vrijdag 27 maart 2015

Verzwolgen boortoren

Ik ging maandag naar 't Haantje om de boortoren te zien. De boortoren die er niet meer was, al bijna 50 jaar niet meer. Waar was ik toen deze bijzondere gebeurtenis in Drenthe plaatsvond op 1 december 1965?
Bijzondere nieuwsfeiten had ik in die periode zeker meegekregen, een belangstelling voor nieuws en krantenlezen wees al vooruit op mijn latere vak van journalist.
Mijn eerste knipselverzameling begon ik al op mijn negende bij de moord op J.F. Kennedy (1963). Van de tv herinner ik me uiteraard Open het Dorp (1962) en in 1963 de mijnramp in het Duitse Lengede. In mijn herinnering waren er dagenlang live-uitzendingen van de reddingsactie. Telkens als ik uit school kwam, kleefde ik aan de beeldbuis voor de laatste ontwikkelingen.

Dat in Drenthe de aarde openspleet en de boortoren voor altijd opslokte, daarvan heb ik in die tijd niets meegekregen. Dat zou nu eens moeten gebeuren, de (social) media zouden groots uitpakken en #boortoren #gaswinning #ramp zouden trending topic zijn.
Ik las pas over het voorval in 2007 in het boek Ararat van Frank Westerman. In zijn zoektocht naar de waarheid over de gelijknamige berg in Armenië - is de ark van Noach er echt gestrand? - roert hij ook aan de geschiedenis van de boortoren in 't Haantje.
Ik kende die plaatsnaam alleen van de borden als ik onderweg was naar een vriendin in Drenthe. Toen ik destijds over het boek sprak, zei de vriendin: 'Maar die plek is hier vlakbij. We kunnen er wel eens heengaan.'

Dat kwam er afgelopen maandag pas van.
We stonden bij het Kraterbosje waar een gedenkbord staat met krantenknipsels en uitleg over de bijzondere natuur die er sindsdien is ontstaan. Daarachter ligt een meertje, niet de plek waar de boortoren verdween, maar de winningslocatie van zand waarmee de diepe krater is volgestort. Op de plek zelf is grasland met wat nattere vegetatie.
Als je er staat, kun je je niet voorstellen dat daar vijftig jaar geleden zomaar plotsklaps die boortoren wegzonk. Gelukkig zijn er geen persoonlijke ongelukken gebeurd.
Er zijn plannen voor een documentaire en de pagina op facebook Boortoren 't Haantje geeft meer informatie, ook beeldmateriaal.

Kinderboeken in Bologna

Over enkele dagen begint de Kinderboekenbeurs in Bologna. Deze beurs in Italië is een van de grootste evenementen in boekenland. Uitgevers, schrijvers, illustrators komen er samen, om uit te wisselen, te kijken en ook te kopen. Contacten worden gelegd en er worden afspraken gemaakt over vertaalrechten en andere vormen van samenwerking.

Hoewel ik er zelf nog nooit ben geweest, kan de beurs ook voor mijn werk van belang zijn. Uitgeverij De Eenhoorn waar onlangs 'Deze schelp verdient een kistje' verscheen, gaat ook naar Bologna. De uitgeverij maakte zelfs een speciale brochure voor de boeken die zij op de beurs onder de aandacht wil brengen.
Mijn boek staat er ook in en titel en inhoud zijn weergegeven in het Engels. Mijn hoofdpersonage Veerle heeft voor de gelegenheid een internationaler klinkende naam gekregen: Vera.
Hoe mooi zou het zijn als mijn boek onder deze titel zou verschijnen, maar in een voor mij onleesbare taal is natuurlijk ook geweldig. De thema's van het boek en de beelden van illustrator Richard Verschraagen zijn universeel.
Ik wens mijn dierbare 'schelpenboek' en uitgeverij De Eenhoorn veel succes op de Bologna Children's Book Fair 2015 !

dinsdag 10 maart 2015

Deze schelp verdient een kistje

Met elk nieuw boek dat verschijnt, ben ik blij. Maar met sommige boeken ben ik extra blij. 'Deze schelp verdient een kistje'  is zo'n boek. Het is net uit en elke keer als ik het bekijk, word ik weer warm en voel ik me trots.
Alles klopt aan dit boek. De tedere, humoristische en altijd treffende tekeningen van Richard Verschraagen, de vormgeving van Dries Desseyn en mijn verhaal dat dankzij de inbreng van uitgever Marita Vermeulen van De Eenhoorn nog aan diepte en betekenis won.
De ontstaansgeschiedenis van dit boek is lang, maar die rijpingstijd had het nodig.
Ik schreef er eerder blogs over, zoals Onderweg naar een beter verhaal en Herherherschrijven.
Zonder dat ik tevoren thema's in dit boek wilde stoppen, zitten ze er wel in: ontdekken, loslaten, omgaan met verlies, verlangen, keuzes maken. Het boek speelt zich af in mijn geliefde omgeving: de zee en het strand.
Poëtisch, filosofisch, zo kun je het noemen, maar het is ook gewoon een verhaal over het meisje Veerle dat het leven ontdekt.
Het boek is rijk voorzien van illustraties. Niet weggefrummeld onderaan een pagina, maar royaal, vaak over dubbele pagina's. Met illustrator Richard Verschraagen heb ik tevoren geen contact gehad, maar hij heeft de sfeer van mijn verhaal haarfijn aangevoeld. Ik schrijf over Afrika en hij tekent zomaar een pagina vol maskers. Hoe kon hij weten dat die mijn speciale interesse hebben? En de drieteenstrandlopertjes die mij altijd vrolijk maken? Hij tekent een hele pagina vol.
Fijnzinnige details. De alleszeggende troostende hand van de jongen ontroert me telkens.
De uitgever heeft de tekenaar de ruimte gegeven de wereld van mijn verhaal aan te vullen. Daardoor huppelt er soms een grappig hondje door het beeld, leuk.
Geen probleem ook dat hij niet het strand tekent van 'mijn' Egmond aan Zee, maar een typisch Zeeuws strand met paalhoofden, waar hij in de buurt woont.


Zaterdag móest ik weer even de zee zien en deze keer werd dat het strand tussen Kijkduin en Scheveningen. Mijn personage Veerle zou het moeilijk hebben gehad met de grote hoeveelheid aangespoelde schelpen. 'Deze schelpen verdienen allemaal een kistje', zou ze wellicht hebben uitgeroepen.
Met de stelligheid van kinderen zegt ze in het begin van het boek nog dat ze álle schelpen van de wereld wil verzamelen. Dat beperkt ze later tot alleen de mooiste. Maar ze ziet aan haar opa bij wie ze woont, dat die niet eens zoveel schelpen heeft verzameld in zijn leven. De schelpen die hij heeft bewaard, zijn wel stuk voor stuk vol betekenis.
Tot Veerle op een dag weloverwogen zegt: Deze schelp verdient een kistje.
En in die woorden ontdekte de illustrator ineens de titel voor dit bijzondere boek.

Website Annie van Gansewinkel - Deze schelp verdient een kistje

Website uitgeverij De Eenhoorn

zondag 8 maart 2015

Tot op het bot

Marthe
En weer raakte het werk van Berlinde De Bruyckere me tot op het bot, gisteren in het Gemeentemuseum Den Haag. Zoals ik tien jaar geleden getroffen werd door haar werk in museum De Pont in Tilburg.
De Bruyckere maakt geen aaibare, geruststellende kunst. Maar wie heeft gezegd dat kunst gerust moet stellen? Integendeel, haar werk verontrust me, confronteert me met het kwetsbare, sterfelijke. Het stoot soms zelfs af en tóch blijf ik kijken, keer terug en huiver.
Elie
Vrouwen, soms gehuld in dekens die de kilte alleen maar lijken te benadrukken, paarden, afgekloven botten.



Ik las dat haar vader slager was en dat speelt vermoedelijk een rol bij het vrijmoedig omgaan met vleselijke en uitgebeende wezens.




Toen ik langs haar werk liep, kwam ineens een gedicht boven uit mijn dichtbundel Lichaam



versteend strand

blote voeten roffelen over mortel
lopen vast in gewapend beton
van messen en mosselschelpen
donker als de nacht.
weke delen stollen
aaibaar wordt karkas.
sterfelijkheid omspoelt alles,
wikkelt het leven in lijkwaden.
  
 
Actaeon III
Aaibaar wordt karkas. Uitgebeend. Aders. De was van dodenmaskers. Allerlei associaties roept het op, metaforen voor naakte sterfelijkheid.

De tentoonstelling van Berlinde De Bruyckere is nog tot en met 31 mei te zien.

Gemeentemuseum Den Haag - tentoonstelling Berlinde De Bruyckere

Berlinde De Bruyckere - wikipedia 

woensdag 4 maart 2015

Schrijversharten

Foto: Robbert Kamphuis
Hier zijn we dan: Schrijversharten.
Na maandenlang snode plannen smeden in achterkamertjes en duistere kroegen presenteren we ons eindelijk, aan de vooravond van de Boekenweek (7-15 maart).
Schrijversharten bestaat uit Martijn Adelmund, Laurens van der Zee en mijzelf, schrijvers en dichters met als thuisbasis Wageningen. Daar houden de overeenkomsten niet op, al zijn de verschillen tussen ons minstens zo groot.
De komende maanden onderzoeken we elkaars werk en ons eigen werk. Onze drijfveren, worstelingen, idealen en dromen. Dat doen we niet alleen uitwisselend en elkaars werk lezend, maar we betrekken het publiek ook bij onze ontdekkingstocht. Daarbij sluiten we aan bij culturele evenementen in Wageningen. Hieronder staat een globale agenda.
De voorbereidende maanden hebben me al zoveel plezier opgeleverd. De ontmoetingen zetten mijn schrijven in een ander licht. Onbewuste processen worden zichtbaar en ik verwacht dan ook dat mijn werk hierdoor aan kwaliteit wint.

Dit is het persbericht zoals we dat de wereld in hebben gestuurd en dat een aantal media inmiddels al hebben opgepikt.

 


Wageningse schrijvers Adelmund, Van Gansewinkel en Van der Zee

Schrijversharten geeft inkijk in scheppend proces

Hoe waanzinnig is het om schrijver en dichter te willen zijn? Op 7 maart begint de Boekenweek met het thema Waanzin, een uitgelezen moment om Schrijversharten te presenteren.
Drie Wageningse schrijvers geven de komende maanden een inkijk in hun scheppend proces. Martijn Adelmund, Annie van Gansewinkel en Laurens van der Zee zijn totaal verschillende schrijvers en dichters, maar toch hebben ze elkaar gevonden in Schrijversharten. Zij sluiten aan bij uiteenlopende evenementen in Wageningen om het publiek deelgenoot te maken van hun ontdekkingstocht langs thema’s, drijfveren en worstelingen van het schrijfproces.
Zo zetten zij op de Wageningse Boekenmarkt op 18 april het Schrijversharten Café open, waar ook collega-schrijvers optreden en signeren. Interviewer Frénk van der Linden probeert er de schrijversziel van Martijn Adelmund, Annie van Gansewinkel en Laurens van der Zee bloot te leggen.
Schrijversharten neemt ook deel aan de Culturele Ronde (25/26 april) door onder meer bij Proust op de sofa plaats te nemen. Tijdens het 5 mei-festival komt Schrijversharten met de installatie: ‘Ontdek het vrije woord’. Ook op het Leeffestival manifesteert Schrijversharten zich met een taalactiviteit.
In het najaar is het dan tijd voor het oogstfeest waarin de schrijvers laten zien wat ze hebben geleerd, afgeleerd, verprutst en overwonnen, en hoe ze verder gaan.
Op de website (www.schrijversharten.nl) en via social media neemt Schrijversharten het publiek het hele jaar mee in zijn zoektocht naar het wezen van schrijven.


De agenda van Schrijversharten voor de komende maanden in Wageningen: 

- 18 april - 11.00-17.00 Schrijversharten Café met ontmoetingen en optredens van schrijvers. Om 15 uur interviewt Frénk van der Linden de schrijvers van Schrijversharten (bovenzaal Colors, Markt)
- 25 en 26 april - Culturele Ronde. Schrijversharten onderwerpt zich aan de vragen van Proust en treedt op als gasten tijdens een cultureel evenement van Robbert Kamphuis (Spijk). Op 26 april van 16.00-17.00 optreden Schrijversharten in bblthk.
- 5 mei - 'Ontdek het vrije woord' - taalinstallatie Schrijversharten tijdens Bevrijdingsfestival in Torckpark
- 28 juni - taalactiviteit tijdens Leeffestival dat dit jaar als motto heeft: Besmettelijk. Bezoekers bedenken anagrammen met de letters van de tekst: spelen met de taal is aanstekelijk
- najaar - oogstfeest waarin Schrijversharten terugblikt op het project, vooruitkijkt en toost op het mooie van taal en schrijven.


Op de website Schrijversharten is de komende maanden de ontdekkingstocht van de drie schrijvers te volgen.
Schrijversharten zit ook op Facebook