donderdag 29 december 2011

Verhalen over leven en dood

Doorgaans lees ik vooral eigentijdse romans, maar dit jaar zaten er opvallend veel biografieën en autobiografieën in mijn leesvoer.
Gisteren schreef ik al over de rouwboeken die ik las. Uit mijn leeslogboek 2011 kan ik daar nog een juweel aan toevoegen: 'Gestameld liedboek' van Erwin Mortier.
Als ego-documenten las ik 'Knock-out' van Rein Gerritsen, 'De dood heeft mij een aanzoek gedaan' van Kristien Hemmerechts en 'Liefs van Annie', brieven van Annie M.G. Schmidt.
Ook de vuistdikke biografie van Vasalis door Maaike Meijer kon me boeien, evenals de biografie van Eva Rovers over Helene Kröller-Müller (1869-1939) die ik deze week uitlas.
De grondlegster van het Kröller-Müller Museum op de Hoge Veluwe heeft kosten noch moeite gespaard om haar ideaal te bereiken. Eva Rovers laat zien hoe de gedrevenheid van de kunstverzamelaarster vooral werd ingegeven door teleurstelling over haar kinderen.
Omdat haar kinderen niet beantwoordden aan haar ideaalbeeld stortte ze zich op een ander levensdoel, de kunst. Huisvriend Sam van Deventer bleek wel gevoelig voor haar lessen over kunst en hij begreep beter wat haar dreef. In de nalatenschap van Sam van Deventer zat ook een kist met 3400 brieven van Helene Kröller-Müller waaruit Eva Rovers kon putten voor haar biografie 'De eeuwigheid verzameld'.
Daarin volg je als lezer op de voet de ontwikkeling van deze sterke vrouw, die het zichzelf en anderen niet gemakkelijk maakte.
Meermalen bezocht ik het Jachtslot St. Hubertus op de Hoge Veluwe en elke keer weer fascineert me de discipline en orde die tot in de theekopjes is doorgevoerd. Ik krijg echter ook een ongemakkelijk gevoel van die overmaat aan perfectie waaronder ik een (dwang)neurotisch karakter vermoed.
Uit het boek wordt me veel duidelijker hoe moeizaam die ogenschijnlijke perfectie tot stand is gekomen en hoeveel offers het heeft gekost, ook van haar omgeving.
Tegelijkertijd bewonder ik het doorzettingsvermogen waarmee zij alle weerstand en tegenslagen heeft getrotseerd. Van het marktdenken dat nu van de culturele sector wordt gevraagd, was Helene Kröller-Müller een exponent avant la lettre.
Ze heeft de rijkdom uitdrukkelijk niet voor zichzelf willen houden, waardoor wij nog steeds kunnen genieten van de kunstschatten en een museum in een kostbaar landschap.


Eerder weblog over: Gestameld liedboek, Erwin Mortier
Eerder weblog over: Vasalis. Een biografie

Geen opmerkingen:

Een reactie posten