Zwart Nazareth

Deze week was ik in Zwart Nazareth. Niet dat ik dat wist overigens, ik las het pas na thuiskomst via twitter. Wanneer ik tevoren een stadsgids had gelezen of er een had ingehuurd, had ik het wel geweten. Maar ik kriskraste op de bonnefooi en mijn enige concrete doel was het Stedelijk Museum.

Een zonnige dag, fraai gerestaureerde grachtenpanden, puntgave historische gevelwanden. Schiedam liet zich van zijn beste kant zien, een aangename kennismaking voor mij en ik had op dat moment geen flauw vermoeden van de naam Zwart Nazareth die het in de volksmond heeft.
De keerzijde van de monumentale gebouwen die rijkdom uitstralen: mensen die in de smook en de walm van de jeneverindustrie woonden en werkten. Dus dat zwart kon ik zelf wel thuisbrengen, maar Nazareth? Niet alleen een bijbelse oorsprong, maar blijkbaar ook met een link naar de Belgische jeneverplaats Nazareth, zo lees ik op de site van RTV Rijnmond
 

Aan die roemruchte jeneverhistorie herinneren nu monumenten als het Zakkendragershuis en de Korenbeurs waar sinds enkele maanden de bibliotheek is gehuisvest.
Het monumentale pand is bijna een eerbetoon aan Het Boek. Wanneer je de lichte en plantrijke hal binnenkomt, heb je niet meteen het idee dat het om een bibliotheek gaat. Ze zijn er wel, boeken, maar je moet goed kijken. Dit is een bibliotheek anno 2015, veel meer dan een bewaarplaats en uitleenpunt van boeken.

Mijn eigenlijke reisdoel was de tentoonstelling 'Ik hou van Holland. Nederlandse kunst na 1945' in het Stedelijk Museum. Een mooi overzicht, niet alleen van de kunst, maar ook in relatie tot de maatschappelijke ontwikkelingen. Opvallend was dat in de eerste decennia na de oorlog vrouwelijke kunstenaars nauwelijks zichtbaar lijken. Of de tentoonstellingmakers dat bewust hebben willen rechttrekken voor de latere periode, weet ik niet. Maar daar hangt ineens opmerkelijk veel werk van vrouwen, onder meer Rineke Dijkstra, Marlene Dumas, Marina Abramovic en Inez van Lamsweerde.
Grappig om werk te zien van Jan Dibbets, mijn illustere plaatsgenoot uit Weert: 'TV as a fireplace', een tv met het beeld van een open haard. Destijds kunst, nu kun je openhaardillusies gewoon kopen. 

Uit de eerste periode na de oorlog veel CoBrA-kunst. Van Karel Appel uit 1947: 'Rode, kubistische figuren' en inderdaad.
Het werk 'Aquarelle' van Henk Peeters uit 1964, in 2013 gereconstrueerd, is een toonbeeld van eenvoud, en krachtig. Zakjes met water opgehangen, maar door de speling van licht maakt mijn mobiel er een heel ander beeld van.

detail

Vroeger deed de NS nog aan kunst in zijn treinen en 'Snijden aan gras' van Co Westerik staat in mijn geheugen gegrift. Maar hier hangt het in het echt. Nog snijdender, je vóelt het. 

Verrassend dus, dat middagje Schiedam. Misschien nog maar eens teruggaan voor Molen de Walvisch, In den Rooie Koffer en zien welke spannende plannen ontwikkeld worden voor de Sodafabriek.

Stedelijk Museum Schiedam