.


Uit het persbericht:

Nachtharten & Co presenteert: DichtersJazzCafé 28 juni

Op golven internationale live-jazz slingeren dichters hun hart de zaal in, op woensdagavond 28 juni in De Wilde Wereld. Voor deze unieke gelegenheid is dit Wageningse theater omgebouwd tot nachtclub: musici, dichters en gasten bevinden zich op dezelfde vloer en creëren samen de avond.

Enkele leden van de jazzgroep Jazziam met zangeres Athalie de Koning uit Bangkok (Thailand) zijn eind juni in Nederland. Versterkt met Nederlandse collega’s begeleiden zij op 28 juni als Athalie & Friends dichters uit Wageningen en omgeving. Ook spelen zij jazz-klassiekers en enkele composities van de eind 2016 overleden koning van Thailand, Bhumibol, die tevens een ervaren jazzmusicus en -componist was.

Organiserend comité Nachtharten & Co bestaat uit het schrijverscollectief Schrijversharten en Nachtboterorganisator Tim Horsting, met medewerking van Simon Frans de Vries.

Het aantal plaatsen op deze eenmalige avond is beperkt. De toegang bedraagt € 8,50, studenten € 6,50. Aanvang 21.00 uur, sluiting rond 23.30 uur. Locatie: De Wilde Wereld, Burgtstraat 1, Wageningen.

Deelnemende dichters: Schrijversharten, bestaande uit Annie van Gansewinkel, stadsdichter Martijn Adelmund, oud-stadsdichter Laurens van der Zee; Paul Dunki Jacobs; Tim Horsting (Nachtboter, Creative Production Company T!peaux); Simon Frans de Vries; Sander Rijminkt.